امضاهایی برای فُک‌ها

حرف آنلاین: فک خزری از نمونه آبزیان بزرگترین دریاچه جهان است که به دلیل آلودگی روز افزون خزر و شکار بی رویه در آستانه انقراض قرار گرفته است.بزرگترین دریاچه جهان در آستانه یک تهدید قرار دارد، تهدیدی به نام انقراض فک خزری که روزگاری با 1 میلیون قلاده در آبهای این دریاچه پهناور جولان می داد،اما امروز 70 هزار قلاده بیشتر از این تعداد وجود ندارد.طبق ارزیابی های انجام شده،جمعیت این گونه خاص از آبزیان،طی 50 سال گذشته با کاهش 90 درصدی همراه شده و استمرار این امر باعث انقراض فک خزری ظرف 5 تا 10 سال آینده خواهد بود.

*فقدان انسجام میان کشورهای حاشیه خزر،انقراض فک را تسریع کرده است

یکی از مشکلات عمده در پیشِ روی حفظ فک خزری،به تعدد کشورهای حاشیه دریاچه خزر معطوف می شود،به واقع بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و کثرت و تجزیه این منطقه وسیع از اروپای شرقی،کشورهای متعددی در محدوده بزرگترین دریاچه جهان بصورت مستقل شکل گرفت.آنچه که در این عرصه نگران کننده به نظر می رسد،ناهماهنگی و ناهمسویی میان سیاست های حفظ سلامت زیست محیطی میان کشورهای همجوار این خطه دریایی است که ارائه راهکار و اقدام عملی برای بقای گونه های جانوری این محدوده را دشوار ساخته است.بطور طبیعی در چنین شرایطی نقش سازمان های مردم نهاد می تواند تاثیر نافذ و موثری در بهبود وضعیت موجود ایفا کند.

* پیشینه ای از یک احساس خطر

برای نخستین بار موضوع احساس خطر در خصوص جمعیت فک خزری بعد از تحقیقات یک پژوهشکده انگلیسی مطرح شد و متعاقبا این گونه آبزی در دریاچه خزر درفهرست قرمز قرار گرفت تا حساسیت ها برای توجه در جهت حفظ این گونه جانوری بر انگیخته شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان،امیر شیرازی،مسئول مرکز درمانی و تحقیقاتی فک خزری، ضمن اعلام مطلب فوق و با اشاره به برگزاری دوره ای آموزشی برای حفاظت از این گونه جانوری در کشور هلند و اعزام عده ای از فعالان این عرصه برای آموختن آموزش های متناسب می گوید:ایران، ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان و روسیه،5 کشور حاشیه دریای خزر هستند و هدف از برگزاری آموزش مورد اشاره را انتقال و نشر آموخته ها به کشورهای همجوار با دریاچه خزر عنوان می کند.آنطور که شیرازی بیان می کند،فک خزری موجودی مهاجر است که زمستان ها برای تولید مثل به سمت نواحی سردسیر و یخبندان خزر همچون محدوده های شمالی این خطه می رود،بطور طبیعی در چنین شرایطی روسیه و قزاقستان در زمره مهمترین کشورها در این عرصه محسوب می شوند که با عنایت به وجه اشتراک این دو کشور و همخوانی مناطق مذکور با شرایط مناسب زادآوری فک خزری،نقش بسزایی را می توانند در تولید این گونه آبزی ایفا کنند.سواحل ترکمنستان نیز از دیگر نقاطی است که در درجه بعدی اهمیت قرار دارد و با توجه به خالی از سکنه بودن کیلومترهای بسیاری از اراضی ساحلی این کشور،محل مناسبی برای تجمیع فک ها محسو ب می شوند.فک هایی که اغلب خجالتی و ترسو هستند و این خطه جغرافیایی(ترکمنستان)مکان مناسبی برای این نوع آبزی از جانوران به شمار می رود.

*آلودگی خزر،ذوب شدن یخ ها و شکار مثلث مرگ آور برای فک‌ها

کارشناسان،عوامل متعددی را به عنوان تهدید فک خزری مطرح کرده اند که مهمترین آن در سه ضلع حجم انبوه ورود  آلودگی به آب خزر همچون سموم کشاورزی و فاضلاب،تغییرات آب و هوایی و ذوب شدن یخ ها و به تبع کاهش قلمرو زیستی و شکار فک ها از عوامل اصلی تهدید کننده حیات و بقای فک خزری محسوب می شود.البته در کنار این سه عامل اصلی،کمبود و کاهش منابع غذایی فک ها نیز مزید بر علت شده تا این گونه از آبزی خزری با تهدید و مخاطرات جدی مواجه شود.

*امضاهایی که ناجی فک می شود

اصلی ترین انگیزه شکار فک استفاده از چربی زیر پوست و پوست این گونه جانوری برای تهیه دستکش،لباس و کلاه است.اصلی ترین کانون شکار فک ها کشورهای روسیه و قزاقستان است که بصورت قانونی صید و شکار می شوند.البته شکار فک در قزاقستان در مقایسه با سنوات گذشته تا حدودی کاهش یافته اما عمده تهدید حیات این نوع از آبزی  به کشور روسیه معطوف می شود که طبق اظهارات شیرازی،در صورت جمع شدن 100هزار امضا طبق قواعد موجود در روسیه و حمایت بخش محیط طبیعی سازمان ملل،می توان نسبت به تغییر قانون شکار فک در این کشور  اقدام کرد.وی با اشاره به نقش جمع آوری یکصد هزار امضا برای مقابله و مهار شکار فک می گوید:مردم دوستدار طبیعت قادر خواهند بود با مراجعه به وب سایت www.kaspika.org  در رای مورد اشاره شرکت و با اعلام نظر خود در جهت حفظ این آبزی خزر،موثر و مطلوب اثر واقع شوند.البته در کنار تمهیدات و اقدامات فوق،سازمان حفاظت از محیط زیست نیز برنامه هایی را در اولویت قرا رداده که بطور یقین در صورت مشارکت مردم در حمایت از فک خزر و از سوی دیگر اعمال اقدامات موثر و لازم و فرهنگساز  در جهت پرهیز از ایجادآلودگی در آب های این خطه می توان نسبت به حفظ فک خزری بیش از پیش امیدوتر بود.