ارسال 5درصد از پرونده نمایندگان مجلس به قوه قضاییه

سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان از ارسال 5 درصد از پرونده نمایندگان مجلس به قوه قضاییه خبر داد و گفت: ما نماینده‌ای داریم که 20 پرونده شکایت از او در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان وجود دارد و یا نماینده‌ای با 10 پرونده در هیئت نظارت درگیر بوده است.

در همین رابطه گفت‌وگوی فارس با سخنگوی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دوره دهم از نگاهتان می‌گذرد:

* از روال هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نحوه بررسی پرونده‌ها همچنین میزان رسیدگی به پرونده‌های نمایندگان در مجلس دهم بفرمایید.

قانون هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان از انتهای مجلس هشتم به تصویب رسید و عملاً در مجلس نهم اجرایی شده است؛ اما من فکر می‌کنم بیشترین پرونده‌ها و بیشترین تحرک در رابطه با هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان از مجلس دهم شروع‌شده است.

* نحوه رسیدگی به شکایات چه شیوه‌‌ای دارد؟

 ما چندین ورودی برای رسیدگی به شکایت داریم؛ یکی از آن‌ها شکایت است که از قوای مختلف از نمایندگان صورت می‌گیرد و قوه مجریه به‌خصوص معاونت حقوقی از نماینده‌ای شکایت می‌کند.

البته در رابطه با این قوه(قوه قضاییه) دو نوع ارجاع داریم که یک نوع آن خود قوه به‌عنوان مدعی‌العموم شاکی است و یا اینکه فردی حقیقی یا حقوقی به قوه قضاییه شکایتی برده است و قوه قضائیه به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان ارجاع می‌دهد.

نوع دیگری از شکایات غیر از قوا این است که یک نماینده علیه نماینده‌ای دیگر شکایت کند و یا به دلیل نوع رفتار آن نماینده با نماینده شاکی باشد، یا اینکه نماینده یک حرکت، سخنرانی و یا صحبتی کرده نماینده دیگر آن را خلاف منافع ملی تشخیص داده و شاکی می‌شود و یا ممکن است جمعی از نمایندگان از یک نماینده شاکی باشند.

نوع دیگران است که اشخاص حقیقی خارج از مجلس شکایت می‌کنند که این‌ها دو مسیر دارند؛ یا اینکه مستقیم‌اند، شکایت خود را به هیئت نظارت می‌فرستند و یا به قوه قضائیه ارسال می‌کنند که قوه قضائیه هم به ما ارجاع می‌دهد. یا ممکن است برخی افراد حقوقی خارج از مجلس از نمایندگان شاکی شوند.

گاهی ممکن است ادارات و یا ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر برخی شهرستان‌ها و یا نهادهای انقلابی از نماینده‌ای شکایت داشته باشند که آن‌ها هم با همان دو روش مذکور (ارسال به قوه قضائیه یا هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان) اقدام می‌کنند؛ بنابراین ما کانال‌های متنوعی برای رسیدن شکایات داریم.

اینکه ما چه‌کار می‌کنیم و کار هیئت چیست، در رابطه با شکایت‌هایی که از قوه قضائیه به شرکت ما ارسال می‌شود ما حتماً باید به قوه قضائیه جواب دهیم که این صحبت، فعل یا اقدامی که نماینده انجام داده در جهت وظایف نمایندگی بوده است یا خیر، اگر در جهت وظایف نمایندگی نبوده است، اینجا دیگر نباید توقعی از ما باشد که ما خودمان تنبیهی در نظر بگیریم و یا مجازات در کار باشد، بلکه وقتی در حیطه وظیفه نمایندگی نبوده، هرچه که قانون تعیین کرد و قاضی رأی داد همان مجازات تلقی می‌شود، اما اگر اعلام کنیم این در جهت وظایف نمایندگی بوده، معمولاً پیگیری نمی‌شود؛ البته اینجا یک اختلاف‌نظر بین مجلس و مدیریت سابق قوه قضائیه وجود داشت که در برخی موارد ریاست وقت قوه قضائیه یعنی آقای آملی لاریجانی به این شکل موضوع را قبول نداشت.

البته مواردی هم هست که از هیئت‌رئیسه مجلس یعنی از سوی رئیس مجلس به ما ارسال می‌شود که ما باید آن‌ها را هم پیگیری کنیم، اما می‌خواهم یک نکته اساسی را اعلام کنم؛ شاید برخی از ما بپرسند که مطلبی که اتفاق افتاد، شما چرا به یک تذکر کتبی یا شفاهی بسنده کردید؟ بنده می‌خواهم اعلام کنم که به‌هرحال ما مجبوریم که از قانونی که مصوب شده تبعیت کنیم. در قانونی که مربوط به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان است، هیئت فقط می‌تواند این کار را انجام دهد.

* آیا بحث تعلیق نماینده هم در این میان مطرح است؟

خیر، نماینده اصلاً بحث تعلیق را ندارد.

*مسائل مالی نمایندگان را می‌توانیم به شورای نگهبان ارسال کنیم

 مثلاً اگر مشکلاتی در رابطه با مسائل مالی یک نماینده داشته باشد، با بررسی‌ها موارد موجود را به شورای نگهبان نیز می‌توانیم ارسال کنیم.

حال حداکثر قدرت مانورمان موارد مذکور است. کسی اگر از ما انتقاد کند که شما چرا برخورد محکم‌تر نکردید، ما وی را به قانون نظارت بر رفتار نمایندگان ارجاع می‌دهیم که بیش از این برای ما قدرت مانوری قائل نشده است.

این‌یک نقص است که حقوق‌دانان ما می‌گویند تا مادامی‌که شکایتی -چه از طرف شخص حقیقی و چه حقوقی- به هیئت نظارت واصل نشده، ما نمی‌توانیم به موضوعی که از طرف نماینده‌ای سرزده باشد، ورود کنیم!

موضوع بعدی این است که برخی می‌گویند؛ چرا نماینده‌ای فلان کار را کرده و یا دادگاه رفته است، اما همچنان در مجلس حضور دارد که باید گفت؛ اصلاً ما قانونی برای اینکه ما بتوانیم در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس شورای اسلامی کسی را تعلیق کرده و یا از مجلس معاف کنیم، وجود ندارد.

* این 200 پرونده در مجلس دهم در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان بررسی‌شده است؟

 بله، البته حدود 10 پرونده نیز از مجلس نهم باقی‌مانده بود که آن‌ها هم بررسی شد، اما ما واقعاً سعی کردیم، هم کسی که شاکی است و هم متشاکی را در جلسه دعوت کنیم و اظهارات آن‌ها را اخذ کنیم و تا جایی که می‌شود منصفانه نظر می‌دهیم، حال ممکن است برخی نظرها هم مورد تائید برخی قرار نگیرد، اما چون ما از مفاد مسائل مطلع هستیم و در برخی موارد دستمان بسته است و نمی‌توانیم منتشر کنیم، به همین خاطر ممکن است روی آراء هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان انتقاداتی باشد، البته ما هم حتماً اشکالات و ایراداتی داریم که حتماً با انتقادات مناسبی که می‌شود باید آن‌ها را رفع کنیم.

*از مجموع شکایاتی که فرمودید به آن پرداخته و رسیدگی شده‌ است، چه تعدادی از آن شکایات دولت از نمایندگان مجلس است؛

 تعداد دقیق را ندارم، اما قوه قضائیه هم البته شکایاتی داشته است.

* امکان این هم وجود دارد که پرونده‌هایی که در مجلس دهم مفتوح مانده و بررسی آن‌ها زمان‌بر بوده، به دلیل تعداد زیاد پرونده‌ها به مجلس یازدهم کشیده شود؟

 بله این امکان وجود دارد همان‌طور که از مجلس دهم تعدادی پرونده از نمایندگان برای بررسی به مجلس دهم رسید.

* پرونده‌ای بوده که شکایتی از نماینده‌ای را بررسی کنید و تشخیص داده شود که در حیطه وظیفه نمایندگی خود عمل‌نکرده و تخلف وی محرز شده و نهایت شورای نگهبان واکنش نشان دهد و در بررسی صلاحیت چنین نماینده‌ای تأثیرگذار خواهد بود.

شورای نگهبان تاکنون در این خصوص از ما چیزی نخواسته است اما به قوه قضائیه تعدادی پرونده داده‌ایم، یعنی حدود 5-4 درصد پرونده‌های بررسی‌شده ما به قوه قضائیه ارسال‌شده است.

* 5 درصد یعنی چه تعداد از پرونده‌ها؟

 نمی‌شود تعدادی برای آن تعریف کرد. ببینید! ما اگر می‌گوییم 200 پرونده از نمایندگان داشتیم، به معنای این نیست که از تعداد 200 نماینده شکایت شده باشد و 200 نماینده درگیر آن باشد، ممکن است یک نماینده باشد که 20 پرونده در هیئت نظارت برای بررسی داشته باشد. حتی ما داریم نماینده‌ای که 20 پرونده شکایت از او در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان وجود دارد و یا نماینده‌ای با 10 پرونده در هیئت نظارت درگیر بوده است.