پیام‌های بازرگانی زیاده‌خواهی می‌آورد

سیدرضا نقیب‌السادات درباره تبلیغات تلویزیونی گفت: اگرچه که برنامه‌های تولیدی تلویزیون در جهت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی حرکت می‌کند اما این مساله هنوز در حوزه تبلیغات تجلی پیدا نکرده و تبلیغات تلویزیون هنوز شان وارد شدن به جریان اقتصاد مقاومتی و فرهنگ اسلامی را پیدا نکرده است.

وی با اشاره به حجمی که تبلیغات تلویزیونی به خود اختصاص داده است، گفت: با نگاهی به این حجم از تبلیغات می‌توان دریافت که شاید این میزان در مقایسه با دیگر برنامه‌های سرگرم‌کننده حجم زیادتری باشد.

این پژوهشگر ارتباطات با دسته‌بندی انواع تبلیغات به نیازهای اولیه و ثانویه درباره نوع تاثیرپذیری مردم از این تبلیغات بیان کرد: وقتی نیازهای اولیه مثل نیاز به خوردن، نوشیدن و … در قالب‌های جذاب و با تکنیک‌های تبلیغاتی نمایش پیدا کند می‌تواند سبک زندگی مردم را تغییر دهد. نیازهای ثانویه هم بیشتر تبلیغات اطلاع‌رسان و تبلیغاتی همچون آموزش‌های شهروندی و ترافیک است که به تدریج می‌تواند این تغییر را ایجاد کند.

نقیب السادات در ادامه درباره تبلیغاتی از نوع کرم‌های آرایشی و کالاهای این چنینی گفت: تبلیغ این نوع کالاها براساس نیاز دیگری شکل گرفته و آن نیاز به زیبایی است که تلویزیون در اینجا هم به این نیاز دامن می‌زند و یا آن را برجسته‌تر می‌کند.

این استاد علوم ارتباطات در واکنش به تبلیغات تلویزیونی که به نیازهای کاذب توجه دارند درباره تبلیغات و تاثیری که حجم زیاد تبلیغات و حتی قالب‌های آن می‌توانند بر سبک زندگی مردم بگذارند، گفت: تبلیغاتی که توجه بیشتر آن به نیازهای کاذب باشد می‌تواند زیاده‌خواهی و مصرف‌گرایی را در جامعه دامن بزند، انتظارات مردم را جهت‌دهی کند و به سمتی ببرد که نباید برده شود. همچنین در این نوع تبلیغات نیازها و پدیده‌هایی که مهم نیستند با اهمیت جلوه داده می‌شوند. در این صورت این نیازهای کاذب جایگزین نیازهای اصلی می‌شوند و مبنا قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: این زیاده‌خواهی‌ها نوعی الگوی رفتاری در جامعه ایجاد می‌کند مثلا وقتی رسانه‌ای دایم چیپس و پفک تبلیغ می‌کند که برای کودکان هم ضرر دارد کودکان را به سمت خرید این کالا ترغیب کرده و یک الگوی رفتاری می‌سازد که در آینده افزایش وزن و سایر مشکلات تغذیه‌ای را ایجاد می‌کند و جامعه‌ای ناسالم را تشکیل می‌دهد.

نقیب السادات با تاکید بر اینکه باید صداوسیما بر تبلیغات نظارت بیشتری داشته باشد، گفت: رسانه باید در قبال آگهی که پخش می‌کند مسئولیت خود را بپذیرد، هر آگهی را پخش نکند و قبل از اینکه این آگهی‌ها در معرض توجه مردم قرار بگیرد آنها را ارزیابی کند.

وی با تاکید بر اینکه سهم زیادی از این آگهی‌ها حتی می‌توانند به دلیل ارزش‌های تبلیغی چون مصرف‌گرایی برخلاف شعار سال و حتی اقتصاد مقاومتی حرکت کنند، افزود: باید نظارت و کنترل در استفاده از آگهی‌ها بیشتر باشد و همانطور که در صداوسیما برنامه‌های تولیدی در جهت حمایت از شعار سال و حرکت به سوی اقتصاد مقاومتی ساخته می‌شود رسانه ملی هم باید توجه کند که زمینه‌های تغییر را در آگهی‌های خود به سمت توسعه اقتصادی و جریان اسلامی ایجاد کند.

این پژوهشگر حوزه تبلیغات در پایان اظهار کرد: نگاهی به تبلیغات و فرم‌شناسی تبلیغات نشان می‌دهد که تبلیغات تابعی از نیازها و شرایط اجتماعی است که بستری را شکل داده است و عمدتا باید پاسخی به نیازهای جامعه باشد و بر این مبنا عمل کند هرچند که در تعریف آگهی‌های بازرگانی نیز آمده است؛ آگهی پیامی است که به منظور ترویج عقیده و یا خدمتی از طریق وسایل تبلیغاتی انتقال پیدا می‌کند./مهر