افزایش شاخص آلودگی شپش در مازندران

همه ساله با آغاز فصل سرما شاهد شیوع بیماری‌هایی در مازندران هستیم ازجمله آن شپش است که بیشتر در مدارس دخترانه شیوع دارد.شپش سر یک مسأله بهداشت عمومی و یک معضل اجتماعی در بسیاری از نقاط جهان  است؛ بدیهی است، مشکل دسترسی به آب برای استحمام، عدم رعایت بهداشت فردی، کوتاهی اولیا در تأمین وسایل بهداشتی و طبقه اجتماعی ـ اقتصادی بر سطح بروز و شیوع آن مؤثر است.

جدا از بحث بیماری به‌دلیل بحث‌های اجتماعی برخی که مبتلا به بیماری هستند سعی می‌کنند این موضوع را پنهان کنند که این امر معضلات ناگواری به همراه دارد.موضوعی دیگری که خانواده‌ها را نگران و نگران‌تر می‌کند این است که فردی سال گذشته با این مشکل روبه‌رو شد و تمامی مراحل درمان را به‌صورت کامل انجام داده با آغاز فصل سرما مجدد به این بیماری دچار می‌شود. مدیر گروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در این‌باره در گفت‌وگو با فارس، اظهار کرد: بیماری‌های پوستی انگلی از زمان‌های این بیماری قدیم شناخته شده که در سراسر جهان رخ می‌دهد.محمدرضا پارسایی افزود: آلودگی به شپش علاوه بر ایجاد مشکلات روانی برای دانش‌آموزان و خانواده آنها ،می‌تواند موجب ایجاد اختلالات جسمی و بیماری‌های ثانویه منتقله توسط شپش بدن ازقبیل تیفوس اپیدمیک، تب راجعه و تب خندق شود.مدیر گروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اعلام اینکه با توجه به اهمیت بیماری و با هدف کنترل پیشگیری از شپش سر، برنامه غربال‌گری و پیشگیری پدیکلوزیس سر در مدارس کشور اجرا می‌شود، اضافه کرد: شپش سر به رنگ خاکستری و بدن آن مسطح، سر آن مخروطی و دارای دو چشم ساده و برجسته بوده که اندازه متوسط آن 1.3 میلی‌متر است که معمولا تخم‌های خود را به موهای سر می‌چسباند .

وی ادامه داد: شپش ماده بالغ طی عمر حدودا یک ماهه خود، روزانه تقریباً 4  تخم می‌گذارد این تخم‌ها در یک کپسول بسیار چسبناک قرار گرفته‌اند و از فاصله تقریبا 5 میلی‌مترى ریشه مو به ساقه مو می‌چسبد و به‌راحتى جدا نمی‌شود.

مدیرگروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران  با اشاره به اینکه مقاومت شپش در خارج از بدن انسان کم و نسبت به تغییرات درجه حرارت خیلی حساس بوده و بدن میزبان تب‌دار را به‌دلیل افزایش درجه حرارت فورا ترک می‌کند، گفت: در درجه حرارت 52 درجه سانتی‌گراد در عرض چند دقیقه از بین می‌رود و همچنین شپش سر در خارج از بدن انسان حداکثر طی مدت 24 تا48 ساعت از بین خواهد رفت.

پارسایی بیان کرد: انتقال شپش انسان فقط از انسان به انسان ممکن است و موجود دیگری نمی‌تواند به‌عنوان مخزن عمل کند.

مدیرگروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران یادآور شد: انتقال شپش سر عمدتاً در اثر تماس با اشیای آلوده ازجمله حوله ،شانه ،کلاه، مقنعه،چادر نماز، متکا و لباس‌های خواب که به‌طور مشترک مورد استفاده قرار گیرند و یا اینکه در یک‌جا برروی هم قرار داده شوند صورت می‌گیرد، همچنین به‌وسیله صندلی‌های سالن‌های اجتماعات، کلاس‌ها، وسایل نقلیه عمومی، کمدهای لباس و رخت‌کن استخرها انتقال ایجاد می‌شود.

پارسایی یادآور شد: از نظر مکانی مدارس به‌ویژه مدارس دخترانه از مکان‌هایی با ظرفیت بالا در بروز همه‌گیری‌های شپش محسوب می‌شود.وی افزود: همچنین استعداد ابتلا در جنس مونث به علت داشتن موهای بلندتر و همچنین امکان استفاده مشترک از وسایلی ازجمله برس و شانه بیشتر است.

پارسایی با اشاره به اینکه شاخص‌های آلودگی به پدیکلوزیس سر(شپش سر) طی 3 سال گذشته تقریباً 1.5 برابر افزایش داشته است، افزود: بیشترین گروه سنی آلوده به پدیکلوزیس سر گروه سنی 6 تا 12 سال با درصد حدود 43درصد از کل موارد آلودگی در مازندران را  شامل می‌شود.

وی یادآور شد: همچنین از کل موارد آلوده طی سه سال گذشته آلودگی در جنس زن با درصد معادل 79درصد را به خود اختصاص داده که تعداد موارد آلوده در شهر نسبت به روستا تقریباً 2 برابر بوده است.

* حدود 64درصد کل موارد آلوده به شپش سر از سطح مدارس مازندران گزارش شد

مدیر گروه بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: حدود 64درصد کل موارد آلوده به شپش سر از سطح مدارس استان گزارش شد که اساس درمان متاثر از رعایت دقیق اصول بهداشت فردی و دسترسی، انجام استحمام منظم، امکان تعویض منظم و صحیح البسه است.

پارسایی تصریح کرد: در درمان آلودگی به انواع شپش باید درمان اپیدمیولوژیک شناسایی منابع و مخازن آلودگی از طریق بررسی اعضا خانواده و موارد تماس و درمان دسته جمعی آنها به‌عنوان زیر بنای عملکرد کنترلی مورد توجه قرار گیرد که ضروری است شانه، برس، کلاه، روسری، بالش، ملحفه و سایر وسایل شخصی که در انتشار آلودگی نقش دارند نیز از نظر رفع آلودگی به رشک و شپش مورد توجه قرار گیرد.