وضعیت شکننده کرونا در آغاز موج دوم سفر‎ها

سفرهای نوروزی ۱۴۰۱ پس از دو سال محدودیت به دلیل شیوع ویروس کرونا از سر گرفته شد، هر چند میزان سفرها طبق آمار وزارت میراث فرهنگی نسبت به دوره قبل از کرونا کاهش داشت، اما خیلی‌ها به سفر رفتند و عده‌ای هم بودند که به دلیل شلوغی اماکن گردشگری و تاریخی و راه‌ها، قید سفر در روزهای تعطیل نوروز را زدند تا فرصتی دیگر جبران کنند.

حالا این فرصت برای تعطیلات عید فطر وجود دارد. روزهای ۱۲ و ۱۳ اردیبهشت ماه در زیباترین ماه سال و نزدیکی آن با دو روز آخر هفته تنها به دو روز مرخصی برای کارکنان نیاز دارد تا بتوان یک سفر ۵ روزه رفت البته برخی از افراد هم هستند که امکان گرفتن سه تا چهار روز مرخصی را برای یک سفر ۹ تا ۱۰ روزه دارند بنابراین می‌توان گفت که هفته دوم اردیبهشت ماه هفته بسیار شلوغی برای اهالی صنعت گردشگری است.

اما عده‌ای از مردم هم هستند که ترجیح می‌دهند در ترافیک رفت و برگشت روزهای تعطیل نمانند و اگر به شهری برای گردش و تفریح می‌روند، در روزهایی سفر کنند که گردشگران کمتری، مراکز دیدنی را اشغال کرده‌اند و هتل‌ها نیز تخفیف مناسب‌تری برای آنها در نظر می‌گیرد. پس این عده تعطیلات را در شهرشان سپری می‌کنند و از جاذبه‌های شهرشان در زمانی که خلوت تر هست استفاده می‌کنند مانند تهرانی‌ها که معتقدند تهران زمانی دیدنی خواهد بود که خیلی‌ها به سفر می‌روند.

حالا برای انجام سفرهای عید فطر برنامه‌ریزی ها در حال انجام است. در روزهای اخیر شرکت راه آهن پیش فروش بلیت قطارها را همزمان با تعطیلات فطر تا آخر اردیبهشت ماه انجام داد و در کمترین زمان بسیاری از مسیرها پر شد. اما این اتفاق یک مشکل ایجاد می‌کند.

از خیلی وقت پیش تا کنون شرکت راه آهن ایران امکان رزرو بلیت را برای مدت زمان محدودی باز می‌کند. به عنوان مثال هر دو هفته یک بار می‌توان برای تهیه بلیت قطار اقدام کرد آن هم اگر مسافری بتواند در ساعات اولیه بلیتی بخرد و گرنه شرکت‌های مسافرتی و پلتفرم‌های مختلف این بلیت‌ها را خریداری کرده‌اند و مسافر در روزهای پایانی روز یا بلیتی پیدا نمی‌کند یا با خطا در سایت‌ها مواجه می‌شود.

این اتفاق موجب خواهد شد تا هم مسافران نتوانند برنامه‌ریزی درستی برای سفر داشته باشند و هم استرس ناشی از پیدا نشدن بلیت برای مردم به وجود بیاید.

این موضوع توسط محمدعلی محسنی بندپی نایب رئیس فراکسیون گردشگری و میراث فرهنگی مطرح و تاکید شده که باید بازه زمانی برای فروش بلیت حمل و نقل عمومی جهت مسافرت‌های درون شهری را افزایش دهد تا گردشگران فرصتی برای برنامه‌ریزی داشته باشند.

در شرایط فعلی با برداشته شدن محدودیت‌های کرونایی ورود گردشگران به مناطق گردشگری بیشتر شده، طبیعتاً آنها برای سفرهایشان به صورت سالانه و ماهانه برنامه‌ریزی می‌کنند پس درست نیست فقط زمان دو هفته‌ای برای خرید بلیت در نظر گرفته شود. باید زمان بیشتری حداقل در یک ماه برای خرید بلیت اختصاص داده شود تا گردشگران هم فرصت بیشتری برای برنامه‌ریزی داشته باشند چون در غیر این صورت نه تنها تصمیم گیری برای آنها سخت می‌شود در همین زمان دو هفته‌ای بلافاصله بلیت‌ها به فروش رسیده و امکان خرید برای همه هم فراهم نمی‌شود.

این مشکل برای خرید بلیت هواپیما و اتوبوس نیز وجود دارد. بسیاری از مسیرها به سرعت فروش می‌روند و خیلی از مسیرهای کم مسافر نیز قیمتی ترغیب کننده برای سفر ندارند به همین دلیل همچنان سفر به شهرهای پر گردشگر در ایام تعطیلات انجام می‌شود و کمتر می‌توان شاهد توزیع سفر بود.

از طرفی تعطیلات عید فطر در حالی مردم را به سفر ترغیب می‌کند که کارشناسان می‌گویند وضعیت ابتلاء به ویروس کرونا در کشور شکننده است و با نادیده گرفتن موارد بهداشتی و نکات ایمنی، افزایش میزان ابتلاء محتمل است. به خصوص آنکه به گفته دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر، با اعلام آماده‌باش به دستگاه‌های اجرایی، رویکرد مدیریت سفرها در ایام عید فطر نیز همچون تعطیلات نوروز است.

برای مدیریت بهتر سفرها در کشور از چندین سال پیش تا کنون ستاد هماهنگی خدمات سفر شکل گرفته است هر چند که در اجرا این ستاد با مشکلات عدیده‌ای رو به روست اما در این ستاد ۲۲ دستگاه اجرایی در کشور عضو هستند که هر کدام به نوعی در انجام سفرها دخیل بوده و هستند اما حالا این اعضا هر کدام پس از چندین سال فعالیت می‌دانند که باید چه اقداماتی انجام دهند و دیگر این ستاد کارایی قبل را ندارد. تنها اقدامی که انجام می‌شود گزارش کار توسط هر یک از دستگاه‌ها به وزارت میراث فرهنگی به عنوان دبیر مرکزی ستاد است.

اخیراً هم جلسه ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در راستای برنامه‌ریزی برای تعطیلات عید فطر عضو برگزار شد. در این جلسه مصطفی فاطمی دبیر ستاد گفت: نیازسنجی و ارتقای خدمات از جمله تشدید نظارت بر تأسیسات گردشگری با رویکرد رعایت پروتکل‌های بهداشتی، نظارت بیشتر بر مراکز تفریحی و بین‌راهی، تلاش برای رفع مشکلات سرویس‌های بهداشتی و بهبود وضعیت نمازخانه‌ها موارد مهمی هستند که باید مورد توجه اعضا قرار گیرند.

استفاده حداکثری از خدمات راه آهن در راستای افزایش ایمنی و ارزان‌سازی سفر از دیگر تأکیدات فاطمی در این جلسه بود.

اضافه شدن وزارت جهاد کشاورزی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان اوقاف و امور خیریه به عنوان اعضای ستاد از موارد پیشنهادی بود که قرار شد، مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین مقرر شد که از جلسه آینده در تمامی استان‌ها نمایندگان بخش خصوصی و تشکل‌های غیردولتی به‌عنوان عضو اصلی در جلسه حضور داشته باشند.

روزهای آخر فروردین ماه بود که حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد معاون امور هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی گفت: امسال در تعطیلات چند روزه عید فطر شاهد حضور جمعیتی انبوه از زائران در مشهد خواهیم بود. این صحبت بدان معنی است که باید ستاد هماهنگی خدمات سفر از همان زمان برای مدیریت سفرهای میلیونی به شهر مشهد برنامه‌ریزی می‌کرد اما به تازگی اعلام کرده که به استان‌ها اعلام آماده‌باش شده است.

به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی برای سفرها و مدیریت آن توسط ستاد هماهنگی خدمات سفر به رغم اینکه قبلاً معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی گفته بود که فعالیت آن دائمی خواهد بود، اما در لحظات آخر برای سفرها به جنب و جوش در می‌آید این در حالی است که می‌بایست همه اعضا حداقل امسال مشکلات و موانع سفرهای نوروزی را استخراج کرده تا در تعطیلات عید فطر شاهد آن نباشیم همچنین اعلام آماده‌باش باید پس از پایان نوروز انجام می‌گرفت نه چند روز مانده تا تعطیلات عید فطر.