ماسک بزنید تا سالم بمانید!

حرف آنلاین: سماجت کرونا باعث شد، ما این دشمن نامرئی را خیلی جدی نگرفتیم؟ در هر صورت علی رغم تلاش های شبانه روزی تیم های مختلف درمانی در بیمارستان ها، بار دیگر این میهمان ناخوانده به سفره زندگی ما بازگشته است.

*به جای ماسک زدن؛ برای جلوگیری از ابتلا به کرونا دست‌هایتان را مکرر بشویید!

شاید تصاویری که از محل اپیدمی این بیماری منتشر می‌شود باعث شده تا مردم این روزها برای استفاده از ماسک جهت مقابله با این بیماری ویروسی را جدی گرفته و رغبت بیشتری نشان می دهند. حالا در اماکن عمومی شاهد استفاده روزافزون شهروندان عادی از این ماسک ها هستیم.

هیچ راهکاری به اندازه شستن مرتب دست ها نمی‌تواند در چنین شرایطی کمک کننده باشد. بیماری های ویروسی به سادگی از راه عطسه و سرفه افراد را درگیر می‌کنند پس شستشوی مداوم دست ها می تواند تا حدود زیادی انتقال ساده این نوع بیماری ها را کاهش دهد.

الان در کشور های پیشرفته حتی بچه های ابتدایی هم می دانند که برای سرفه و عطسه کردن بهتر است ناحیه آرنج خود را درگیر کنند. یا روی آستین لباس عطسه و سرفه کنند و نه روی بخش مرکزی دست ها. بعضی از افراد وقتی این توصیه را می شنوند، می پرسند یعنی دستمال هم به کار نمی آید؟ دستمال هم داخل دست ها قرار دارد و وقتی عطسه و سرفه می کنیم دست ها درگیر و آلوده به ویروس های احتمالی می شوند. پس نحوه صحیح عطسه و سرفه روی ناحیه آرنج است که فاصله مناسبی با دست های ما دارد. اگر از دستمال هم استفاده می کنیم بلافاصله باید با مواد شوینده مناسب دست ها رااز آلودگی ها پاک کنیم.
 
*دستهایتان را بشوئید

الان در جامعه می بینیم که افراد برای مدت ده دقیقه هم از گوشی های تلفن همراه شان فاصله نمی‌گیرند. در محل کار بسیاری از کارمندان ما با کیبورد رایانه ها مشغول هستند. در اماکن عمومی مردم باید از وسایلی استفاده کنند که پیش از آن ها افراد زیادی این وسایل را لمس کرده اند؛ بنابراین توصیه جدی این است که شهروندان عزیز هنگام استفاده از این استفاده از این نوع وسایل چیزی نخورند. برای مدت یک تا دو ساعت حتما دست هایشان را بشویند و از فوم های آنتی باکتریال استفاده کنند. لازم است که طرز صحیح شستشوی دست ها به طور عملی به کودکان آموزش داده شود تا ابتلا به بیماری های ویروسی به حداقل ممکن برسد.
 
*لزوم استفاده از ماسک» در اماکن عمومی

انتقال هوابرد ویروس در شرایط خاصی مانند صحبت کردن با افراد زیاد در مسافت کوتاه و در یک فضای بسته بدون تهویه نظیر وسایل حمل ونقل عمومی، خطر ابتلا به عفونت ویروس را حتی بدون سرفه یا عطسه نیز امکانپذیر می‌کند.

در رابطه با همه‌گیری کووید-۱۹، دو مسیر انتقال اصلی در نظر گرفته می‌شود. اولین مسیر انتقال از طریق قطرات و دراپلت‌های تنفسی (قطرات/ذرات منتشر شده هنگام عطسه، سرفه یا صحبت کردن) است. دومین مسیر انتقال از طریق تماس با سطوح آلوده زنده یا غیر زنده (دست به دست، دست به سطوح و…) است و مسیر سوم نیز که اخیرا توجه بیشتری از جامعه علمی را به خود جلب می‌کند مسیر مدفوعی، دهانی است.

برای انتقال ویروس کرونا از طریق هوا دو مکانیسم موثر است، در مکانیسم اول انتقال از طریق تماس نزدیک با قطرات و دراپلت‌های تنفسی درشت (بزرگتر از ۱۰ میکرون) منتشر شده در هوا که معمولاً فاصله انتقال این قطرات کمتر از یک یا دو متر از فرد ناقل است و از طریق سرفه و عطسه (در مقایسه با سرفه و عطسه کردن که به طور معمول با رها کردن قطرات تنفسی به مراتب بیشتری همراه است) ایجاد می‌شوند. بسیاری از این قطرات بزرگ روی سطوح و اشیاء اطراف می‌نشینند و افراد ممکن است در اثر تماس با این سطوح یا اشیاء و سپس از طریق لمس دهان، بینی یا چشم به عفونت مبتلا شوند. اگر افراد در فاصله‌ای کمتر از فاصله احتیاط (یک تا دومتری فرد آلوده) حضور داشته باشند، می‌­توانند مستقیماً با تنفس قطرات عطسه و سرفه شده و یا بازدم فرد آلوده، به ویروس مبتلا شوند.

مکانیسم دوم انتقال ویروس کرونا، انتقال ویروس از راه هوا و از طریق قطرات تنفسی کوچکتر از ۵ میکرون است که این قطرات در هوا شناور مانده و مسافت­‌های طولانی‌تری جابجا می‌شوند. این قطرات ریز نیز با سرفه، عطسه و صحبت کردن یا با منشاء فاضلاب ایجاد می‌شوند. قطرات تنفسی درشت در مناطق خشک آب و هوایی، با از دست دادن و تبخیر آب به ذرات ریز (کمتر از ۵ میکرون) تبدیل شده که می‌توانند مدت‌ها در هوا شناور باقی بمانند (قطرات ۱۰ میکرونی در دو دهم ثانیه تبخیر می‌شوند).

*اندازه یک ویروس کرونا حدود ۸۰ تا ۱۶۰ نانومتر است و از چند ساعت تا چند روز فعال باقی می‌ماند، مگر اینکه نظافت ویژه‌ای صورت پذیرد. ویروس کرونا تا سه ساعت در هوای داخل اماکن و در شرایط عادی دو تا سه روز بر روی سطوح به صورت فعال و با حفظ قدرت بیماری‌زایی باقی می‌ماند. ذرات معلق در هوای داخل اماکن (که قبلا با حضور افراد بیمار یا ناقل آلوده شده است) می‌تواند به ویروس یا قطرات تنفسی متصل شود. در چنین شرایطی این ذرات کوچک ویروسی (بیوآئروسل)، به صورت هوابرد باقی می‌­مانند و می‌توانند تا فواصل زیاد جابجا شده و به وسیله جریان هوا در اتاق‌ها یا کانال‌های هوای سیستم تهویه حمل شوند.

هرچند که هیچ گزارش یا مطالعه‌ای وجود ندارد که احتمال ایجاد این بیماری را از طریق هوابرد (ویروس پخش شده در هوا و یا ذرات معلق آلوده به ویروس که به دلیل اندازه بسیار ریز می‌توانند مسافت طولانی را در هوا طی کنند) نشان دهد؛ اما این تایید نشدن دلیلی بر عدم رعایت جانب احتیاط نیست. این مکانیسم نشان می‌دهد که حفظ فاصله یک تا دو متری از افراد آلوده ممکن است کافی نباشد و در اماکن عمومی (نظیر محل کار، وسایل نقلیه عمومی و مراکز خرید) بکارگیری تهویه به منظور تخلیه هوای آلوده و تأمین هوای پاک مفیدتر است.

سازمان بهداشت جهانی مکانیزم مواجهه با قطرات کروناویروس کووید_۱۹ (رنگ آبی تیره) را گزارش کرده است. رنگ آبی روشن نیز مکانیسم هوابرد کروناویروس و دیگر آنفولانزاهای شناخته شده است و در حال حاضر هیچ مدرکی به طور خاص برای کروناویروس کووید-۱۹ گزارش نشده است. با توجه به موارد ذکر شده و با رعایت جوانب احتیاط، اهمیت استفاده بهینه از تهویه عمومی در پیشگیری از انتقال ویروس مشخص می‌شود؛ چرا که با توجه به محاسبات اولیه رفتار آیروداینامیکی ذرات ریز حاوی ویروس، احتمال غافلگیری جوامع جهانی مبنی بر هوابرد بودن انتقال بیماری وجود دارد.

در این برهه زمانی برای مدیریت این بیماری همه‌گیر در همه جبهه‌ها به تلاش پیگیر نیاز داریم؛ بنابراین پیشنهاد می شود، ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محل‌های کار و اماکن عمومی، استفاده از تهویه عمومی و استفاده از ماسک مورد تاکید قرار گیرد؛ بنابراین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محل‌های کار و امکان عمومی و استفاده‌ از تهویه عمومی و استفاده از ماسک در محل‌های با احتمال تماس نزدیک، مورد تاکید است.
 
*چگونگی تاثیر ماسک در پیشگیری از انتقال کرونا

بخش عمده مردم دنیا همزمان با شیوع ویروس کرونا به استفاده از ماسک‌های بهداشتی روی آورده‌اند، زیرا ماسک‌ها می‌توانند مانع از انتقال قطرات بزرگی شوند که پس از عطسه و سرفه دیگران در هوا پخش می‌شوند به همین دلیل استفاده از ماسک‌های بهداشتی مفید است.

علاوه براین ماسک باعث می‌شود تا فرد نتواند بینی و دهان خود را با دست لمس کند و به این ترتیب امکان ابتلای او به ویروس به دنبال تماس دست‌هایش با سطح آلوده کمتر است.

استفاده از ماسک (شامل انواع ماسک ساده یا ماسک جراحی) یکی از اقدامات پیشگیرانه‌ای است که می‌تواند شیوع برخی بیماری‌های ویروسی تنفسی از جمله کووید-۱۹ را محدود کند و استفاده از ماسک در کنار رعایت حداکثری دیگر نکات و توصیه‌های بهداشت برای جلوگیری از انتقال کووید-۱۹ از انسان به انسان بسیار مهم است.

بنابراین با توجه به خاص بودن بیماری کرونا و بالا بودن دامنه شیوع آن به نظر می‎رسد علاوه بر نهادینه سازی مبحث استفاده از ماسک باید تدابیر سخت‌گیرانه تری لحاظ و این مهم برای همه اجباری شود.

وقتی با همگانی شدن استفاده از ماسک به عنوان ساده ترین راه کار ممکن برای پیشگیری در برابر بیماری کرونا خطر ابتلا به حداقل می‎رسد مردم خود نیز باید اهمیت آن را درک کنند و برای استفاده از ماسک منتظر شنیدن خبر اجباری شدن آن نباشند.

استفاده نکردن از ماسک باعث می‎شود تا افراد قانونمند در سایه بی خیالی افرادی خوش خیال به کرونا مبتلا شوند و این روند بالای ابتلا برای مدت‎های طولانی بر کشور سایه بیندازد.

استفاده و پوشیدن ماسک برای افراد پرخطر بخاطر عوارض شدید بیماری در آن ها خیلی مهم و نباید کوتاهی کنند.

*ماسک زدن خطر ابتلا به کرونا را ۹۵ درصد کاهش می‌دهد

ماسک موثرترین روش محافظت در برابر کرونا بوده و اگر فرد سالم و شخص بیمار هر دو ماسک نزنند خطر ابتلا بیش از ۷۰ درصد است. اگر فرد سالم ماسک بزند ولی فرد بیمار ماسک نزند خطر به کمتر از ۵۰ درصد کاهش می‌یابد. اگر فرد بیمار و سالم هر دو ماسک بزنند خطر انتقال بیماری تا ۹۵ درصد کاهش پیدا می‌کند.

بنابراین مردم همچنان باید نسبت به شیوع کرونا دغدغه داشته باشند و علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک را جدی بگیرند.