نگاهی به اظهارنظر اخیر رئیس سازمان گردشگری کشور: خانه‌های پرطرفدار اما پردردسر

اسحق پاک‌نیا: چالش خانه‌مسافر این بار از سوی رئیس سازمان گردشگری کشور مطرح شد تا گِره بودن یا نبودن هزاران اقامتگاه‌ شخصی که در ایام سفر در اختیار مسافران قرار می‌گیرد، محکم‌تر شود. به نظر می‌رسد ابراز مخالفت مونسان در سفر اخیر خود به مازندران با توسعه خانه‌مسافرها یا برای راضی نگه‌داشتن هتلداران است یا اینکه هشداری به مالکان واحدهای مسکونی است تا زودتر به فکر دریافت مجوز باشند. رئیس سازمان گردشگری کشور می‌گوید «اعتقادی به توسعه خانه مسافرها نداریم و مردم از هتل‌ها و اقامتگاه‌های رسمی استفاده کنند اما آن‌هایی که بدون مجوز فعالیت می‌کنند، مجوز بگیرند.»

دوگانگی در سخنان مقام اول گردشگری کشور موج می‌زند؛ از طرفی می‌گوید اعتقادی به توسعه خانه مسافرها ندارد و از طرف دیگر تأکید می‌کند آن‌هایی که مجوز ندارند، مجوز بگیرند. کارشناسان معتقدند ابراز مخالفت علنی مونسان با خانه مسافرها حذف صورت‌مسئله است چون اراده‌ای برای حل این مشکل وجود ندارد. البته خانه مسافر در کشور ما یک مشکل یا معضل است زیرا در کشورهای مختلف اقامتگاه‌های شخصی با سازوکاری مشخص در کنار هتل‌ها فعالیت می‌کنند.

بررسی سخنان متولی گردشگری کشور نشان می‌دهد تمایلی به دخالت در بودن یا نبودن خانه مسافرها ندارد و البته حذف هزاران خانه مسافر از چرخه گردشگری کشور نیز ممکن نیست اما به جهت پاسخگویی به نهادهای انتظامی و نظارتی، شرکت‌های اندکی را مشخص کرده تا اقدام به صدور پروانه فعالیت و ساماندهی خانه‌مسافرها نمایند. باوجوداینکه اجاره بی‌قیدوشرط خانه‌های شخصی به مسافران در شمال کشور به چالش امنیتی تبدیل‌شده، ساماندهی اجاره‌دهندگان و خانه‌های شخصی از سوی شرکت‌های مذکور به‌کُندی پیش می‌رود، دلیل آن‌هم با سخن اخیر مونسان مشخص است، سازمان گردشگری تمایلی به توسعه یا همان مجوزدارشدن همه خانه مسافرها ندارد. این سیاست غیرعلنی متولی گردشگری کشور صدای نهادهای انتظامی و قضایی را درآورده است به‌طوری‌که اخیراً در برخی شهرهای توریستی مازندران دادستان‌ها اقامت گردشگران خارجی را در خانه‌مسافرها ممنوع کرده‌اند.

مسافران از دسترسی راحت، قیمت مناسب و حضور خانوادگی در این خانه‌ها راضی هستند و اجاره‌دهنده‌ها نیز امرارمعاش می‌کنند. ارزانی و فضای اختصاصی جاذبه اصلی خانه‌مسافر است، اگر فضای اختصاصی را نادیده بگیریم، رئیس سازمان گردشگری نمی‌تواند به دسترسی همه اقشار مردم به اقامتگاه‌های ارزان بی‌توجه باشد و صرفاً با این تأکید که مردم از هتل‌ها استفاده کنند از کنار این موضوع عبور کند. مخصوصاً در شمال کشور که در ایام سفر قیمت هتل‌ها سر به فلک می‌کشد. ناگفته نماند اخیراً توافقی میان سازمان‌گردشگری و نیروی‌انتظامی در خصوص تسریع در صدور مجوز هاستل صورت گرفته اما بعید است که با وجود مخالفت ذاتی نیروی انتظامی، تعداد هاستل‌ها به‌عنوان اقامتگاه‌های رسمی ارزان‌قیمت پاسخگوی حجم انبوه مسافران و گردشگران در شمال کشور باشد.

نکته حائز اهمیت دیگر رابطه وجود خانه‌های استیجاری و حجم انبوه مسافران شمال است. در شش‌ماه نخست سال میلیون‌ها نفر به‌صورت خانوادگی و شخصی راهی شمال می‌شوند و ظرفیت هتل‌ها، متل‌ها، پلاژهای دولتی و مجتمع‌های گردشگری برای شب‌های متوالی تکمیل می‌شود به‌طوری‌که اگر خانه‌های استیجاری نباشد، هزاران نفر باید شب‌ها را در کنار خیابان سپری کنند!

به نظر می‌رسد متولیان گردشگری کشور نمی‌توانند اهمیت خانه‌های استیجاری را در صنعت گردشگری به دلایل مختلف ازجمله فراوانی، ارزانی، امرارمعاش هزاران خانواده، پوشش کمبود اقامتگاه‌های رسمی ارزان و تذکرات مکرر نهادهای قضایی و انتظامی نادیده بگیرند و بهتر است به‌جای سیاست یک بام و دوهوا، سرعت ساماندهی کیفی و کمی خانه‌های استیجاری را افزایش دهند.