ترانزیت هوایی؛ مزیت فراموش شده اقتصاد ایران

ترانزیت هوایی یکی از منابع مهم درآمدی کشورها است اما در ایران علیرغم موقعیت جفرافیایی ممتاز، این بخش از ترانزیت تقریبا به دست فراموشی سپرده شده و بازاریابی مناسبی برای آن صورت نمی‌گیرد.

اگرچه ترانزیت هوایی یکی از روش های مهم کسب درآمد در سایر کشورها محسوب می‌شود اما در ایران و پس از اعمال تحریم‌ها این بخش از ترانزیت تقریبا به دست فراموشی سپرده شد و هم اکنون شرکت های محدودی در این زمینه فعالیت می‌کنند در حالی که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و اتصال شرق و غرب دنیا به یکدیگر و تنوع در تولید محصولات، می‌تواند از این ظرفیت‌ برای ارتقای حجم بار در حوزه هوایی بهره ببرد.

درهمین ارتباط، محمد یوسفی، پژوهشگر حوزه هوایی بااشاره به اهمیت ترانزیت هوایی درافزایش درآمدهای کشور، به خبرنگار مهر می گوید: در سال های گذشته و پیش از اعمال تحریم ها، یک شرکت اروپایی همکاری خوبی با شرکت های ایرانی برای حمل بار از ایران به سایر کشورها داشت و روزانه هواپیماهایی از ایران به مقاصد مختلف از جمله شرق آسیا و اروپا برای حمل کالاهای مختلف پرواز می کردند.

وی اظهار می کند: پس از اعمال تحریم ها، این شرکت پروازی به ایران نداشت و با لغو تحریم ها فعالیت مجدد خود را آغاز نکرد.این پژوهشگر ادامه می دهد: البته با خروج این شرکت از ایران، شرکت هما دو فروند هواپیمای باری خریداری کرد و یک فروند هواپیما هم از سال های گذشته داشت اما این هواپیماها هم فعالیت چندانی درحوزه حمل بار نداشتند و از حداکثر پتانسیل خود در این زمینه استفاده نکردند.

یوسفی عدم بازاریابی مناسب درحوزه ترانزیت هوایی را مهمترین چالش در این زمینه می داند و می گوید: حمل و نقل بار بیش از حمل مسافر نیازمند بازاریابی است اما در شرکت های هواپیمایی ایرانی تیم متخصصی در این زمینه فعال نیست.

به گزارش مهر، وی تصریح می کند: محصولات کشاورزی ایران در بازارهای اروپایی فروش خوبی دارند اما در این زمینه فعالیت موثری انجام نشده است درحالی که آسیای مرکزی، اوکراین و…  بازارخوبی برای فروش محصولات کشاورزی ایران هستند.این پژوهشگر حوزه هوایی ادامه می دهد: در حال حاضر کشور ترکیه محصولات کشاورزی خود از جمله کشمش را به کشورهای اروپایی صادر می کند.به گفته یوسفی، کالاهای ایرانی با استانداردهای جهانی صادر نمی شوند ضمن اینکه در کالاهایی مانند میوه که زمان نقش مهمی در حمل آن بازی می کند صادرات باید به صورت هوایی انجام شود که این اقدام چندان جدی گرفته نمی شود.وی اضافه می کند: کشورهای همسایه کالاهای مختلفی را با هواپیما حمل می کنند و در این زمینه درآمد خوبی هم دارند البته ناگفته نماند که حمل بار از طریق دریا ارزانتر اما زمانبر است بر همین اساس پیشنهاد می شود که بخش ترانزیت هوایی در ایران فعال شود.این فعال حوزه صنعت هوایی بیان می کند: باید ابزارها و مشوق های صادراتی مناسبی به صادرکنندگان و شرکت های هواپیمایی تعلق گیرد تا این شرکت ها تمایلی برای همکاری با شرکت های جهانی داشته باشند.یوسفی با تاکید بر اینکه براساس مجوز افک، ایران مجوز خرید هواپیمای باری را ندارد، می افزاید: با توجه به این شرط، شرکت های هواپیمایی باید به دنبال اجاره یا همکاری با شرکت های حمل بار هوایی سایر کشورها باشند زیرا در ایران کمتر از ۱۰ فروند هواپیمای باری فعال هستند.وی تصریح می کند: باید شرکت های هواپیمایی به دنبال ارتباط با سایر شرکت های حمل بار جهانی باشند و با آنها مذاکره کنند که تاکنون اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است.این پژوهشگر حوزه هوایی اضافه می کند: کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان گزینه های خوبی برای آغاز ترانزیت هوایی هستند زیرا حمل بار به این کشورها نیاز به هواپیمای بلند برد ندارد.یوسفی به زیرساخت مناسب ترمینال مکانیزه بار ایران ایر در فرودگاه امام خمینی اشاره می کند و می‌گوید: به دلیل عدم بازاریابی مناسب و عدم شناسایی صادرکنندگان محصولات، از این ترمینال استفاده  و فعالیت چندانی در آن انجام نمی شود.وی پیشنهاد می‌دهد: شرکت های هواپیمایی می توانند از طریق اجاره هواپیماهای باری یا هواپیمای مسافری با عمر بالا به عنوان هواپیمای باری استفاده کند و از سود فعالیت در حوزه ترانزیت باری بهره گیری کند زیرا تجربه نشان داده است که سود فعالیت در حوزه حمل و نقل بار بیش از حمل مسافر بوده است.این فعال حوزه هوایی ادامه می‌دهد: اگرچه ممکن است در گام های ابتدایی و در آغاز فعالیت، شرکت های هواپیمایی سود چندانی در این زمینه نداشته باشند اما پس از مدتی و با بازگشت صادرکنندگان سابق به این حوزه، سود آنها افزایش می یابد.