برای حمایت از کالای ایرانی چه می‌توان کرد؟

با اعلام شعار سال 1397 با عنوان حمایت از کالای ایرانی، نظرات مختلفی برای تحقق این مهم مطرح شد.

شاید اولین و پرتکرارترین پیشنهاد، حمایت از کالای ایرانی با خرید کالاهای ایرانی برای نیازهای دولت بود. باتوجه به اینکه بخشی از تقاضای کل اقتصاد از سوی دولت اظهار می‌شود، حجم تقاضای برای کالای ایرانی با این روش افزایش می‌یابد.

دولت پس از تعطیلات نوروز هم در اولین مصوبه خود خرید کالای خارجی دارای تولید داخل را برای همه دستگاه‌‌‌های دولتی ممنوع اعلام کرد. اما اینکه این بخشنامه چه میزان در دستگاه‌های دولتی عملیاتی می‌شود مشخص نیست چراکه در گذشته، برخی سال‌ها دولت بخشنامه‌هایی مشابه این بخشنامه به دستگاه‌ها ابلاغ کرده است و اگر همان بخشنامه در دستور کار بود، ابلاغ بخشنامه جدید چه معنایی می‌تواند داشته باشد.

* صنعتگران ایرانی هم مواد اولیه از تولیدکنندگان داخلی خریداری کنند

از طرف دیگر فعالان اقتصادی و کارشناسان دیدگاه‌های مختلفی برای تحقق این شعار مطرح کرده‌اند. آرمان خالقی از اعضای خانه صنعت  و معدن ایران ضمن تاکید بر اهمیت و تاثیر رفتارهای فردی مردم در این زمینه، گفت: صنعتگرانی که از مردم انتظار دارند کالای ایرانی خریداری کنند باید در تامین مواد اولیه مورد نیاز خود نیز به تولیدات داخلی توجه داشته باشند. به عنوان مثال تولیدکنندگان پوشاک ایرانی باید از پارچه‌های ایرانی استفاده کنند و در صورت نبود کالای مشابه داخلی نسبت به واردات اقدام کنند.

* کنترل تورم اولین گام برای حمایت از تولید داخل

کامران ندری اقتصاددان کنترل نرخ تورم را یکی از مهم‌ترین بسترهای حمایت از تولید داخل دانست و گفت: در شرایط تورمی، دولت به دلیل مسئولیت‌های اجتماعی خود قیمت برخی کالاها و نرخ‌های کلیدی را کنترل می‌کند که تناسبی با نرخ تورم ندارد و همین مداخله در قیمت‌گذاری تعادل در قیمت‌های نسبی را به هم می‌ریزد و در بلندمدت دولت‌ها را مجبور به افزایش جهشی و یکباره قیمت‌ها می‌کند که این اقدامات آثار بسیار مخربی برای تولید داخلی دارد.

* اصلاح نظام بانکی

این اقتصاددان تصریح کرد: هم‌اکنون بانک‌ها با تنگنای مالی و نقدینگی مواجه هستند و دارایی‌ آنها متناسب با بدهی‌ها نیست. نظام بانکی باید به گونه‌ای اصلاح شود که به جای رقابت در جذب سپرده، در حوزه اعطای تسهیلات رقابت کنند. اگر توانستیم بانک‌ها را به این مسیر ببریم بستر حمایت از تولید داخلی و کالای ایرانی گام برداشت.

* سیستم حمایت از مصرف کننده ایرانی وجود ندارد

وی ادامه داد: همچنین به خاطر نداشتن سیستم‌ها یا نظام‌هایی که بتواند از مصرف کننده حمایت کند، می‌بینیم که مصرف کننده به سمت کالاهای خارجی می‌رود زیرا به کیفیت مناسب کالای خارجی اعتماد پیدا کرده است.

به گزارش فارس، ندری با بیان اینکه برای حمایت از تولید داخل باید نظام حمایت از حقوق مصرف کننده را احیا کنیم، افزود: این نظام باید احیا شود تا وقتی تولید‌کننده‌ای کالای نامرغوب ارائه می‌کند، مصرف‌کننده بتواند حقوق خود را از تولیدکننده مطالبه کند.

* تدوین و اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه

یکی دیگر از راهکاری عملیاتی و پیشنهادی که برای حمایت از کالای ایرانی در این مدت مطرح شد، پیشنهادی بود که شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی، در نامه‌ای به رئیس مجلس ارائه کرد.این شبکه در نامه خود یکی از راهکارهای حمایت از تولید و کالای ایرانی را استفاده از پایه مالیاتی مالیات بر عایدی سرمایه دانست.

در سال 92، با فضاسازی‌هایی که برخی افراد در مجلس به وجود آوردند، فصل مالیات بر عایدی سرمایه از متن لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم حذف شد. بهانه حذف این فصل گران شدن بهای مسکن بود. در حالی که در همه کشورهایی که این قانون را به اجرا درآورده شده است، کنترل قیمت‌ و مدیریت بازارها از نتایج اولیه آن بوده است. نکته‌ای که در ایران بسیار مغفول مانده این است که مالیات بیش از آنکه‌ یک ابزار درآمدی باشد، یک ابزار مدیریتی است و به حرکت سرمایه‌ها در اقتصاد جهت می‌دهد.

همانطور که در این گزارش مشاهده می‌شود، راهکارهای مشخصی برای حمایت از کالای ایرانی وجود دارد که تاکنون در اقتصاد ایران چندان به آن توجه نشده و یا به شکل دقیقی عملیاتی نشده است و جا دارد سیاست‌گذاران به جای تدوین سیاست‌های نخ نما شده و تکراری که نتیجه مشخصی برای اقتصاد کشور نداشته است، با استفاده از تجربیات کشورهای مختلف و سیاست‌های آزموده شده در اقتصادهای پیشرفته، جریان حمایت از تولید داخلی را از سخنرانی‌ها به عرصه عمل و اقدام منتقل کنند.