انحصارگرایی، چالش توزیع دارو در تحریم

شرایط اقتصادی کشور با توجه به تحریم ها، باعث شده عده ای در داخل کشور بدون توجه به منافع ملی و دشواری هایی که در مسیر تامین داروهای مورد نیاز بیماران قرار دارد، در پی کسب سود بیشتر باشند.
موضوع تامین نیازهای دارویی بیماران در شرایط تحریم و موانعی که آمریکا سد راه کشورهایی که مبادلات دارویی با ایران دارند، ایجاد کرده است، باعث شده وزارت بهداشت بر تولید داخل بیش از پیش تکیه کند و صنعت داروسازی را مجاب نماید تلاش بیشتری به خرج دهد تا کمبودهای دارویی، کم رنگ تر شود.
در این بین، برخی افراد بدون توجه به شرایط حاکم بر کشور، بعضا کارهایی می کنند که می تواند عبور از شرایط حاکم را دشوارتر سازد. این در حالی است که، نگاه منفعت طلبانه عده ای سودجو، دشواری هایی برای بیماران و وزارت بهداشت ایجاد می کند.
محمدباقر ضیاء رئیس انجمن داروسازان ایران، در گفتگو با مهر، به محتوای نامه ای که خطاب به رئیس سازمان غذا و دارو نوشته و رونوشت آن را در اختیار رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران قرار داده است، اشاره کرد و گفت: در شرایط کنونی داروخانه های کشور دوران سختی را پشت سر می گذرانند، زیرا با بحران نقدینگی مواجه هستند و دلیل آن نیز، تاخیرهای طولانی مدت در پرداخت مطالبات داروخانه هاست.وی با اشاره به افزایش هزینه ها در ماه های اخیر و ثابت ماندن حاشیه سود دارو، افزود: متاسفانه داروخانه ها در این اوضاع و احوال، نه تنها افزایش نداشته بلکه کاهش نیز یافته است. زیرا، هزینه های داروخانه ها بالا رفته و همین مسئله سبب شده که داروخانه ها در شرایط بحرانی قرار بگیرند.
ضیاء با تاکید بر اینکه خواستار افزایش حاشیه سود فروش دارو هستیم، تصریح کرد: انتظار داریم حداقل این حاشیه سود دارو به سطح میانگین منطقه ای برسد.رئیس انجمن داروسازان ایران، با اشاره به زنجیره تولید، توزیع و عرضه دارو در داروخانه ها، گفت: اگر نقدینگی داروخانه ها دچار مشکل شود، شرایط از وضعیت کنونی بدتر خواهد شد.وی با عنوان این مطلب که دولت بزرگ ترین خریدار دارو تلقی می شود، افزود: در حدود ۵۰ درصد داروهای کشور توسط بخش دولتی خریداری می شود.ضیاء با اشاره به اینکه داروخانه به عنوان آخرین مکان توزیع دارو محسوب می شود که با مردم و بیماران در ارتباط مستقیم قرار دارد، ادامه داد: عرضه دارو در داروخانه ها در شرایط کاملا تعریف شده است و داروخانه نمی تواند تغییر قیمت بدهد یا سود دارو را افزایش دهد.
وی با عنوان این مطلب که کارخانه های تولید دارو، شرکت های توزیع و پخش دارو و داروخانه ها در زنجیره دارویی کشور یک خانواده محسوب می شوند، افزود: ما معتقدیم که این بحران نباید فقط به داروخانه منتقل شود.
ضیاء با اشاره به اینکه داروخانه های کشور از اکثر شرکت های توزیع و پخش دارو رضایت دارند، گفت: متاسفانه برخی شرکت های پخش دارو، بعضی از محصولات دارویی شرکت ها را با نگاه نزدیک به انحصار عرضه می کنند و این انحصار می تواند مشکلات زیادی به دنبال داشته باشد.
وی، سوق دادن بیمار به مراکز غیرقانونی عرضه دارو را یکی از تبعات انحصار در پخش اقلام دارویی عنوان کرد و افزود: این انحصار توزیع می تواند منجر به افزایش قیمت برخی اقلام دارویی شود. در حالی که ما معتقدیم این انحصار باید به رقابت همه شرکت های پخش دارو تبدیل شود.
به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، توزیع ۸۰ تا ۹۰ درصد اقلام دارویی یک شرکت را نادرست دانست و گفت: نباید چنین شرایطی ایجاد شود که یک شرکت پخش بتواند توزیع یک محصول از یک شرکت دارویی را در اختیار بگیرد. زیرا، در چنین شرایطی، انحصار توزیع شکل خواهد گرفت که این مسئله با آسیب هایی برای زنجیره دارویی کشور همراه خواهد شد.
ضیاء در ادامه با اشاره به نامه ای که رونوشت آن به رئیس سازمان نظام پزشکی ایران ارسال شده است، افزود: نظام دارویی کشور، نظام ژنریک است و می بایست نسخه نویسی داروها بر اساس همین نظام دارویی انجام شود. در حالی که استفاده از نام تجاری دارو در نسخه هایی که پزشکان برای بیماران تجویز می کنند، می تواند شبهاتی به دنبال داشته باشد.
به گفته رئیس انجمن داروسازان ایران، نسخه نویسی بر اساس نام ژنریک دارو، علاوه بر اینکه نوعی حمایت از تولید داخل محسوب می شود، از ارجاع بیمار به بازارهای غیررسمی نیز جلوگیری خواهد کرد.
ضیاء تاکید کرد: ما از جامعه پزشکی انتظار داریم در هنگام نسخه نویسی، به نام تجاری دارو توجه نداشته باشند و نام ژنریک دارو را بنویسند تا بیمار هنگام مراجعه به داروخانه دچار شبهه نشود که قرار است داروی مشابه دارویی که پزشک برای او تجویز کرده است، تهیه کند.
کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو، اقدام رئیس انجمن داروسازان ایران برای استفاده از عنوان ژنریک دارو در نسخه های بیماران را قابل تقدیر دانست و گفت: نظام دارویی کشور، نظام ژنریک است و از همین رو، تجویز دارو بر اساس نام تجاری، می تواند با شبهاتی همراه باشد.
وی با تایید این موضوع که استفاده از نام تجاری دارو در نسخه بیماران می تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد، افزود: به نظر می رسد که نوشتن نام ژنریک دارو در نسخه ها، می تواند بیماران را از سردرگمی خارج کند که بعضا اصرار دارند همان دارویی که پزشک برای آنها تجویز کرده است، از داروخانه تهیه کنند. در حالی که مطلع نیستند داروهای مشابه با نامهای تجاری مختلف عرضه می شوند.
احمد شیبانی رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهارداشت: استفاده از عنوان ژنریک دارو در نسخه بیماران کار خوبی است که می تواند از تجاری سازی داروها جلوگیری کند.
وی با اشاره به نگاه تجاری که در تولید و توزیع دارو حاکم است، افزود: بعضا داروهایی داریم که مشابه داخلی دارند اما به عنوان برند ژنریک وارد می شوند.شیبانی، نسخه نویسی بر اساس نام تجاری دارو را غیرقانونی ندانست و در عین حال تاکید کرد: ما این عمل را نمی پسندیم و معتقدیم که نامه رئیس انجمن داروسازان، پیشنهاد خوبی است.به گفته رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، قیمت غیر واقعی داروهای تولید داخل، حاشیه سود پایین فروش دارو و…، از جمله عواملی است که باعث بروز چنین اتفاقاتی در بازار دارویی کشور می شود.
ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، در گفتگو با مهر، گفت: موضوع استفاده از عنوان ژنریک برای تجویز داروها توسط پزشکان در نسخه بیماران، در سال های گذشته با شکست مواجه شد. زیرا، برخی داروخانه ها اصرار داشتند که داروی مورد نظر خودشان را به بیمار بدهند و دارویی که موثر و با کیفیت بود، در داروخانه می ماند.
وی با تاکید بر اینکه دیدگاه پزشک در تجویز دارو، موثر بودن و با کیفیت بودن دارویی است که برای بیمار تجویز می کند، تصریح کرد: شاید یکی دو پزشک هم پیدا شود که از تجویز دارو با نام تجاری، سودی ببرد. اما، جمع پزشکان ایرانی بر این عقیده اند که دارویی برای بیمار استفاده شود که علاوه بر کیفیت، بتواند برای بیمار به لحاظ اقتصادی هم به صرفه باشد.خسرونیا ادامه داد: بعضی از داروها کیفیت و اثرگذاری لازم را ندارند و پزشک مختار است که بهترین دارو را برای بیمارش تجویز کند.