گردشگری روستایی و محصولات آن

حرف آنلاین:

با نزدیک شدن به ایام تعطیلات تا حدودی از بحث های قبلی دور می شویم و در مورد محصولات گردشگری روستایی صحبت می کنیم. محصولات در گردشگری روستایی به سه نوع تقسیم می شود ابتدا محصولات اصلی شامل: اقامت در مزرعه، تعطیلات در مزرعه، چشم اندازهای روستایی و فرهنگ روستایی، محصولات فرعی از قبیل: تنوع فعالیت های روستایی، خدمات اقامت، غذا و سایر محصولات کشاورزی، صنایع و هنرها و فعالیتهای بیرونی و بالاخره محصولات افزوده گردشگری، که می توان به برنامه های منطقه ای دولت در حمایت از شبکه های توزیع گردشگری روستایی اشاره داشت.

در کشور نیوزیلند محصولات گردشگری روستایی شامل: اقامت در مزرعه، اقامت در اطراف روستا، واحدهای خویش خدمتی، مکان های کاروانی (کمپ)، کاروان های ماجراجویی، اکوتوریسم و جاذبه های تاریخی و فرهنگی می باشند. در ایران نیز محصولات کشاورزی روستایی با کمی تفاوت در اقلیم های متفاوت شامل این محصولات می باشد. اقامتگاه های بوم گردی یکی از راه های توسعه گردشگری روستایی با برنامه ریزی می باشد. در این نوع اقامتگاه ها با توجه به نوع اقلیم و معیشت خدمات متفاوتی ارائه می گردد. علاوه بر خدماتی از قبیل اقامت، صبحانه، ناهار و شام ارگانیک، گردشگر خود را عضو خانواده میزبان می داند.

در این نوع اقامتگاه ها گروه های هدف بیشتر دوستدار ان طبیعت و اکوتوریست ها می باشند که گردشگران مسئول نام دارند. بلدهای محلی جاذبه های طبیعی و تاریخی و فرهنگی را به گردشگران می شناسانند. در مازندران به خاطر اقلیم معتدل در تمام فصول سال گردشگری روستایی رونق دارد. تنوع جغرافیای طبیعی از لخاظ دارا بودن کوهستان، جنگل، جلگه و دریا موجب شده که در خرداد ماه می توان در دریا شنا کرد وبا طی مسافتی کمتر از دو ساعت و گذر از مسیرهای جلگه ای و جنگلی در ییلاقات کوهستانی هوای سرد و بخاری هیزمی را تجربه کرد. تنوع مسیر در مازندران خود جاذبه محسوب می شود . یکی دیگر از مسیرها از دریا تا کویر است که در در هوای بارانی با طی مسافتی حدود دو ساعت به منطقه داغ کویری می رسید.

از محصولات گردشگری روستایی علاوه بر موارد ذکر شده، می توان به دوچرخه سواری، اتومبیل رانی در خارج از جاده ها و یا در پیست ها، پرواز با هواپیمای بدون موتور، قایقرانی با قایق های دارای موتور جت، موج سواری، گردشگری ماجراجویانه، اسکی، اکوتوریم، شهر بازی و غیره مواردی هستند که با تغییرات تکنولوژی به گردشگری روستایی اضافه شده اند.

محصول گردشگری روستایی صرفاً مجموعه ای از جاذبه ها، امکانات و فرصت های تفریحی در مناطق روستایی اطلاق نمی شود بلکه کل تجربه ای می باشد که شامل دوره ها و مراحل قبل و حین و بعد از بازدید است. چهار مرحله اول که قبل از سفر و در نظر گرفتن یک روستا به عنوان مقصد سفر، مرحله سفر به محل مورد نظر، مرحله تجربه در محل که مهم ترین بخش یک دیدار است. جاذبه ها، در دسترس بودن، هزینه ها، کیفیت امکانات، تفریحات و حتی میزان رضایت یا برآورده شدن توقعات از بازدید به عمل آمده ، همگی از عناصر تجربه در محل محسوب می شود، مرحله بازگشت به خانه که مرحله چهارم است و مرحله جمع آوری مجدد بخشی است که اغلب از نظر دور می ماند. ولی با این حال بخشی حیاتی از تجربه گردشگری است. خاطرات تعطیلات اهمیت زیادی دارند، زیرا نه تنها سبب طولانی تر شدن تجربه می شوند بلکه مبنایی را برای سفرهای بعدی ایجاد می کنند.

اگر این پنج مرحله در گردشگری روستایی به کار گرفته شود، مشخص است که محصول گردشگری روستایی چیزهای بسیار بیشتری را در بر می گیرد. سفر به مقصد مورد نظر و از آنجا به خانه، میزان رضایت از «روستانشینی» و خاطرات ناشی از یک سفر، همگی عناصری از محصول هستند. بدین ترتیب محصول گردشگری روستایی می تواند به صورت ملموس و ناملموس از جمله جاذبه ها و امکانات در دسترس بودن، تصورات و هزینه ها در نظر گرفته شود که در ترکیب با یکدیگر کل تجربه را شکل می بخشند.

چالش های موجود در سفر مانند ترافیک سنگین در راه، قیمت های بالای غذا و نوشابه و پائین آمدن کیفیت خدمات بخاطر شلوغی در همه مناطق دیده می شود. که می تواند یکی از دلایل عدم رضایت گردشگران باشد و تجربه گردشگری را تخریب کند. هر چند چالش ها حائز اهمیتمی باشند اما آنها نباید به صورت جداگانه مورد نظر باشند بلکه باید در زمینه گسترده تر کل تجربه گردشگری مد نظر قرار گیرد.

طی تجربه ای که در نظر سنجی از گردشگران در طی سالهای متمادی داشته ام، با اینکه گردشگران در برگه های نظر سنجی از وضعیت قیمت، کیفیت خدمات، ترافیک، شلوغی، بهداشت و امنیت نظر مساعدی نداشته اند، با این حال در جواب به سوال «آیا تمایل دارید که دوباره به این استان سفر نمائید» بیش از 98 درصد پاسخ مثبت می دادند. در نتیجه متوجه می شویم که با وجود مشکلات منعدد، تجربه سفر به مازندران بسیار عالی می باشد، زیرا تقریباً همه تمایل به سفر مجدد را دارند با وجود اینکه بیش از چند بار به این استان سفر نموده اند. در تعطیلات نوروز 94 نیز امید است که گردشگران با تجربه جدید اقامتگاه های بوم گردی خاطره ی جدیدی را در آلبوم خاطرات خود رقم بزنند.

تهمینه اسدی امیری- کارشناس طبیعت گردی