باور کنید، آب کم داریم

ساری-الناز پاک نیا: روند کاهش منابع آبی مازندران که رسانه ها از آن به عنوان بحران و مدیران از آن به عنوان تنش آبی یاد می کنند، دستمایه نخستین نشست خبری مشترک مدیران صنعت آب مازندران در استانداری شد. شورای اطلاع رسانی دولت در مازندران بر اساس اهمیت این موضوع این نشست را تدارک دید تا از طریق رسانه ها مشکلات، موانع و راهکارهای صنعت آب استان به اطلاع مردم رسانده شود.

یخکشی مدیرعامل آب منطقه ای استان:

پایان عمر منابع آبی زیرزمینی مازندران

در مازندران آب دارای اهمیت است،  معیشت مازندران به این ماده وابسته است، آب در توریسم و کشاورزی از جهت اقتصادی  برای مازندران اهمیت دارد اما دلیل مشکلات در این حوزه این است که عقب ماندگی تاریخی در حوزه زیرساخت منابع آبی وجود دارد.محدودیت منابع آب و روند کاهش منابع آب اهمیت این حوزه را صدچندان می کند.  در استان مازندران ۶میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی وجود دارد و نسبت این منابع به آب های سطحی۷۵ به ۲۵ است.  در حال حاضر سه و چهارم مترمکعب از منابع آبی استان را در حال مصرف هستیم که ۵۶ درصد منابع را شامل می شود.

ترکیب مصرف بهینه آب در مازندران ۸۱ درصد کشاورزی،  ۱۱ درصد شرب و دو درصد بخش صنعت است.

استان مازندران از نظر توزیع مکانی منابع آبی متفاوت از سایر نقاط است به طوری که شرق مازندران کم آب تر بوده و برخلاف سایر نقاط تنها دشت ممنوعه آب زیرزمینی در شرق استان واقع شده است.آب زیرزمینی مازندران بیش از ۸۰ درصد منبع مورد استفاده در استان را شامل می شود و به دلیل شرایط جغرافیایی توسعه بهره برداری از این حوزه دیگر امکان ندارد. در این راستا برنامه صیانت و تعادل بخشی منابع آب در دستور کار قرار دارد و برنامه کنترل برداشت و تعادل برداشت و تقویت آب در استان اجرایی می شود.

* استفاده از آب های سطحی برای تامین نیاز مازندران

در استفاده از آب سطحی و سدسازی در حال حاضر ۹درصد آب های سطحی استان مهار می شود که حجم آب ذخیره مخازن سدی استان ۴۰۰ میلیون مترمکعب است که در دراز مدت میزان تنظیم آب با مهار آب های سطحی به ۴۲ درصد خواهد رسید.چهار سد با ظرفیت هزار و ۲۰ میلیون مترمکعب در مازندران در دست ساخت بوده و سه سد زارم رود، کسلیان و سجادرود نیز آماده ساخت است که با احداث این سدها بخش مهمی از منابع آبی استان به سمت استفاده از آب های سطحی گرایش خواهد یافت.توسعه شبکه آبیاری و زهکشی در راستای کاهش هدررفت آب کشاورزی با ایجاد و توسعه شبکه زهکشی از برنامه های آب منطقه ای است.

در تامین آب شرب مازندران ۹۵ درصد از منابع زیرزمینی تامین می شد که با توجه به برنامه استان در این حوزه طرح جامع منابع آب استان تهیه شد که در حوزه آب شرب و صنعت جز طرح های موفق کشوری نیز به شمار می رفت. در این بخش ۹مجتمع آب شهری روستایی در مازندران تقسیم بندی صورت گرفت، مجتمع ها بودجه دار شدند، بخشی از این طرح ها اجرا و بقیه نیز در دست اجرا هستند.ریل تامین آب مازندران از زیرزمینی به سطحی تغییر می کند که این راستا در شهرهای ساری، بابل و رامسر استفاده از آب های سطحی وارد مدار شده است.

*نیازمند مشارکت مردم

هم اکنون ۵هزار میلیارد تومان طرح مصوب در حوزه آب روی میز وجود دارد که با اعتبارات دولتی نمی توان آنها را به انجام رساند. بخشی از این اعتبارات از طریق  فایناس به عنوان مثال برای سد  هراز ۴۸۰ میلیارد تومان و مابقی سدها نیز تامین می شود اما اگر مردم در این حوزه مشارکت کنند این پروژه ظرف سه تا چهار سال آینده به اتمام می رسد.

ذاکری مدیرعامل آبفای شهری مازندران:

چالش تامین آب گردشگران در مازندران

نکته اساسی در تامین آب مازندران مسافرپذیر بودن استان است. هفته گذشته تعطیلی ده روزه رقم خورد و در این ایام از دستگاه های خدمات رسان خواسته شده خدمات رسانی کامل داشته باشند اما مازندران برای خدمات ملی انتظار اعتبارات کشوری نیز دارد. وضعیت کاری آب و فاضلاب استان مربوط به عقب ماندگی است که از گذشته وجود دارد که بخش مهمی به حوزه اعتبارات باز می گردد و بخش دیگر به بافت شهری مازندران  مرتبط است. در حالت عادی  مشکلی برای تامین آبی مازندران وجود ندارد اما در زمان پیک مسافر باید برای بیش از سه میلیون جمعیت تدارک رسانی داشته باشیم.

* شمارش معکوس برای دریافت اعتبار

در چند سال اخیر با پیگیری های صورت گرفته برای ۵ شهر مازندران مراحل پایانی دریافت اعتبار از بانک توسعه اسلامی را با رقم ۲۸۰ میلیون یورو برای شهرهای قائم شهر، آمل، محمودآباد، رامسر و تنکابن را می گذرانیم. با این اعتبار جمعیتی قریب به ۲۵ درصد جمعیت استان از طرح های فاضلاب شهری بهره مند می شوند و در چهار سال اجرایی و یک سال مقدماتی عملیاتی می شود‌.یکی از چالش های آب در مازندران این است که باور نمی کنند مازندران دیگر آب ندارد. در منابع آبی استان به سمت شوری آب پیش می رویم. یکی از شاخص ها مدنظر آب فاضلاب تامین آب با کیفیت است.آهن و منگنز آب های مازندران در حال افزایش است و این یک تهدید برای تامین آب شرب است. از این رو آبی که باید استفاده شود افزایش هزینه های بیشتری برای آب شهری را به دنبال دارد.امسال اگر مدیریت مصرف بیشتر صورت گیرد تنش کمتری خواهیم داشت. مازندرانی ها قبول کنند کمبود آب و منابع آبی در استان وجود دارد و باید با این شرایط دست و پنجه نرم کنیم.بارندگی های مازندران از دوهزار میلی متر نفر به کمتر از ۴۰۰ میلی متر رسیده است و این شرایط را به خوبی نشان می دهد.

مجید عبدالهی مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی مازندران:

تامین آب مازندران هزینه بر شده است

آنچه در حوزه آبی مازندران وجود دارد این است که رژیم بارش ها تغییر کرده و سیلابی شده است و این کمکی به رفع مشکل آب نمی کند. ۴۲ درصد جمعیت مازندران در روستاها زندگی می کنند که اگر جمعیت شناور و فصلی به آن اضافه شود ۵۰ درصد را شامل خواهند شد.

شاخص بهره مندی آب روستایی مازندران درسال ۹۲ در حدود ۶۸ درصد بوده است که این میزان در سال ۹۵ تبدیل به ۷۴ رسیده است و این یعنی این رقم کار صورت گرفته است. روستاهایی وجود دارند که ده مرحله پمپاژ می شود تا ابرسانی شود و این سختی کار در حوزه ابرسانی روستایی است. روستاهای بسیار دوردستی در مازندران آبرسانی شدند اما خط قرمز کیفیت آب است. در سال ۹۲ در حدود ۲۵۲ پروژه نیمه تمام در استان وجود داشت که تا سال ۹۵ حدود ۱۶۰ پروژه به اتمام رسید اما در حال حاضر ۴۳۲ ناتمام که ۳۸۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد وجود دارد. درباره قیمت آب نیز مساله این است که  آبی که تولید می شود ۱۵۰۰ تومان قیمت تمام شده و در برخی روستا هر مترمکعب ۴هزار تومان است اما از مردم ۲۰۰ تومان هر لیتری دریافت می شود و این درآمد و هزینه همخوانی ندارد.