حرف بررسی می‌کند؛ کاهش علاقه مازندرانی‌ها به فرزندآوری

گروه اجتماعی : یکی از عرصه‌هایی که در این سال‌ها دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده، فرزندآوری و روند رشد جمعیت است. باروری در جمعیت‌شناسی مفهوم مهمی قلمداد می‌‌شود. اهمیت باروری برای جمعیت‌شناسان تا آنجاست که آن را جزء وقایع چهارگانه‌ی حیاتی برمی‌‌شمارند و ازآنجاکه در افزایش یا کاهش جمعیت به‌طور مستقیم تأثیرگذار است، به‌عنوان مهم‌ترین عامل حرکت زمانی جمعیت شناخته می‌شود.

منظور از نرخ باروری کل، تعیین تعداد فرزندانی است که جانشین والدین می‌‌شوند. تا نیم‌قرن قبل، امر فرزندآوری در جهان شاکله‌ی طبیعی داشت و به‌طور متوسط، هر خانواده از میانگین شش فرزند برخوردار بود که در گذار به‌سوی مدرنیته، علل و عوامل فردی، فرهنگی و اجتماعی و حتی سیاست‌‌های بین‌المللی، این روند را تغییر داد و روند معکوس و شتاب‌زده‌‌ای به خود گرفت؛ به‌گونه‌ای که امروز فرزندآوری در بسیاری کشورها، به‌عنوان یک چالش اجتماعی، بلکه یک بحران برای دهه‌‌های آتی قلمداد می‌‌شود.

رونق ازدواج در مازندران

مدیرکل ثبت‌اسناد مازندران می‌گوید: ۱۵ هزار و ۱۸ مورد ازدواج و ۶ هزار و ۳۷۰ واقعه طلاق از اول امسال تاکنون در استان ثبت شد. وی می‌افزاید: ۲۶ هزار و ۱۶ نوزاد از ابتدای امسال تاکنون در استان متولد شدند که از این شمار ۱۳ هزار و ۳۹۳ نفر پسر و ۱۲ هزار و ۶۲۳ نفر دختر بودند.

رجبی گفت: نام‌های دختر فاطمه، هانا، فاطمه زهرا، حلما، نیالا، مرسانا، آوا، نورا، باران و جانان و نام‌های پسر امیرعلی، امیرحسین، ابوالفضل، امیررضا، آریا، آراد، سامیار، محمد، کیان و مهرسام در صدر لیست انتخاب نام فرزندان قرار داشت.

او با اشاره به ثبت واقعه فوت ۱۲ هزار و ۸۱۶ نفر ۹ ماه امسال در مازندران افزود: از این شمار ۷ هزار و ۴۹ نفر مرد و ۵ هزار و ۷۶۷ نفر زن بودند.جمعیت مازندران ۳ میلیون و ۳۵۵ هزار و ۶۶۴ نفر است که یک‌میلیون و ۶۸۹ هزار و ۴۲۴ نفر مرد و یک‌میلیون و ۶۶۶ هزار و ۲۴۰ نفر زن هستند اما نکته مهم در آمار ثبت‌احوال کشور در کنار توجه به روند سنتی فرزندآوری در ایران، کاهش میل به داشتن فرزند در مازندران است.

بیشترین سهم ولادت در کشور در سال‌جاری؛ متعلق به مادران ۲۵ تا ۲۹ ساله است و ۵۴.۲ درصد از ولادت‌ها نیز در سنین ۱۵ تا ۲۹ سالگی بوده است.بر اساس اعلام سازمان ثبت‌احوال، طی ۷ سال اخیر از سال ۹۰ تا ۹۷ در حدود ۴ درصد از ولادت‌ها از سوی مادر یا نماینده قانونی وی اعلام‌شده‌اند. سهم رویدادهای ولادتی که توسط پدر یا جد پدری اعلام می‌شود با اندکی افزایش در ۷ سال گذشته از ۹۱.۲ درصد در سال ۹۰ به ۹۲.۸ درصد در سال ۹۷ رسیده است.

روند کاهشی میل به فرزندآوری در مازندران

همچنین در سال ۹۷ نزدیک به ۴۲ زوج به ازای هر هزار ازدواج که از اردیبهشت‌ماه سال ۹۵ تا تیرماه ۹۶ رخ‌داده است فرزند دار شدند این شاخص برای استان‌های سیستان و بلوچستان و گلستان بیشترین مقدار و برای استان‌های قزوین و مازندران کمترین مقدار را دارد.در سال ۹۷، ۶۳.۵ درصد از تولدهای ثبت‌شده ۸۴۳ هزار و۷۱۰ رویداد بافاصله زمانی ۵ سال و بیشتر از وقوع ازدواج والدین رخ‌داده است.بر پایه آمارهای کشوری ولادت‌های ثبت‌شده در سال ۹۷، بیشترین سهم ولادت‌های رخ‌داده (۲۹.۹ درصد) متعلق به مادران ۲۵ تا ۲۹ ساله و ۵۴.۲ درصد ولادت‌های رخ‌داده در سال مذکور بین سنین ۱۵ تا ۲۹ سالگی بوده است.

در سال ۹۷ در کشور ۱,۳۶۶,۵۱۹ ولادت به ثبت رسیده که ۱,۳۳۴,۹۶۲ مورد آن در همان سال رخ داد ثبت‌شده است. در ولادت‌های جاری، میانگین سن مادران برابر ۲۹ سال و ۱ ماه و برای پدران ۳۳ سال و ۸ ماه بوده است بیشترین فراوانی ولادت‌های سال ۹۷ متعلق به مادران ۲۸ ساله با تعداد ۸۳ هزار و ۵۴۹ ولادت و برای پدران ۳۲ ساله با فراوانی ۹۴ هزار و ۸۶۵ نوزاد بوده است.از کل ولادت‌های ثبت‌شده سال ۹۷ سهم مادران و پدران جوان ۱۸ تا ۳۵ ساله به ترتیب برابر با ۸۲.۹ و ۶۷.۶ درصد بوده است.در سال ۹۷ تعداد ولادت‌هایی که فاصله رخداد آن‌ها با تاریخ ازدواج که در یک سال و کمتر از یک سال بوده ۱۳۴ هزار و ۲۴۵ مورد بوده به‌عبارت‌دیگر حدود ۹.۸ درصد از ولادت‌های ثبت‌شده در فاصله زمانی یک سال و کمتر از یک‌ساله ازدواج والدین رخ‌داده است.

در مسئله‌ی کاهش جمعیت، عوامل متعددی نقش داشته است، اما یقیناً مهم‌ترین نهادی که در حوزه‌ی جمعیت نقش دارد نهاد خانواده است. لذا باید ببینیم که در حوزه‌ی خانواده چه تغییراتی رخ‌داده و چه عواملی منجر به تغییر سبک زندگی خانواده شده که نتیجه‌ی آن کاهش فرزندآوری و کاهش جمعیت کشور بوده است.

در جامعه امروز، سن ازدواج زنان به دلیل افزایش سطح سوادآموزی آنان همچنان رو به افزایش است. همچنین فشارهای اقتصادی بر زوج‌‌های تازه ازدواج‌کرده وارد می‌‌شود مبنی بر اینکه قبل از ازدواج دارای شغل و مسکن باشند. درحالی‌که فرصت‌‌های آنان برای دستیابی به این امکانات به دلیل ورود فزاینده جرگه‌‌های عظیمی که وارد بازار کار و مسکن در مناطق شهری می‌‌شوند کاهش می‌‌یابد. همچنین نگرش نسبت به ازدواج دستخوش تغییرات شده است به‌طوری‌که حتی خانواده‌‌های سنتی ازدواج را دیگر تنها گزینه برای دخترانشان نمی‌‌دانند. از طرف دیگر مشکل بیکاری باعث بالا رفتن سن ازدواج می‌‌شود.

طبیعی است که با بالا رفتن سن ازدواج، فرصت باروری نیز کمتر خواهد بود و درنتیجه، منجر به کاهش تعداد فرزندان خواهد شد.اولین هسته‌ی زندگی اجتماعی بشر از خانواده آغاز می‌‌‌شود. خانواده خاستگاه انس و مودّت، تکمیل و تکامل، نظم و انتظام، یک‌پارچگی و انسجام است. تأثیر آشکار و پنهان خانواده بر دیگر نهادهای اجتماعی و متقابلاً تأثیرات گوناگون آن نهادها بر خانواده، باعث شده است که اندیشمندان حوزه‌‌های مختلف علوم انسانی و همچنین سیاست‌گذاران و برنامه‌‌ریزان اجتماعی، به‌طور ویژه‌‌ای به مسائل خانواده علاقه نشان دهند.