ماجراهای یک رویای دوست‌داشتنی

گروه اقتصادی-تاریخچه قطار سریع السیر تهران شمال از مسیر محور هراز، به بیش از 15 سال پیش باز می گردد. عزت الله یوسفیان و محسن نریمان نمایندگان پیشین مازندران از اواخر دهه 80  مساله قطار 33 دقیقه تهران شمال از مسیر محور هراز را مطرح کردند. در آن سال ها تحلیل ها و نظرات بسیاری درباره این قطار سریع السیر مطرح شده بود.

این طرح مخالفان و موافقات خاص خود را دارد؛ مخالفان منابع مالی و حفظ منابع طبیعی و محیط زیست را سدی محکم درباره این پروژه می دانند. بسیاری هم آن را پروژه انتخاباتی نمایندگان مازندران برای آن سال های انتخابات می دانستند. مساله ای که به گفته نمایندگان وقت آمل و بابل هرچند به استهزا گرفته می شد اما در ردیف مصوبات عمرانی کشور در مجلس قرار گرفت اما به فراموشی سپرده شد. حالا در سال 1403 یوسف نوری استاندار مازندران بار دیگر خبر از آغاز مذاکرات تفاهم با شرکت های چینی برای ساخت این پروژه بزرگ داده است. اگرچه بسیار هنوز هم رویای شیرین قطارهای سریع السیر با شرط حفظ محیط زیست و منابع طبیعی را برای مازندران نشدنی می دانند اما این رویای دوست داشتنی که شاید بخش مهمی از ترافیک و آلودگی زیست محیطی استان های شمالی را کاهش دهد ماجراهای خاص خود را دارد.

در صفحه ۳۵ پیوست چهارم قانون بودجه سال‌جاری بیش از ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان برای پروژه احداث خط‌آهن رودهن – لاریجان – آمل به طول ۱۲۰ کیلومتر- جزء طرح‌های مصوب شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور- گنجانده شده است.

براساس برآوردی که در این مصوبه از سوی شرکت ساخت اعلام شده، هزینه هر کیلومتر خط‌آهن تهران – آمل ۵۳میلیارد تومان محاسبه شده است.

خبرآن‌لاين در سال 1391 در اين باره نوشته است: اين واقعا یک رویا است؛ فرض کنید ایستگاه دروازه دولت با یک بلیت دو سره 300 تومانی سوار قطار می شوید، با دو بار عوض کردن قطار در دو ایستگاه و در نهایت سوار شدن به قطار دوطبقه چینی، سه ساعت بعد لب دریای مازندران جا خوش کرده اید!

این طرحی است که محسن نریمان، نماینده بابل و نایب رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی داده است؛ او گفته پیشنهاد ایجاد مترو در کنار آزاد راه تهران -شمال از مسیر جاده هراز را به متروی تهران داده.

نماینده بابل دراین باره به خانه ملت گفت: “تردد و ترافیک در جاده های منتهی به شمال کشور به قدری زیاد است که ایجاد مترو در کنار آزادراه تهران –شمال احساس می شود و بدون شک می‌تواند راه‌گشا باشد‌. به همین دلیل با مسوولین متروی تهران مذاکره شده است تا درکنار آزادراه تهران – شمال، ریل نیز ایجاد شود.

به گفته او مطالعات ساخت مترو در این مسیر آغاز شده است: “در صورت تایید مهندسین مشاور ساخت متروی تهران -شمال سریعا آغاز می شود تا تردد مردم بیش از پیش آسان شود و در نهایت آسایش مردم تامین شود.

پیشنهاد این خط مترو را محسن نریمان، نماینده بابل و عزت الله یوسفیان ملا، نماینده مردم آمل داده اند. پس پرواضح است که در صورت تایید مطالعات، این خط مترو از شرق تهران شروع می شود، از کنار جاده هراز عبور می کند و به آمل و بابل و در بهترین حالت در فازهای بعدی و با پیشنهادهای نماینده های شهرهای دیگر لب دریا، به بابلسر و ساری می رسد.

ماجرای رویایی دوست داشتنی قطار تهران شمال

ایسنا نیز در همان سال نوشت: اما ساخت خط مترو یا قطار برقی تهران-شمال هرچند به نظر می رسد کاملا با نگاه گردشگری-زیست محیطی و با کمترین آلودگی جانبی پیشنهاد شده باشد، اما شاید یکی از سنگ های بزرگی باشد که به این زودی ها زده نمی شود؛ هنوز متروی تهران-پردیس، تهران-پرند، تهران-ورامین، تهران-هشتگرد به سرانجام مشخصی نرسیده است. یعنی امکان ارتباط ریلی نزدیکترین شهرها و شهرهای جدید به تهران که بخش بزرگی از نیروی کار تهران را در خود جا داده اند، هنوز وجود ندارد. ضمن اینکه ارتباط ریلی تهران-ساری-گرگان سالهاست که وجود دارد.

از سوی دیگر مسیر ریلی تهران-رشت هنوز تکمیل نشده است. غیر از اینها، شبکه متروی تهران هنوز تکمیل نشده و با کمبود اعتبارات و چالش های مختلف با دولت همراه است. به هر حال، طرح رویایی است؛ مانند پروژه قطار سریع السیر تهران-مشهد که قرار بود دو ساعته این مسیر هزار کیلومتری را طی کند.

نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی نیز در آن سال ها مدافع جدی این پروژه بود و با اعلام اینکه قطعه نخست پروژه راه آهن برقی آمل ـ لاریجان ـ رودهن با تلاش و جدیت شبانه‌روزی در حال انجام است، تصریح کرد: امروزه توسعه و بهبود شبکه ریلی در کشور مورد نیاز است و بخشی از این محور به شمال کشور تعلق دارد.

این مسئول با تاکید بر اینکه راه‌اندازی پروژه راه آهن برقی آمل ـ تهران تحول چشم‌گیر در حمل و نقل تهران و مازندران را شامل می‌شود، بیان کرد: این مهم در ایجاد کریدور اتصالی پایتخت به شمال کشور بسیار مهم است و باعث روان شدن بار ترافیک در محور تهران ـ هراز در محدوده شهرهای پردیس، رودهن و بومهن شده و کاهش زمان سفر از پایتخت به شمال را به میزان از آمل به شهر رودهن ختم می‌شود.

یوسفیان‌ملا، تاکید کرد: طرح این پروژه ملی از مرداد سال 93 بوده و با انعقاد قرارداد با شرکت آباد‌راهان پارس عملیات تجهیزات کارگاه و نقشه‌برداری آن آغاز شد.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با اشاره به تایید نهایی، آزادسازی، خرید اراضی مسیر به همراه تحویل زمین پروژه، گفت: در 12 اسفند 94 در محدوده کیلومتر17 تا 20 عملیات خاکی و ساخت ابنیه فنی با پیشرفت کامل روبرو انجام شده هر چند پیشرفت فیزیکی پروژه 19 درصد براورد شده است.

این مسئول با اشاره به اینکه قطعه نخست این عملیات با بیش از 770 میلیارد ریال اعتبار همراه بوده که 120 میلیارد ریال آن از ردیف بودجه اوراق قرضه و از محل سایر منابع تامین می‌شود، بیان کرد: در قطعه نخست پروژه 9 دهنه پل به طول دهنه دو متر تا هشت متر و پنج پل بزرگ از با طول دهنه 10 تا 60 متر با دیواره 400 متر در دستور کار است که با به‌کارگیری 58 دستگاه ماشین‌آلات سبک و سنگین شاهد آماده بودن فضا برای ریل‌گذاری هستیم.

وی با اعلام پایان عملیات قطعه نخست پروژه راه آهن برقی آمل ـ لاریجان ـ رودهن، تاکید کرد: شرکت آبادراهان پارس در آگهی قطعه دوم پروژه هم پذیرفته شده و در آینده کار خود را در آن آغاز می‌کند.

سناریوی 1403 برای قطار تهران شمال

حالا گفته می شود یک شرکت چینی که جز سه شرکت برتر این کشور در زمینه ساخت قطارهای سریع السیر است به مراحل عقد تفاهم نامه برای ساخت این قطار رسیده است. حالا پای وزارت راه و شرکت توسعه و ارتباطات زیرساخت نیز به عنوان طرف دولتی مطرح است و

یوسف نوری استاندار مازندران اظهار کرده: عقد تفاهم‌نامه اولیه بین شرکت مادر تخصصی ساخت و توسعه زیربنای حمل و نقل کشور با هلدینگ چینی که جزو سه شرکت برتر دنیا در ایجاد ریل راه آهن به ویژه در حوزه تونل‌های راه است، مطرح و مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

وی گفت: این شرکت چینی با مطالعات اولیه و بررسی موضوعات طرح در طی سه جلسه در گذشته آمادگی خود را در این طرح اعلام کرد و مقرر شد در کمترین زمان ممکن شرکت سرمایه‌گذار چینی و شرکت مادر تخصصی زیرساخت حمل‌و نقل کشور اقدامات اولیه تفاهم‌نامه در جهت امضاء را تهیه و تدوین کنند.

استاندار مازندران افزود: در قالب این تفاهم‌نامه به روزرسانی مطالعات طرح و همچنین پیوست ریل مازندران به شرق و غرب استان از گلوگاه تا رامسر با رویکرد ایجاد راه آهن رشت – ساری- مشهد، با توجه به نقشه کریدور شمال- جنوب و شرق به غرب مازندران شکل خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه گام اول طرح از تهران به مازندران، قطار سریع‌السیر با ۲۰۰ کیلومتر در ساعت طراحی شد، ادامه داد: گام اول به طول ۱۵۰ کیلومتر است که بخش عمده آن به صورت تونل است.

مقام عالی دولت در مازندران با بیان این که، ریل احداثی قطارسریع‌السیر متفاوت از ریل‌ها و ایستگاه‌های موجود در کشور خواهد بود، تصریح کرد: در سفر آتی رئیس جمهور به کشور چین، با قرار گرفتن این طرح در اولویت طرح های وزارت راه و شهرسازی امید می‌رود جزو طرح‌هایی باشد که در فاینانس دوم مدیران چین قرار گیرد.

وی با تاکید بر رهاشدگی پروژه راه آهن شمال، اضافه کرد: این پروژه که حالت رهاشدگی داشته و فقط در جهت پایداربودن بودجه‌ای در پروژه‌های راه آهن کشور قرار گرفته بود، اما از سال آینده شاهد روند اجرایی آن به همت شرکت مادرتخصصی و زیر ساخت وزرات راه و شهرسازی خواهیم بود.

الناز پاک نیا