اظهارنظر قرارگاه خاتم‌الانبیا درباره موانع احداث تونل و سد هراز

کمبود نقدینگی، تردد سنگین جاده هراز و معارضین متعدد در پروژه احداث تونل و سد هراز، از بزرگ‌ترین موانع تسریع در اجرای بزرگ‌ترین پروژه عمرانی استان مازندران در حوزه مدیریت منابع آب به شمار می‌روند.

روابط عمومی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص)، اعلام کرد: پروژه احداث تونل و سد هراز در کیلومتر ۲۰ جاده هراز (از سمت شهر آمل) از پروژه‌های مهم استان مازندران محسوب می‌شود که در صورت تکمیل نقش مهمی در اقتصاد این استان خواهد داشت.

این سد از نوع خاکی با هسته مخلوط و طول تاج ۳۷۳ متر و حجم مخزن ۲۳۰ میلیون مترمکعب می‌باشد که قرارداد آن در اردیبهشت ۹۲ با مدت‌زمان اجرای ۶۰ ماه، میان شرکت آب منطقه‌ای مازندران و قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) منعقد و زمین پروژه تحویل پیمانکار شد. 

با توجه به توپوگرافی منطقه، با آبگیری سد، بخشی از جاده کنونی در محور هراز که در محدوده مخزن سد قرارگرفته، از دسترس خارج خواهد شد و به زیرآب می‌رود؛ ازاین‌رو احداث جادۀ جایگزینی به طول ۱۱.۵ کیلومتر و مجموع تونل ۶.۵ کیلومتر، به‌موازات قرارداد احداث سد، طی قراردادی در شهریور ۹۳ با مدت‌زمان اجرای ۴۲ ماه به قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) ابلاغ شد.

با توجه به این‌که تا زمان تکمیل عملیات اجرایی جاده جایگزین، امکان بهره‌برداری و آبگیری از سد هراز حتی در صورت تکمیل تمام سازه‌های جانبی سد مقدور نخواهد بود (به علت حجم ترافیک سنگین محور هراز)، تکمیل عملیات اجرایی بخش جاده جایگزین، در اولویت اول این پروژه است.

مطالبات این طرح بالغ‌بر ۴۰ میلیارد تومان می‌باشد و حداقل نقدینگی موردنیاز برای اتمام بخش اولویت‌دار طرح که شامل ۴ کیلومتر آغازین جاده جایگزین ‌می‌باشد، ۵۰ میلیارد تومان وجه نقد یا ۹۰ میلیارد تومان، اوراق است. همچنین برای افتتاح و بهره‌برداری از کل جاده جایگزین ۳۵۰ میلیارد تومان وجه نقد نیاز می‌باشد.

به‌جز مسئله مطالبات، ترافیک سنگین محور هزار در ایام مختلف سال و نزدیکی پروژه با مناطق مسکونی شهری و روستایی متعدد باعث اختلال در تردد ماشین‌آلات کارگاهی و افت راندمان عملیاتی پروژه می‌شود. مجموع این عوامل باعث شده تا میزان پیشرفت این پروژه در بخش سد و سازه‌های جانبی ۲۱ درصد و در بخش جاده جایگزین ۳۹ درصد باشد.

اما دراین‌بین مباحث مربوط به تملک اراضی محدوده پروژه و رفع مشکل معارضین متعدد محلی، حل مشکل تداخل کاری پروژه با معادن متعدد شن و ماسه موجود در محور هراز و نیز تعیین تکلیف طرح بخش دوم جاده جایگزین (از کیلومتر ۴ تا کیلومتر ۱۱)، ازجمله مسائل مهم این پروژه است که باید توسط کارفرمای پروژه مرتفع شود.

نکته قابل‌ملاحظه در خصوص تحقق الزامات زیست‌محیطی در مراحل بهره‌برداری طرح، مربوط به سایت دفع زباله شهر محمودآباد، آمل و بابل است که در مخزن و بالادست سد قرارگرفته و از هم‌اکنون باید پیگیری‌ها و اقدامات لازم در خصوص تعیین تکلیف آن توسط کارفرما صورت پذیرد.