فرصت هیئت در محرم

محرم، ماه ایثار و از جان گذشتگی، ماه حماسه و شجاعت و جوانمردی و ماه ظلم ستیزی و مبارزه با ذلت است.  محرم ماه شور و شعور و عشق و فریاد است. ای ماه خون، دوباره می‌آیی و سکوت تاریخ را در هم می‌شکنی و بغض ناله را از حنجره‌ها آزاد می‌سازی.بانگ کاروانت به گوش می‌آید و عاشقان را دوباره به مهمانی فرا می‌خوانی. سلام بر حسین سید و سالار شهیدان و یاران باوفایش. آن اصحاب شهادت طلبش که مصداق واقعی آگاهی و ایمان و شجاعت و فداکاری بودند، چه آن‌هایی که در رکابش به فیض شهادت رسیدند و چه آن‌هایی که پیش از عاشورا شهید شدند.   مصائب امام حسین(علیه‌السلام) و اهل بیتش در این راه آنقدر عظیم و جانسوز است که اگر همه ایام محرم هم از آن گفته شود باز هم نمی‌توان حق مطلب را به درستی ادا کرد.

در مطلب ذیل گزیده ای از بیانات مقام معظم رهبری در رابطه با ماه محرم را می خوانید ؛

«امروز جامعه‌ی مدّاح کشور، فرصت بسیار بزرگی را در اختیار دارد؛ شما مجالسی تشکیل می‌دهید؛ و گاهی جمعیّت‌های هزاران نفری و غالباً هم جوان جمع می‌شوند پای منبر شما و پای خواندن شما و مدیحه‌سرایی و مرثیه‌خوانی شما؛ از این فرصت بهتر؟ اِغتَنِمُوا الفُرَص فَاِنَّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحاب. این فرصت را مغتنم بشمرید؛ از این فرصت بهترین استفاده را بکنید.»(۱۳۹۴/۰۱/۲۰) البته «هر فرصتی همراه است با یک مسئولیّت؛ وقتی شما نتوانید با کسانی مخاطبه بکنید، مسئولیّتتان در یک حد است؛ وقتی توانستید مخاطبه کنید، طبعاً فراتر از حدّ شخصی و به اندازه‌ی حوزه‌ی توان تَخاطُب، مسئولیّت گسترش پیدا می‌کند. شما که می‌توانید با مردم حرف بزنید، این مسئولیّت‌آور است. اگر جامعه‌ی مدّاح کشور آنچنان‌که شایسته‌ی این مقام است بتواند مسئولیّت خود را ادا کند، تحوّلی در سطح کشور اتّفاق می‌افتد.»(۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

۱. نسل جوان را، به‌عمل به دین سوق دهید

«بهترین استفاده‌ی از این فرصت چیست؟ تبلیغ معارف دین؛ تبلیغ همان چیزی که این بزرگواران، این نشانه‌های عظمت و فضیلت برای خاطر آن، جانشان را کف دست گرفتند؛ این‌همه رنج بردند؛ این‌همه مصیبت کشیدند؛ حادثه‌ی عاشورا به‌وجود آمد؛ حوادث گریه‌آور صدر اسلام به‌وجود آمد. [اینها] برای چه بود؟ برای ترویج معارف دین بود. از این فرصت برای ترویج معارف دین، برای سوق دادن نسل جوان به عمل به دین، به عمل به شریعت، به عمل به مسئولیّت‌های بزرگ این دوران استفاده کنید.»(۱۳۹۴/۰۱/۲۰)

۲. تبدیل جوان‌ها به انسان‌های کارآمد با عزم جزم

«وقتی‌که در یک جماعتی ده هزار جوان یا پنج هزار جوان جمع شدند و دلشان را دادند به شما، شما می‌توانید با یک اجرای عالی، هنرمندانه و پُرمغز، اینها را تبدیل کنید به انسان‌های کارآمدی که با عزم جزم بروند دنبال کار، می‌توانید هم تبدیل کنید به آدم‌های بی‌خیال، بی‌فکر، ناامید و از لحاظ معنوی تهیدست؛ این کار را هم می‌شود کرد. شما از این فرصت استفاده کنید و آن شقّ اوّل را  انتخاب کنید.»(۱۳۹۵/۰۱/۱۱)

۳. هر کلمه‌ی شعرتان آموزنده باشد

«سعی کنیم آنچه را به‌عنوان مضمون و محتوا در شعر خودمان می‌گنجانیم، هر کلمه‌ی آن آموزنده باشد. فرق نمی‌کند؛ گاهی مصیبت است، گاهی مدح است؛ همه‌ی اینها می‌تواند جوری انتخاب بشود که آموزنده باشد. در دوران شور انقلاب و هیجان انقلاب، در محرّمی که آخرین محرّم دوران طاغوت بود و محرّمی بود که بلافاصله بعد از محرّم و صفر، پیروزی انقلاب اتّفاق افتاد، هیئات مذهبی در شهرهای مختلف، نوحه‌هایی را می‌خواندند که هر یک از این نوحه‌ها به‌قدر یک خطابه‌ی بلند و بلیغ، مردم را روشن می‌کرد و آگاه می‌کرد و بصیرت می‌داد. باید همیشه همین‌جور باشد؛ نوحه‌ها را [پرمحتوا کنید]. این کاری که نوحه‌خوان انجام می‌دهد، کار بسیار جذّاب و جالبی است. این سنّت نوحه‌خوانی و رفتارهایی که در نوحه‌خوانی انجام می‌گیرد، کارهای بسیار مهمّی است؛ اینها استثنائىِ جامعه‌ی شیعه است، یعنی مخصوص ما است؛ در جاهای دیگر، به این شکل در مراسم مذهبی وجود ندارد؛ این از امتیازات ما است؛ این را باید پرمحتوا کرد، پرمضمون کرد»(۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

۴. از محتوا و مضمون شایسته استفاده کنید

«این منبرها یکی از آن وسایل منحصربه‌فرد است. اگر منبرها، مدّاحی‌ها، هیئت‌ها و نوحه‌خوانی‌های ما، محتوای شایسته‌ای داشته باشد، هیچ وسیله‌ای نمی‌تواند با آنها مقابله بکند، یعنی کاملاً منحصربه‌فرد است؛ ببینید، فرصت، این است؛ این فرصت را نباید ضایع کرد.»(۱۳۹۳/۰۱/۳۱)

۵. شعر با مضمون خوب و متکی به کتابها و نقل های معتبر

«مسئله‌ی بعد، مضمون است. بهترین مجموعه‌ی شعری که می‌شود در یک منبرِ مداحی انسان فکر کند، چیزی است که در آن، اولاً منقبت اهل‌بیت  باشد. ذکر مناقب آنها دلها را روشن می‌کند، شاد می‌کند، شوق را در انسان برمی‌انگیزد، اشک را از چشم‌ها جاری می‌کند. البته منظور، مناقب متقن است. اینجور نباشد که انسان به حرف‌های سست تکیه کند. این همه مناقب اهل‌بیت  در کتاب‌های معتبر وجود دارد؛ از آنها استفاده بشود؛ از گفته‌های افرادی که خودشان سندند، ثقه و معتبرند؛ مثل همین شعری که امروز یکی از آقایان از مرحوم آشیخ محمدحسین اصفهانی – مفتقر – خواندند. خب، این بزرگوار استاد مجتهدین است. مجتهدین بزرگ و مراجع تقلید بزرگ، در فقه و اصول و فلسفه شاگردهای او هستند. ایشان شاعر هم بوده. خب، این شعر می‌شود سند. یا روایات گوناگونی که در کتب مناقب وجود دارد، شرح حال ائمه علیهم‌السلام، مناقب معتبر.»(۱۳۹۰/۰۳/۰۳)

۶. ارتباط هیئت و مردم را نگه دارید

«وقتی کسی وارد هیئت امام حسین می‌شود هیچ‌‌کس به او نمی‌گوید فلان جا بنشین، فلان جا ننشین؛ فلان جور بنشین، فلان جور ننشین؛ کِی بیا، کِی برو؛ کاملاً همه‌‌ی تحرّکات، برخاسته‌‌ی از اراده‌‌ی مردم و خواست خود مردم است که آن هم ناشی از ایمان آنها است؛ این چیز خیلی خوبی است، این را باید نگه دارید؛ یعنی ارتباط هیئت را به ایمان مردم و عشق مردم، و جاذبه و گیرایی خود هیئت و خود این کانون را برای دل‌های مردم باید نگه دارید، این را باید حفظ کنید، یعنی جوری نشود که حالت اداری و مانند اینها پیدا بکند.»(۱۳۹۲/۰۸/۲۰)

۷. با سینه‌زنی، معرفت‌افزایی کنید

«وقتی‌‌که شما شعر می‌خوانید یا دم می‌دهید تا مثلاً در نوحه‌خوانی‌ سینه بزنند، چیزی‌ بگویید که آن‌کس که سینه می‌زند، بر معرفتش بیفزاید، یک چیز جدیدی‌ بفهمد. بله، می‌شود گریه گرفت و مصیبت‌خوانی‌ کرد بدون بصیرت، آن هم بلاشک یک مرحله‌ای‌ از فضیلت است، امّا آن فضیلت برتر، این است که ما بصیرت‌هایمان افزایش پیدا کند؛ نسبت به ائمّه، قرآن، اسلام، نسبت به آینده‌ی‌ جامعه‌ی‌ جهانی؛ اینها هدف‌های‌ اصلی‌ است، اینها باید ان‌شاءالله در شعرهای‌ ما، در خواندن‌ها و مدّاحی‌‌های‌ ما هم بیاید.»(۱۳۹۵/۰۴/۲۴)

۸. باید اخلاقیات را تکرار کنید

«اگر گوینده‌ای مثل ما بنشیند به مردم نصیحت کند، خیلی معلوم نیست تأثیر عمیقی ببخشد؛ اما وقتی خواننده‌ای همین مضمون را در یک شعرِ زیبا و خوب و با لحن خوب بیان می‌کند، مثل آب گوارائی است که انسان می‌نوشد؛ تمام سلول‌های بدن انسان از این آب بهره‌مند می‌شود، تا اعماق وجود انسان اثر می‌گذارد. البته اخلاقیات باید تکرار شود. گفتن اثر دارد، شنیدن اثر دارد؛ اما این اثر، دائمی و ابدی نیست؛ مؤثرات دیگری هم در جامعه هست که در جهت عکس آن کار می‌کند.»(۱۳۹۰/۰۳/۰۳)

۹.با قرآن و حدیث انس داشته باشید

«در مطالعات خود، با قرآن و حدیث آشنا شوید. آشنائی با قرآن و حدیث توصیه‌ی ما به همه است؛ اما مبلغان دین و جامعه‌ی مداحان طبعاً مخاطب ویژه‌ی این حرف هستند؛ با قرآن باید انس پیدا کنند. قرآن را حتماً بخوانید، با توجه به ترجمه بخوانید، این ترجمه را به یاد بسپرید. در آیاتی که نصیحت هست، متضمن یک معرفتی است که انسان می‌فهمد، آنها را ثبت کنید، ضبط کنید، یادداشت کنید، از آن بهره‌مند شوید؛ هم بگوئید، هم عمل کنید. حدیث هم همین جور.»(۱۳۹۰/۰۳/۰۳)

۱۰.باید به قرآن در هیئت‌ها توجه کنید

«چقدر خوب است که در محافل هیئت‌ها، به مسئله‌‌ی قرآن – قرآن‌‌خوانی و معارف قرآنی – اهتمام ورزیده بشود؛ چقدر خوب است که در این نوحه‌‌خوانی‌ها مضامین اسلامی، مضامین انقلابی، مضامین قرآنی گنجانده بشود.»(۱۳۹۲/۰۸/۲۰)