دانشجویان ، مالکان نماد آرمان‌خواهی و مطالبه‌گری مترقی

بسم الله الرحمن الرحیم/ در دهه 1330 خورشیدی، فضای بازتری برای فعالیت‌های سیاسی دانشجویان ایجاد شد. دوران نخست‌وزیری محمد مصدق و محبوبیت جبهه ملی باعث کاهش نفوذ حزب توده در میان مردم شده بود. پس از کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332، جنبش‌های مقاومت علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی شکل گرفت. روحیه ضدآمریکایی در دانشجویان تقویت شد و در خلال دهه‌های بعد، روند فزاینده‌ای به خود گرفت.حدود چهار ماه پس از کودتا در آذرماه سال 1332، دیدار رسمی ریچارد نیکسون، معاون رییس‌جمهور وقت آمریکا با ایران مورد اعتراض دانشجویان قرار گرفت.

التهاب و اعتراض در میان دانشجویان به دلیل ازسرگیری روابط ایران و بریتانیا که در جریان ملی‌شدن صنعت نفت قطع شده بود، افزایش یافت. در چنین شرایطی بود که دانشجویان دانشگاه تهران دست به تعطیلی کلاس‌ها و ایراد سخنرانی زدند و جو اعتراضی ایجاد نمودند. حاکمیت، تصمیم به سرکوب فراگیر دانشجویان گرفت و در جریان درگیری‌ها، صدها دانشجو بازداشت و زخمی و سه دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی کشته شدند. روز بعد در فضای نظامی و امنیتی، نیکسون به ایران آمد و ضمن دیدار رسمی و سیاسی با مقامات، دکترای افتخاری در رشته حقوق را از دانشگاه تهران دریافت کرد.

در حالی که سرکوب نظام‌مند دانشجویان توسط دولت برآمده از کودتا گسترش می‌یافت و جریان ضدآمریکایی مسیر مشخص‌تری پیدا می‌کرد، کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور، روز 16 آذر را روز دانشجو نام نهاد. به مناسبت این رویداد، دانشجویان هر ساله دست به اعتصاب می‌زدند و سعی می‌کردند نفرت و انزجار خود را نسبت به حکومت استبدادی و سیاست‌های چپاولگرانه غرب اعلام دارند.

16 آذر از آن زمان تاکنون به نقطه عطفی برای حضور فعال دانشجویان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی تبدیل شد، 16 آذر، پس از انقلاب اسلامی 1357 نیز به‌عنوان یکی از مناسبت‌های رسمی و مهم در تقویم کشور جای گرفت. مسئولان دانشگاهی، دانشگاهیان و تشکل‌های گوناگون دانشجویی، 16 آذر را گرامی داشته و به برگزاری برنامه‌های متنوعی در این روز مبادرت می‌کنند. در واقع، روز دانشجو در بعد از انقلاب، نمایانگر واکنش جمهوری اسلامی به فعالیت‌ها و اعتراض‌های مسالمت‌آمیز دانشجویان به مشکلات صنفی خود و هم‌چنین معضلات اجتماعی شده است.

دانشجویان، صاحب و مالک بزرگ‌ترین نماد آرمان‌خواهی و مطالبه‌گری مترقی یعنی 16 آذر هستند. تریبون‌هایی که آن‌ها در این روز در اختیار دارند بسیار مهم و حساس هستند.

نگاه و توجه تمام مسئولان کشور به این تریبون‌ها است تا نظریات، تحلیل‌ها و مطالبات دانشجویان، این نمایندگان بیدار و هشیار جامعه را بشنوند. این فرصت و روش، یکی از بهترین شیوه‌های اعمال همه جنبه‌های دموکراسی و آزادی‌خواهی، اصلاح امور جامعه و ارتقای قوانین اجتماعی است. به همین دلیل است که رهبری معظم انقلاب همواره بر حضور جدی مسئولان در اجتماعات دانشجویی و پاسخگویی به این قشر آینده‌ساز تاکید داشته و دارند.

اساسا صدای دانشگاهیان و دانشجویان، چندصدایی است و مسئولان باید برای تمامی خواسته‌های منطقی و مشفقانه، دارای پاسخ و برنامه باشند. انتقاد منطقی و علمی به عملکرد مسئولان، حق دانشجویان است. پرسش درست و منطقی، پاسخ درست و منطقی را می‌طلبد. البته حساب این انتقاد را باید از ناهنجاری‌های قلمی و قدمی جدا کرد. گاهی شاهد بروز اشکال گوناگون خشونت در بیان مطالبات هستیم.

اینگونه ناهنجاری‌ها و خشونت‌ها، قابل قبول نیستند و اساسا بر روز مبارک دانشجو که روز مطالبه‌گری منطقی و آرمان‌خواهی است خدشه وارد می‌کند. یکی از رسالت‌های دولت مردمی دکتر رییسی، جلب اعتماد جوانان و نسل دانشگاهی است. ما با نسلی در دانشگاه مواجه هستیم که چندرسانه‌ای بوده و در عصر فناوری اطلاعات و هزاره سوم میلادی به دنیا آمده و پرورش یافته‌اند.

این‎‌ها با افراد و گروه‌های زیادی در ارتباط هستند و هیچ‌گونه محافظه‌کاری ندارند، دارای پردازش ذهنی موازی، غیرخطی، چندوظیفه‌ای و فعال هستند؛ خستگی ذهنی بیش‌تری نسبت به خستگی جسمی دارند؛ محیط‌ها و ارتباطات سنتی برای آن‌ها کسالت‌آور است و طبعا از سخنرانی‌ها و تدریس‌های سنتی، خسته می‌شوند و به مقوله جهانی‌شدن علاقه‌مند هستند.

این نسل به آسانی و با سرعت زیاد با دنیا ارتباط برقرار می‌کنند و اغلب دارای خلاقیت و نوآوری هستند. برنامه‌ریزی حمایتی برای این نسل متکثر، محاسبه‌گر و سرشار از اطلاعات باید در کمال دقت و سلامت صورت پذیرد تا به امید خدا بتوان از ظرفیت روز 16 آذر در راستای تحقق عدالت اجتماعی، وحدت ملی و نفی سلطه‌پذیری جهانی بهره‌برداری کرد.