دستگاه‌های اقامتی غیرمجاز همچون خانه‌مسافرها یکی از موارد مورد بحث صنعت گردشگری بوده که همواره مخالفت هتل‌داران را به‌همراه داشته است.خانه های شخصی در حوزه اقامت مسافران از سالهای دور فعالیت داشته اند و پیشینه این نوع مسافرپذیری به سالهایی بازمی گردد که اقامت هنوز متولی نداشت و واحدهای رسمی اقامتی به سبک امروزی آن رایج نبود.
به گزارش حرف، اگرچه واحدهای اقامتی رسمی فعال زیر نظر نهادهای نظارتی، چشم دیدن خانه های مسافرپذیر را ندارند اما این حقیقت را نباید نادیده گرفت که فعالیت این خانه های شخصی اگرچه اغلب به صورت غیرمجاز و بی هیچ نظارت و کنترلی، در سایه انجام می شود؛ اما این واحدها در اقامت مسافران نقشی پررنگ دارند و حذف آنها از این چرخه امکانپذیر نیست.
در سفرهای خانوادگی بیشترین هزینه برای اقامت صورت می گیرد بنابراین توجه به این اصل مهم برای برنامه ریزی یک سفر امری تعیین کننده است. از جمله جذابیت های منازل مسافرپذیر برای مسافران می توان به قیمت مناسب، پذیرش خانواده ها در یک اتاق یا سوئیت و قدرت انتخاب فراوان اشاره کرد. امروزه با حضور و فعالیت گسترده و رو به افزایش واحدهای اقامتی رسمی و دائمی از جمله هتل، مهمانپذیر، هتل آپارتمان و غیره شاهد نوعی تنش و رقابت میان این واحد ها با منازل شخصی مسافرپذیر و خانه مسافرهای دارای مجوز از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هستیم.
طی چند سال گذشته ساماندهی منازل شخصی مسافرپذیر از سوی متولیان عرصه گردشگری آغاز شده و صدها خانه مسافر با اعمال استانداردها و اجرای آئین نامه ها در هماهنگ کردن خود با جریان رسمی اقامت بسیار تلاش کردند اما گویی آنان نیز عرصه را بر واحدهای رسمی اقامتی تنگ کرده و همچنان ناتنی شناخته می شوند.
*فعالیت 5 هزار خانه مسافرپذیر
جمشید حمزه‌زاده رئیس جامعه هتلداران کشور درباره دستگاه‌های اقامتی غیرمجاز گفت:در حال حاضر بحث دستگاه‌های اقامتی غیرمجاز کشوری شده و در همه استان‌ها چنین اقامتگاه‌هایی را احداث کرده‌اند. از خانه‌های اجاره‌ای تا سایر واحد‌های اقامتی جزء این دستگاه‌ها هستند و اکنون به بحث اقامت رو آورده‌اند. همین موضوع سبب شده تا کیفیت خدمات‌دهی ما در بحث بهداشت و موارد دیگر به‌شدت کاهش پیدا کند.
وی افزود:علاوه بر این موضوعات وجود این دستگاه‌های اقامتی رقابت نابرابری را ایجاد کرده است. چراکه آنها مالیات، بیمه و عوارض‌های دیگر را پرداخت نمی‌کنند و قیمت تمام شده آنها بسیار پایین تمام می‌شود. بنابراین با قیمت‌های خیلی پایین‌تر از هتل‌ها خدمات می‌دهند و بخش اعظمی از بازار را جذب می‌کنند. همچنین جدا از این مباحث در این دستگاه‌های اقامتی ممکن است، ده‌ها مشکل دیگر همچون مسائل اجتماعی و فرهنگی هم ایجاد شود. به‌هرحال امکان وقوع خیلی از اتفاقات در این مکان‌ها وجود دارد و ما خودمان بارها چنین چیزهایی را شنیده‌ایم.
حرمت‌الله رفیعی رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی در پاسخ به رئیس جامعه هتلداران کشور درباره بخشنامه ارسال شده از سوی معاون گردشگری استان تهران به دفاتر که آنها را ملزم به اسکان گردشگران در مراکز اقامتی دارای مجوز از سازمان میراث فرهنگی می‌کند، گفت:وقتی شما لفظ اقامتگاه‌های غیرمجاز را به کار می‌برید؛ نه تنها آژانس بلکه هیچ مکان دیگری هم نمی‌تواند آن را به گردشگران اختصاص دهد. مگر آژانس‌ها در حال کار کردن با اقامتگاه‌های غیرمجاز هستند که چنین صحبت‌هایی مطرح می‌شود؟
وی ادامه داد:در حال حاضر هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، خانه‌مسافرها همگی جزو اقامتگاه‌های مجازی به شمار می‌آیند که مصوبه دارند. بر این اساس هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی کار دفاتر را بگیرد و بگوید که شما حق ندارید با این دستگاه‌های اقامتی کار کنید. حال اگر سیاست تشکیل خانه مسافرها غلط بوده باید این سیاست را درست کنید ولی وقتی به آنها اجازه کار داده شده، نمی‌توان جلوی کار کردن با آنها را گرفت. البته ناراحتی هتلداران از وجود این دستگاه‌های اقامتی درست است و اصولا نباید اجازه تشکیل این خانه مسافرها داده می‌شد.رفیعی در ادامه بیان کرد:چرا هتل‌ها با توجه به هزینه هنگفتی که برای ساخت خود کرده‌اند، باید خالی باشند و ما خانه مسافر داشته باشیم و دغدغه‌های دیگری را دنبال کنیم؟