گِلکار مسجد آدینه بازمانده ای از تاریخ کهن در رامسر

حرف آنلاین:

آیین سنتی گلکار مسجد آدینه جواهرده رسمی 800 ساله و بازمانده ای از تاریخ کهن بوده که همچنان در بین روستاییان منطقه رواج دارد. جواهرده  منطقه ای ییلاقی و خوش آب و هوا در شهرستان رامسر است که با مرکز شهر  حدود 25 کیلومتر فاصله داشته و بناها و قبرستان های تاریخی بسیاری در آن وجود دارد.یکی از این بناهای تاریخی ، مسجد آدینه جواهرده است  که با نام قدیم دزگا مزگتی ، قدمتی بیش از 800 سال  داشته و در واقع بازمانده ای از تاریخ کهن این منطقه ییلاقی در رامسر است.

در تاریخ و همچنین بنا بر گفته بیشتر قدیمی های جواهرده ، بنای قدیمی این مسجد ، چندین بار  دستخوش حوادث طبیعی شد و گاهی به دلیل زلزله شدید و در سالهای اخیر نیز به  دلیل آتش سوزی ، تجدید بنا شد.حمزه محمدی یکی از قدیمی های جواهرده که بنا بر گفته خویش تمامی تابستان های عمرش را به رسم ییلاق  و قشلاق نشینی در جواهرده گذرانده است ، در این باره گفت: معماری مسجد آدینه در قدیم  مانند دیگر بناهای این منطقه از چوب و گل بود که شمع و ستون نداشت که به این گونه دیوارها در  گویش رامسری دارواجن گفته می شود.

وی افزود : بنای قدیمی این مسجد بسیار زیبا و منحصر به فرد بود  به طوری که جهانگردان و ایرانگردان  بسیاری از آن بازدید می کردند و سقف لت سر و دیوارهای دارواجنی ، مسجد آدینه را تبدیل به یک بنا با معماری خاص و ویژه ساخته بود و به نظر می آید بیشترین شهرت آن بواسطه  همین معماری خاص ، بومی و متناسب با اقلیم جواهرده بود.محمدی  اضافه کرد : متاسفانه در سالهای  دور آن بنای دارواجنی آن طور که در تاریخ آمده است در اثر زلزله تخریب شد و پس  از تجدید بنای آن بازهم در سالهای اخیر ، بار دیگر دچار آتش سوزی شد که بنای  بتنی و مدرن فعلی جای آن بنای قدیمی  بی نظیر را گرفت.

وی در خصوص  آیین کهن گلکار مسجد آدینه گفت : این مراسم در واقع یک جشن مذهبی و سنتی بود که هرسال در اواسط مرداد ماه در روز جمعه با حضور هزاران  تن جمعیت  از مردم رامسر و استان مازندران و گیلان و الموت و … برگزار می شد که بسیار تماشایی بود.محمدی ادامه داد : متاسفانه سالهاست  که  این رسم سنتی از بین رفته است.

ید الله حلاجیان دیگر فردی که  عمری  را در جواهرده گذران زندگی کرده است، در این باره به خبرنگار مهر گفت : در جمعه ای که معمولا قبل از اسد تابستان یعنی 15 مرداد ماه در حیاط مسجد آدینه آیین سنتی و مذهبی گلکار این خانه خدا برگزار می شد، روستاییان و دامداران این منطقه  و استانهای هم جوار جهت برکت بخشی به محصولات دامی خود و نذر سلامتی خانواده ، شیر دامهای خود را می دوشیدند و داخل گل بجای آب شیر میریختند و با سلام  و صلوات  گل حاوی شیر را برای گلکار مسجد آدینه آماده می ساختند.وی افزود: پس از آماده ساختن گل ، مردم اعم از زن و مرد و پیر و جوان در این مراسم مذهبی و سنتی  مشارکت کرده و این مسجد را عاری از هرگونه ناخالصی می کردند.

حلاجیان ادامه داد : پیشکسوتان این آیین بومی ، حاج رضا حیات بخش و دکتر  عنایت رحیمیان در این منطقه بودند و در آن روز بازار هایی  در حاشیه مسجد آدینه برپا می شد که مردم می توانستند مایحتاج خود را از آن بازار خریداری کنند  و یا محصولات خود را به فروش برسانند.

وی گفت : برپایی مراسم کشتی  محلی ، یک برنامه  ثابت و دایمی آیین سنتی گلکار مسجد آدینه بود که کشتی گیران گیلانی و مازنی در آن روز باهم به رقابت می پرداختند و نوای ساز و دهل  مردم را بر سر شوق می آورد و قرار گرفتن مردم در کنار هم ، همدلی و صفایی ایجاد می کرد که نمی توان آن را وصف کرد.

غلامحسین عابد بازنشسته فرهنگی و ساکن ییلاق نشین جواهرده نیز در این خصوص اظهار داشت : گلکار مسجد آدینه فقط یک مراسم آیینی و سنتی نیست بلکه بیان کننده ی هویت و اصالت مذهبی غنی مردمان این دیار است.وی افزود : شادی و نشاط ،روحیه مذهبی ، همدلی و صفا و نوعدوستی از جمله دستاوردهای اینگونه آیین های سنتی بود.عابد اضافه کرد : نکته ای که در این مراسم بایستی بدان توجه شود  این است که هیچ گاه دین اسلام منکر شادی نبوده و سراسر نشاط و امید است و این مهم در مراسم گلکار مسجد آدینه و از این دست مراسم ها نمود قابل توجهی دارد.

وی ادامه داد :  آداب و رسوم کهن ما ، گرچه رنگ باخته است اما می توان با همتی دیگر ، آنها را احیا کرد.فرماندار رامسر نیز در این باره گفت : در مرداده ماه سال جاری همزمان با برگزاری همایش گردشگری سلامت و با حضور 100 مهمان خارجی در هفته ای که بنام هفته فرهنگی رامسر نامیده شده است، پس از سالها مراسم نمادین گلکار مسجد آدینه  به منظور احیای این رسم کهن برگزار می شود.حسین سروری افزود: رسوم قدیمی ایران و منطقه غرب مازندران باید احیاء شوند  زیرا آنها ریشه در هویت و اصالت مذهبی و انسانی و اخلاقی ما دارند و دشمنان دقیقا به این نکته واقف شده اند که جدا کردن جوانان ایرانی از رسوم کهن و قدیمی  و اعتقاداتشان ، رمز موفقیت آنان بوده وبه همین واسطه تهاجم فرهنگی را برنامه ریزی کردند.

وی بیان داشت: در تلاش هستیم تا مراسم های سنتی و آیینی و مذهبی منطقه خود را احیاء کنیم و البته با همکاری سازمان میراث فرهنگی  قرار است تا رسم قدیمی گلکار مسجد آدینه رامسر را به ثبت ملی برسانیم.