یادداشت؛

شرایط تاسیس صنایع پتروشیمی در مازندران!

حرف آنلاین، حامد اسمعیلی| پتروشیمی یک مزیت برای استان مازندران است و ارزش افزوده بالایی ایجاد می‌کنند اما با تاسیس آن در میانکاله موافق نیستم چون یقین دارم آلودگی زیست محیطی اعم از پسماند و گازهای تولیدی منطقه را به خطر می اندازد هر چند از تکنولوژی های روز هم استفاده شود اما بعلت تحریم و بومی سازی آزمایشی برخی از تجهیزات که برای دومین بار نصب می‌شود و مرحله اول آن در کرمانشاه هنوز تایید نشده به علت اهمیت منطقه میانکاله مورد تایید نیست.

برای حفظ این مزیت باید شروطی رعایت شود تا اینکه امید اشتغال زایی در دل شهروندان مازندران اطمینان قلبی ایجاد کند در غیر این صورت فقط یک امید کاذب است، شرایط زیر با مد نظر قرار گیرد:

١-مکان یابی بدون عوارض زیست محیطی

در طراحي صنعت پتروشيمي مسائل مختلف و متعدد زيادي مطرح مي باشد که يکي از مهمترين آنها مکانيابي مناسب است و بايستي بررسي و کارشناسي مناسبي در اين امر صورت گيرد تا اهداف مورد نظر به تحقق رسيده و طرح بهينه اي از آن پديد آيد.

مکانيابي بهينه باعث کاهش اتلاف منابع و به تبع آن کاهش قيمت محصول تمام شده و بهينه سازي زنجيره تامين، توليد، توزيع و فروش خواهد شد. در اين مقاله عوامل مختلف و متعدد موثر بر مکانيابي بررسي مي شوند.

از جمله نزديکي به مبادي توزيع و استفاده کنندگان – نزديکي به مراکز توليد گاز و مراکز پالايشگاهي گاز و نفت – نزديکي به خط لوله هاي نفت و گاز، پتروشيمي هاي ديگر، تامين کننده هاي داخلي و خارجي مواد و صنايع مکمل – فاصله تا منابع توليد برق – نزديکي به سکونتگاههاي مناسب نيروي انساني و … همچنين اثرات محيطي و زيست محيطي که در مکانيابي دخيل است و بايد مکانيابي و طراحي به گونه اي باشد که اثرات زيست محيطي کاهش يابد.

از جمله عوامل موثر ديگري که مورد بررسي قرار مي گيرند مي توان از «راههاي دسترسي – يافتن محيط مناسب از نظر شرايط آب و هوايي – مناسب بودن محيط از نظر تامين آب مورد نياز – يافتن زمين با بافت مناسب – استفاده کمتر از زمينهاي قابل کشاورزي – استفاده بيشتر از زمينهاي دولتي» نام برد. تکنولوژي GIS تکنولوژي نويني است که قابليت پردازش و تحليل مکاني را از منابع مختلف و گوناگون داده ها ايجاد مي کند.

با بهره گيري از اين تکنولوژي و تغذيه داده هاي مورد نياز آن مي توان در مکانيابي ها تمام موارد را لحاظ نمود و دغدغه اي از نظر لحاظ نشدن برخي مسائل نداشت و با اولويت گذاري و وزن دهي به اولويتها طرح يا طرحهاي مناسب را يافته و قابليت مانور در انتخابها و جايگزينها را داشت.

٢- ارائه ضمانت از سمت دولت ، تأمین مالی و خرید تجهیزات

ضمانت دولتی برای سرمایه گذار خارجی،  تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌ها و خرید تجهیزات طرح‌های تولیدی (سرمایه‌ای) و همچنین خدمات فنی و مهندسی پروژه‌ها با استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی میان مدت (فاینانس)

٣- ایجاد زنجیره در استان (پارک پتروشیمی)

پروپیلن تولیدی از استان خارج نشود و صنایع میانی آن در استان در پارک پتروشیمی مورد بهره برداری قرار گیرد.

این پارک‌ها عموما با یک واحد مادر پتروپالایشگاه یا واحد بالادست پتروشیمی آغاز می‌شوند و در زنجیره ارزش تا دو یا سه لایه که یک پیوستگی و همگنی بین واحدها وجود دارد، ادامه می‌یابند.

این رویکرد تمرکز و تجمیع واحدهای شیمیایی، موجب تبادل‌ جریان‌های مواد بین واحدها، تامین خوراک پایدار و استفاده از خدمات و زیرساخت‌های مشترک می‌شود.

در این پارک‌ها علاوه بر وجود زنجیره تولید مواد مختلف میانی و نهایی، امر آموزش و تحقیقات، جهت‌دهی روند تحقیقاتی به‌سمت نیازهای صنعتی و توجه به‌توسعه و مدیریت فناوری که کارکردهای اصلی پارک‌های تحقیقاتی و فناوری است، محقق می‌شود.

افزایش توان رقابتی بنگاه از طریق کاهش هزینه‌ها، دستیابی سریع و ارزان به‌خوراک از طریق ارتباط و نزدیکی واحدها، سرعت بالای استقرار و راه‌اندازی فعالیت‌ها در پارک، سودآوری و ارزش‌افزوده بالا، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، امکان رقابت مثبت و هم‌افزایانه صنعتی و تجاری بین شرکت‌های موجود در پارک، ایجاد ارتباطی هدفمند و نتیجه‌گرا بین صنعت و دانشگاه، جذب و استخدام متخصصان بومی منطقه از دیگر مزایای پارک‌های شیمیایی است.

همان‌طورکه کشورهای موفق در این حوزه توانسته‌اند با ایجاد شهرک و پارک‌های پتروشیمی، به‌اهدافی نظیر تکمیل زنجیره ارزش، کسب درآمدهای چند میلیارد یورویی و اشتغال‌آفرینی پایدار و مولد دست پیدا کنند، در کشور ما نیز با رویکرد احداث پارک‌های شیمیایی می‌توان بخش زیادی از مسائل صنعت پتروشیمی از قبیل معماری نامتوازن زنجیره ارزش، مشکل تامین خوراک واحدهای پایین‌دست، پراکندگی و جانمایی نادرست و همچنین عدم‌تکمیل زنجیره ارزش را حل کرد.