آلودگی ژنی برنج ایرانی در پی ورود برنج تراریخته

اخیراً خبری منتشر شده مبنی بر اینکه “سازمان غذای آمریکا برنج طلایی را تائید کرده!” این در حالیست که با یک جستجوی ساده به سادگی می‌توان متوجه شد که این سازمان نه تنها برنج طلایی را تائید نکرده بلکه آن را فاقد مزیت‌های غذایی اظهار شده دانسته است.

سه روز پیش خبری در یکی از خبرگزاری‌ها منتشر شد مبنی بر اینکه “سازمان غذا و داروی آمریکا برنج طلایی را تائید کرده است.”

این در حالیست که با یک جستجوی ساده به سادگی می‌توان متوجه شد که این سازمان نه تنها برنج طلایی را تائید نکرده بلکه آن را فاقد مزیت‌های غذایی اظهار شده دانسته . (GMO Golden Rice Offers No Nutritional Benefits Says FDA) . در واقع نامه رسمی FDA برای پذیرفتن این مطلب که برنج طلایی تولید شده توسط IRRI نگرانی در خصوص غذای انسان یا حیوان ندارد اما تمام مسئولیت سالم بودن محصول وارد شده به بازار به‌عهده موسسه بین‌المللی تحقیقات برنج ( ‏IRRI ) است.

همان طور که در گزارش fda ذکر شده، تمام مسئولیت سالم بودن برنج‌ها به عهده تولیدکننده است؛ حال این سوال کلیدی پیش می‌آید که چه کسی یا کسانی در صورت بروز مشکل و بیمای در مقابل مردم ایران( کشاورزان و مصرف‌کنندگان) مسئولیت دارند و پاسخگو هستند؟!

در گزارش‌های داخلی در زمینه برنج تراریخته احتمال دگرگشنی برنج در کشور ما صفر اعلام شده (چون عدد بسیار کوچکی است) اما این موضوع غیر‌قابل باور است چون با ماهیت گیاه سازگار نیست یعنی باید زیست‌شناسی دیگری برای آن نوشت.

به گزارش تسنیم، در مطالعه‌ای در اسپانیا احتمال دگرگشنی برنج حداقل 0.05% قید شده(یعنی 0.0005). اگر همین مقدار اندک شانس دگرگشنی برای کشور ما در نظر گرفته شود،کافیست حاصلضرب عدد 0.05% را در حداقل تعداد بوته در هکتار (500000) و در حداقل تعداد خوشه در بوته ( 10) و در حداقل تعداد بذر در خوشه (100) در نظر بگیرید.

بنابرین حداقل تعداد دگرافشانی در یک هکتار مزرعه برنج در سال حدود 250000 بار وقوع است؛ اگر مزارع 10 هکتار یا 100 هکتار باشند مقدار دگر‌گشنی برنج تراریخته نیز افزایش می‌یابد بنابراین برای مزارع برنج شمال کشور که بسیار همجوار هم هستند به معنای آلودگی ژنی (ورود ژن برنج دستکاری شده به مزارع سالم و بدون دستکاری ژنتیکی) همجوار خواهد بود.

سلامت‌نیوز نوشت در حالیکه جنجالهای زیادی در کشور ما بر سر مصرف یا عدم مصرف محصولات دستکاری ژنتیک شده وجود دارد انتشار مطالبی از این دست که آشکارا تحریف شده‌اند و مرتبط با غذای اصلی مردم کشورمان هستند جای تامل دارد و نشان از نفوذ مافیای تراریخته‌پرستان در لایه‌هایی از رسانه‌ها دارد که می‌تواند منجر به سوگیری افکار عمومی و حتی برخی مسئولان شود.

در زیر متن کامل ترجمه شده مطلب فوق می‌آید تا قضاوت به مخاطبان فهیم واگذار شود:

برنج طلایی فاقد مزیت‌های غذایی اظهار شده است.

صنعت بیوتکنولوژی و حامیان آن چندین دهه برنج تراریخته طلایی را به عنوان راه حلی ضروری برای جبران کمبود ویتامین A ارتقا داده ­اند.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)‌ در چرخشی شگفت انگیز طی روند مشاوره­ای خود بر روی برنج طلایی به توسعه دهنده فعلی خود، موسسه بین المللی تحقیقات برنج (IRRI)‌، تصریح کرده است که برنج تراریخته طلایی نیازهای تغذیه‌ای لازم را برای ادعای ارتقا سلامتی را برطرف نمی­کند.

برنج طلایی به گیاه دستکاری ژنتیکی شده برنج اشاره دارد که برای تولید بتا کاروتن ( نام دیگر آن provitamin A است) در دانه خود به اصطلاح «اصلاح شده» است. به آخرین نسخه برنج طلایی سه ژن اضافه شده است. دو آنزیم را در مسیر بیوسنتز بتا-کاروتن مشخص می کند که از باکتری­ها و ذرت گرفته می شود. سومین ژن،‌ پروتئین مارکر انتخابی است (غیر آنتی بیوتیک) که در روند اصلاح (پین و همکاران 2005) مورد استفاده قرار می گیرد.

برنج طلایی ابتدا 18 سال قبل توسط متخصصان بخش دولتی در ادبیات علمی (Ye و همکاران 2000) توضیح داده شد و از آن زمان تا کنون، تکرارهای متعدد خصوصی و دولتی آن تولید شده است (Bollenidi et al.، 2014). این سری­های تولیدی تلاشهای مکرر برای افزایش سطح بتا کاروتن و حفظ همزمان عملکرد و توان گیاه نشان می دهند.

نسخه­ای از برنج طلایی که توسط IRRI به FDA ارسال شده است، رویداد GR2E نامیده می شود. این نسخه تنها برنج طلایی است که تا کنون برای تأیید نظارتی ارائه شده است. در سال 2017، واردات برنج طلایی در استرالیا، نیوزیلند و کانادا مورد تایید قرار گرفت. نامه­ی حاوی بیانیه FDA در مورد مزیت های تغذیه ای GR2E در تاریخ 25 مه 2018 منتشر شد.

IRRI در مشاوره FDA، اعلام کرد که قصد ندارد برنج طلایی را در ایالات متحده آمریکا بازاریابی کند. با این وجود، به دلیل اینکه گرده­افشانی برنج با باد انجام می­گیرد انتظار می­رود که اگر برنج طلایی GR2E بخشی تجاری شود، واردات برنج آمریکا را تحت تاثیر قرار خواهد داد و آلوده خواهد کرد.

از سال 1996، زمانی که کشت محصولات تراریخته برای اولین بار به صورت تجاری رشد کرد، صدها رویداد آلودگی GMO ثبت شده اند (Price and Cotter، 2014) که شامل آلودگی توسط برنج GMO منتشر نشده ­ای است که منجر به اختلال گسترده­ای در بازار جهانی برنج در سال 2006-2008 گردید.

همانطور که برای غذاهای GMO استاندارد است (از آنجا که FDA هیچ قدرت قانونی برای تایید یا رد آنها ندارد) FDA به صورت داوطلبانه درخواست مشاوره IRRI پاسخ داده است. درپاسخ FDA بر این موضوع که برنج طلایی توسط سازنده آن «امن» ارزیابی شده است تاکید شده است. بخشی از مفاد نامه:

براساس ارزیابی ایمنی و تغذیه ای که IRRI انجام داده است، ما نتیجه می‌گیریم که غذای انسانی و حیوانی برنج GR2E در ترکیب، ایمنی و یا سایر پارامتر های مرتبط با برنجی که در حال حاضر در بازار وجود دارد متفاوت نیست، مگر در تغییر بتا کاروتن در GR2E برنج مورد نظر است.”