گزارش حرف از جدیدترین تحولات برای انتقال آب خزر؛ اصرار به انتقال

الناز پاک نیا: اگر زباله، آلودگی زیست‌محیطی طبیعت و رودخانه‌های استان را قصه پر غصه محیط زیستی مازندران بدانیم، طرح انتقال آب خزر را باید شلیک نهایی به این حوزه قلمداد داد. اگرچه طی چند ماه گذشته گفته‌شده بود که انتقال آب خزر باید مراحل مطالعاتی را به پایان برساند، اما تکاپوی فعالان محیط زیستی نشان می‌دهد که هنوز عزم‌ها برای انتقال آب خزر به زادگاه رئیس‌جمهوران دو دوره اخیر ایران، جزم است.

شبکه محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور در نامه‌ای به معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست و درخواست اعلام دلایل صدور مجوز اجرای پروژه انتقال آب دریای شمال به سمنان صدور این مجوز را مخالف موازین و شئون محیط‌زیست و عامل تخریب هکتارها جنگل و منابع طبیعی عنوان کرده بود. وی در این نامه متذکر شده است که این در بازدید تیرماه سال امسال از این پروژه با در نظر اثرات اجتماعی و زیست‌محیطی محیط‌زیست کشور می‌باید دستور به رد این طراح را ارائه کند.

اواخر هفته گذشته نامه مدیرکل منابع طبیعی مازندران منتشر شد که در آن، کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با انتقال آب خزر به سمنان مخالفت کرده است.

در بخشی از صورت‌جلسه کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران” با طرح انتقال آب خزر به کویر تأکید شده است:« عطف به نامه 6142/98 به تاریخ 9/6/98 در پی بازدید مشترک از مسیر اجرای پروژه انتقال آب خزر به سمنان، بازدید مشترکی توسط اعضای کمیته فنی این اداره کل و کارشناسان دفتر زیست‌گاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، کارشناسان اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مازندران و تیم کارشناسی وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس انجام و موارد ذیل جهت هرگونه اقدام مقتضی ایفاد می‌گردد. در طول مسیر پیشنهادی جهت انتقال آب تعداد 5 ایستگاه پمپاژ در حوزه استان مازندران پیش‌بینی‌شده؛ به‌طوری‌که هیچ‌گونه مطالعه و نقشه قابل‌بررسی جهت نحوه انتقال نیروی برق به ایستگاه‌های مذکور در مناطق جنگلی ارائه نشده است.»

در این گزارش بیان‌شده؛ بررسی نقشه ارائه‌شده و تدقیق آن با اظهارات تیم کارشناسی وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس در برخی نقاط منطبق بر مسیر لوله نفت موجود بوده که قابلیت اجرایی ندارد.»

مدیرکل منابع طبیعی مازندران در این گزارش آورده است:  با توجه به اینکه در برخی نقاط مسیر انتقال لوله آب، بیشتر از 11 کیلومتر از مسیر پیشنهادی از حاشیه جاده‌های جنگلی عبور می‌کند که در صورت اجرای پروژه تخریب زیادی در پوشش جنگلی ایجاد می‌شود. با توجه به اظهارات کارشناسان وزارت نیرو و “شرکت مهندسی مهاب قدس” مبنی بر انتقال آب دریای خزر به سمنان با لوله به ابعاد به قطر 2 متر در زمان بازدید میدانی و حریم ناشی از آن، انجام پروژه موجب تخریبات غیرقابل جبرانی بر پوشش جنگلی مناطق هیرکانی به‌عنوان میراث طبیعی کشور وارد خواهد کرد. همچنین در گزارش کمیته فنی اداره کل منابع طبیعی مازندران با بیان اینکه بسیاری از نقاط مسیر پیشنهادی موردنظر رانشی بوده تأکید شده که « هیچ‌گونه تمهیدات و مطالعاتی درباره نحوه انتقال در این مناطق و تثبیت مسیر ارائه نگردیده است؛ به‌طوری‌که در صورت اجرای پروژه و انتقال آب با لوله به ابعاد 2 متر و لرزش ناشی از انتقال آب، شدت لرزش و رانش در این مناطق به‌شدت افزایش خواهد یافت.»

بر طبق این نامه، با توجه به حجم قابل‌ملاحظه عملیات خاک‌برداری و خاک‌ریزی جهت حفر کانال، هیچ‌گونه اطلاعات و تمهیداتی جهت نحوه مدیریت این منابع خاکی در فاز مطالعات ارائه نگردیده است. با توجه به عدم دقت نقشه رقومی در طول مسیر و عدم اطلاعات کافی کارشناسان وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس، در بسیاری از نقاط مسیر به دلیل عدم پیمایش زمینی در مطالعات ارائه‌شده، سطح دقیقی از میزان جنگل و مرتع ارائه نگردیده است.»و در بخش دیگر این گزارش تأکید شده که « شرکت ملی خطوط لوله مخابرات و نفت ایران، طی درخواست‌هایی مبنی بر انتقال لوله 12 اینچ فراورده‌های نفتی که از عرصه‌های جنگلی و غیرقابل دسترسی عبور می‌نماید به این اداره کل ارائه نموده به‌طوری‌که کمیته فنی این اداره کل طی صورت‌جلسه‌ای با انتقال لوله در مسیر موردنظر، در حریم لوله نفت، موافقت نموده است که موضوع از سوی شرکت ملی لوله مخابرات و نفت ایران در حال پیگیری می باشد.»

برداشت بی‌رویه از دریای خزر دلیل بر بیکاری صیادان

نماینده مردم بهشهر، نکا و گلوگاه در مجلس شورای اسلامی نیز به خبرگزاری خانه ملت گفته؛ برداشت بی‌رویه از آب دریای خزر دلیلی بر تعطیلی صید و صیادی  شده است بر همین اساس بسیاری از صیادان بیکار شده و یا در شرف بیکاری هستند، متأسفانه با گرم شدن زمین و برداشت بی‌رویه آب این دریا عاملی بر گرم شدن دریاچه خزر و غلظت نمک این دریا  شده است و بخش عظیمی از جنگل‌های که در مسیر این دریاچه هستند از بین رفته یا می‌روند این تهدیدی برای محیط‌زیست و اقتصاد کشور محسوب می‌شود.

شاعری گفت:  نابودی ذره‌ای  دریای خزر امروز تکرار فاجعه دریاچه ارومیه در شمال کشور خواهد شد، زیرا انتقال آب خزر فقط برای تأمین آب تهران نیست، در مراحل بعدی و دولت‌ها برای تأمین آب تهران و استان‌های شمالی و دیگر استان‌ها مثل  قزوین ،زنجان از آب دریاچه خزر استفاده می‌کنند و کافی است پروژه آب خزر به مرحله اجرا دربیاید این ماجرا فرصتی است برای دولت‌های بعدی که بدون هیچ محدودیتی اقدام انتقال آب دریا خزر به مکان‌های دیگر کنند، البته ناگفته نماند  آب دریاچه خزر محدود است و این دریاچه یک گودال بزرگی است که میزان مشخصی آب در آن وجود دارد و طی 15 سال گذشته سطح دریاچه به‌شدت در حال کاهش بوده و عقب‌نشینی و پس‌روی کرده است و دلیلی بر  خشکی تالاب‌ها شده  اگر این روند تشدید شود فاجعه دریاچه ارومیه و سایر دریاچه‌ها و تالاب‌ها تکرار می‌شود بدون شک مردم مازندران ،گلستان و گیلان اجازه انتقال آب خزر را نخواهند داد .

دلایل کارشناسی برای انتقال آب وجود ندارد

نماینده مردم در مجلس دهم تأکید کرد: دلایل کارشناسی برای  انتقال آب دریای خزر نمی‌بینیم . تمام کارشناسان و علی‌الخصوص کارشناسان محیط‌زیست با این پروژه مخالفت کرده‌اند و این‌یک پروژه کاملاً غیر کارشناسی و غیر فنی است  و صرفاً ملاحظات شخصی و محلی باعث این تصمیم‌گیری شده است.

شاعری در خصوص کم‌آبی سمنان گفت:  یکی از راه‌های تأمین آب موردنیاز استان سمنان و استان‌های مشابه شیرین سازی آب خلیج‌فارس و دریای عمان است که در حال حاضر پروژه های متعددی در حال طراحی و اجرا است و یکی از این پروژه‌ها  انتقال آب خلیج‌فارس به استان کرمان و یزد است که ۶۰ درصد آن در حال طراحی و اجرا است که تقریباً ۵ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است و فاز اول آن در آینده نزدیک به بهره‌برداری می‌رسد و این پروژه حدود ۴۰۰ کیلومتر مانده به استان سمنان برسد و مسیر دیگری آن قرارگاه خاتم‌الانبیاء‌است که مطالعات موردی برای انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان خراسان جنوبی،خراسان رضوی است که از  این پروژه در مسیر استان سمنان ادامه می‌یابد.

انتقال آب خزر خلاف موازین  زیستی است

عضو هیات رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس،گفت: تصفیه فاضلاب شهری و روستایی راه دیگری برای تأمین آب موردنیاز واحدهای صنعتی و توسعه شیوه‌های نوین و سامانه‌های آبیاری و هوشمند سازی مصرف آب در مصارف خانگی و کشاورزی استان ازجمله راه‌حل‌های دیگر است که باید در مسیر کار قرار گیرد و در همه ابعاد به شیوه نوین  با همکاری کشورهای باتجربه مانند روس‌ها می توان استفاده کرد؛ آنچه مسلم است ما برای تأمین  آب موردنیاز سمنان نباید اقدام به کار غیر کارشناسی که خلاف موازین  زیستی است  انجام دهیم و آب دریای خزر را خشک‌کنیم تا آب موردنیاز شهر و روستا را تأمین کنیم.