پایداری زندگی مشترک مازندرانی‌ها به روایت آمار؛ انقضای 10 ساله

الناز پاک نیا | طلاق چهره زشت و یک آسیب اجتماعی است. ازدواج بدون پیش‌آگاهی‌ها و مشاوره‌های پایداری زندگی، آسیبی است که امروز مشکلات بیشتری را در حوزه اجتماعی مازندران ایجاد کرده است. بر طبق آمار بهزیستی، دوام زندگی مازندرانی‌ها به‌طور متوسط به 10سال رسیده است و نکته مهم‌تر اینکه پایداری زندگی شهری در مازندران بیشتر از زندگی روستایی است.

معمولاً در مراحل پیش از طلاق یک دسته تصورات مثبت نسبت به شرایط بعد از طلاق وجود دارد که عموماً با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی جامعه و نیز پیامدهای مختلفی که طلاق بر زندگی فردی و اجتماعی خواهد داشت، تحقق نمی‌یابد. فرهنگ و جنسیت در پیامدهای پس از طلاق، نقش مهمی ‌دارد. درواقع پیامدهای طلاق به بافت فرهنگی و ارزشی هر جامعه‌ای نیز وابستگی مستقیم دارد. بسیاری از مشکلات پس از طلاق ممکن است در یک جامعه تبدیل به بحران شود؛ درحالی‌که در جامعه‌ دیگر، این پیامدها را نداشته باشد.

طلاق و عواقب آن

لیلا هوشیاری کارشناس ارشد مطالعات زنان نیز دران باره به خبرنگار ما می‌گوید:  نمی‌توان به‌صرف طلاق گرفتن والدین اظهار داشت که کودکان بعد از طلاق آسیب‌دیده هستند بلکه رفتار والدین قبل و بعد از طلاق سبب آسیب دیدن فرزندان می‌گردد، همان‌طور که کودکانی نیز هستند علی‌رغم زندگی والدین باهم آسیب‌های روانی و جسمانی زیادی دارند و طلاق والدین ممکن بود جلوی این آسیب‌ها را بگیرد.   برای جلوگیری از آسیب کودک بعد از طلاق بایدونبایدهایی وجود دارد که والدین با رعایت آن می‌توانند به سازگاری کودک کمک کنند و درواقع این‌ها وظایف والدین برای کودکان طلاق می‌باشد.

هوشیاری با اشاره به اینکه طلاق را می‌توان فرایندی پرفرازونشیب دانست. انتخابی از بین بد و بدتر، یعنی وقتی راه‌حل خواهد بود که ادامه زندگی مشترک بسیار بدتر از آن باشد. آسیب‌های اجتماعی ناشی از طلاق، گریبان زن، مرد، فرزندان و حتی خانواده‌های زن و مرد را می‌گیرد. متأسفانه آمارها در مورد آسیب‌پذیری فرزندان طلاق به حدی بالاست که یکی از عوامل اصلی بزهکاری در دوران نوجوانی، جدایی والدین است، می‌گوید: نخستین پیامدی که زن پس از طلاق تجربه می‌کند، از دست دادن پایه‌های هویت و منزلت اجتماعی است. به‌ویژه موقعیت یک زن مطلقه در ذهن دیگران و در فرهنگ عمومی جامعه، با تزلزل و نوعی تردید روبه‌روست. حتی دیده‌شده در مواردی که زن دارای تحصیلات، موقعیت اجتماعی و… باشد، بازهم معمولاً هویت او در نسبت با همسرش سنجیده می‌شود و بر اساس آن مورد قضاوت قرار می‌گیرد.

وی اضافه می‌کند: شکی در این مسئله وجود ندارد که تصمیم به انتخاب به پایان دادن یک زندگی مشترک باید به‌دقت از همه ابعاد و جهات، بررسی شود چراکه طلاق می‌تواند ثبات مالی، اجتماعی و عاطفی اشخاص را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین در مرحله اول اشخاص قبل از طلاق باید بار ها به نتایج و عواقب آن فکر و تمام پیامدهای روانی، جسمی، اجتماعی، امنیتی و مالی آن را ارزیابی کنند و البته اگر پای کودکی در میان باشد، آن آثاری مضاعف خواهد داشت. دلایل و عوامل اصلی طلاق در ایران به ترتیب مشکلات زناشویی، فقر مهارت‌های ارتباطی، خیانت، نداشتن شناخت صحیح از واقعیت‌ها و مسائل زندگی، اعتیاد و دخالت خانواده‌هاست. یکایک این عوامل قطعاً راه‌حل‌های شفاف و روشن دارند، حداقل آن است که اگر نتوان این عوامل را از بین برد، از بدترشدن وضعیت آن‌ها جلوگیری کرد. مسائل زناشویی و مهارت‌های ارتباطی مسائلی نیست که نتوان با آموزش‌های مدرن در مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌های جمعی و به‌ویژه رسانه ملی آموزششان داد.

رواج فردگرایی عامل طلاق

وحید حسین زاده معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی مازندران جلسه کارگروه اجتماعی و فرهنگی با محوریت طلاق در بهزیستی با اشاره به اینکه خانواده مهم‌ترین نهاد اجتماعی است که اختلافات خانوادگی و کاهش درجه پایداری خانواده و استحکام آن‌یکی از مهم‌ترین آسیب اجتماعی در سطح کشور است، تأکید می‌کند: خانواده بازندگی مشترک زناشویی شکل می‌گیرد ولی امروزه یک باور غلط در جامعه ایجادشده و در زندگی مشترک زناشویی فردگرایی شیوع پیداکرده است. امروزه مهمانی مجردی، مسافرت مجردی و استقلال اقتصادی زوجین یکی از مهم‌ترین مانع اهداف مشترک زندگی شده است.

وی می‌گوید: امروزه ارتباط کلامی و رفتاری در خانه‌ها بسیار ضعیف شده است، پیشرفت و تعالی یک کشور در ابعاد اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بستگی به دوام و ثبات و پایداری خانواده دارد و چون خانواده سالم، نسل سازنده برای جامعه آينده تربیت می‌کند این نهاد ارزشمند باید موردتوجه قرار گیرد.

نگاهی به پایداری زندگی مازندرانی‌ها

حسین زاده با بیان این‌که طلاق چتر امنیتی فرزندان را از بین می‌برد و وضعیت فرزندان طلاق از فرزندان یتیم هم بدتر است، می‌گوید: به دلیل مشکلات روانی و اجتماعی که برای فرزندان طلاق رخ می‌دهد بعضی از فرزندان واقعه مرگ والدین را بهتر از طلاق پذیرا هستند.باید برای فرزندان طلاق برنامه‌های اجتماعی و حمایتی داشته باشیم.

معاون اجتماعی بهزیستی مازندران یکی از مهم‌ترین ریشه‌های اصلی آسیب‌های اجتماعی را به تربیت کودکان مرتبط دانسته و می‌افزاید: در 6 ماه امسال حدود 366فرزند طلاق موفق به ملاقات با والدین در مراکز اورژانس اجتماعی شده‌اند که 5600 ملاقات را شامل شده است.

وی با اشاره به آمار زنان مطلقه مازندران تصریح می‌کند: حدود هشت هزار زن سرپرست خانوار مطلقه تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و از این سازمان خدمات دریافت می‌کنند.

حسین زاده با بیان اینکه روزانه به‌طور میانگین حدود 37 پرونده طلاق به مراکز اورژانس اجتماعی از طریق سامانه ارجاع داده می‌شود، می‌افزاید: در 6ماه اول روزانه به‌طور میانگین 3.3 از پرونده‌های طلاق توافقی منجر به سازش می‌شود. همچنین براساس آمارهای موجود میانگین طول زندگی و پایداری زندگی در میان زوج‌های مازندرانی 9.7 سال است که این میانگین در شهر حدود 10.6سال و در روستا 8.8 سال زندگی را شامل می‌شود.