چشمه “عمارت”بدعتی نوین در معماری کهن

حرف آنلاین: سیستم آبرسانی و گردش  آب این عمارت آنچنان پیچیده و خارق العاده می نماید  که بی شک می تواند گفت در دنیای کهن کمتر بنایی را بتوان در این سبک و سیاق دید.

عمارتی در دامنه ارتفاعات جنوبی بهشهر که  سقفش 200سال است فرو ریخته و بدنه آن نیز در حال قدخمیدگیست اما از گذر سالها  هنوز پا برجا مانده تا اصالتش رابیش از پیش دراین زمانه گمنامی هویدا کند.در این قسمت از خاک بهشهرچشمه ساران متعددی وجود داردکه یکی از پرآب ترین این چشمه ها،چشمه ای معروف بنام “چشمه عمارت”است که امروزه بیش از نیمی ازآب شهر را تامین می نماید. در کنار این چشمه جوشان،بنایی بامعماری کهن به چشم می خورد،عمارتی دوطبقه به طول25وعرض42متر که نوع معماری آن حکایتگر هنرمندی معماران دوران صفویه است.

بقایای به جامانده از این بنا حکایت ازحضور باغی  عظیم و باشکوه در این مکان دارد وعمارت همجون نگینی بوده که در وسط این باغ به خودنمایی می پرداخته است،بنایی دو طبقه که اکنون به دلیل گذشت سالهاو فرسودگی تنها یک جرز از طبقه اول آن بجا مانده است اما خشت خشت همین بنای نیمه ویران نیز حرف های ناگفته زیادی با خود به همراه دارد و نگاه تو رو بیشتر به سمت خود می دواند.اینجا نشانی از هویت اصیل مردمان طبرستان است.نگاه سطحی به بنا که بیندازی در طبقه همکف و در مرکز ثقل عمارت حوضی مربع شکل نظر تو را به خود جلب می کند،جریان آب  در داخل بنا گویای اهمیت آب برای ایرانیان کهن است،بر روی  این حوض مربع شکل گویی سقفی گنبدی به ابعاد 7الی8مترقرار داشته که فرو ریخته ولی  آثار اندکی از آن هنوز به چشم می خورد.4ایوان راههای دسترسی به این عمارت را برای گردشگران مهیا می سازد  که این ایوانها دو به دو باهم قرینه اند بعلاوه در دوسوی ایوانها نیز اتاقهای قرینه شکلی با سبکی زیبا وجود دارد.

هنردست ایرانی را می توان در تزئینات بنا به خوبی حس کرد،سردر ایوان ها و داخل صفه ها و طاق بناهای عمارت با کاشی کاری ها و نقاشی های بدیع و زیبا آنچنان جلوه گری می کند که قطعا هر بیننده که پا در این عمارت گذاشته را به تحیر واداشته است .بنای چشمه عمارت دارای یک سیستم آبرسانی و گردش آب بسیار خارق العاده است که شاید در سطح کشور بی مانند باشد.آب چشمه توسط کانالی به حوض مربع شکل وسط عمارت در طبقه همکف هدایت و از چهارطرف حوض به وسیله جوی ها و حوضچه ها به خارج روان شده و به کانالی که در چهارطرف بنا وجود دارد سرریز می شده است.

 در گذشته به دلیل شیب زمین، سطح باغ تراس‎بندی شده و در امتداد محور اصلی آن، تعداد زیادی آبشارهای كوچك به وجود آمده بود، كه آب با عبور از هر یك از آنها به حوضچه بعدی وارد می‎شده و بجز حركت آب در بستر اصلی جهت نمایش و زیبایی به مسیرهای فرعی به منظور آبیاری باغ‎ها،‌ مزارع و كشتزارهای خارج از باغ هدایت می‎شده است.

باید اذعان داشت این نوع گردش آب در در دوران گذشته کاری بسی شگفت و نشان از هوش و دانش  مردمان آن زمان بوده است.

چشمه عمارت یادبودیست که از گذشتگان به ما رسیده است اما اکنون حال خوشی ندارد،هرچند سازمان میراث فرهنگی  در جهت باسازی آن اقداماتی انجام داده است اما باز بیشتر باید به این قلب تپنده تاریخ رسیدگی نمود،زیرا این بنا که به ثبت ملی هم رسیده است می تواند در سال های آتی به منظور کاربری های علمی،فرهنگی و نوعی سرمایه گذاری استراتژیک و هدفمند در جذب گردشگر بسیار حائز اهمیت باشد.