باغداری در مازندران به‌صرفه نیست

پرتقال و نارنگی های باغداران مازندران این روزها بی مشتری است به طوریکه دلالانی که در گذشته محصول باغها را به صورت کلی می خریدند و خود برداشت می کردند اینک حتی هزینه برداشت را نیز بر دوش باغدار تحمیل می کنند.

قیمت پرتقال تامسون که از اوایل اذرماه باغداران سخت مشغول برداشت و شاهد عرضه فراوان آن در بازارهستیم درهر کیلوگرم سر درخت به صورت یکجا 700تا 800 تومان ، در بازار دست فروش ها 900 تا یکهزار تومان و در فروشگاه ها نیز یکهزار و 500 تا 2 هزار تومان عرضه می شود.به گفته باغداران همین پرتقال و نارنگی های نارنجی رنگ و خوشمزه که اینک دلالان برای بزخری حتی به ان نگاه هم نمی کنند در یک گردش چند هفته ای و دست به دست شدن مداوم در اوایل بهمن و اسفندماه به کیلویی تا 4 هزار تومان می رسد اما باغدار در فصل تولید به یک چهارم این قیمت هم راضی است.براساس آمارهای رسمی، در مازندران افزون بر 110 هزار هکتار باغ مرکبات وجود دارد که به صورت میانگین بسته به شرایط آب و هوایی سالانه حدود 2.5 میلیون تن محصول از آنها برداشت و روانه بازار می شود.از این میزان حدود یک میلیون و 700هزار تن پرتقال تامسون و مابقی نارنگی و دیگر مرکبات است که 70درصد مناسب برای تازه خوری است و قابلیت اب گیری ندارد.

**دلالان چیدن پرتقال را نیز برعهده باغدار گذاشتند

یک باغدار مازندرانی در گفت وگو با ایرنا گفت : در سالهای گذشته دلالان محصول باغ را به صورت کلی می خریدند و خود نیز با اوردن کارگران را می چیدند ، اما امسال برخی ازاین دلالان هزینه برداشت مرکبات را به دوش باغدار گذشتند.اکبر جعفری افزود : دلال مرکبات درختان باغم را کیلویی 800 تومان قیمت گذاشته اما می گوید باید خود ان را برداشت بکنید که با احتساب دستمزد هر کارگر به طور متوسط 60هزار تومان در روز در واقع قیمت پرتقال به کیلویی 700تومان کاهش می یابد .وی با اشاره به اینکه محصول مرکبات امسال بسیار خوب و هوا نیز مناسب بوده است ، گفت : ما که از قیمت های موجود راضی نیستم ولی ای کاش روشهایی تعبیه می شد تا مرکبات با همین قیمت ها و سود معقولی به دست مصرف کننده برسد. علی دژبان یکی از باغداران از روستای آقاملک بخش لاله آباد بابل که خود را صاحب نیم هکتار باغ مرکبات دانست گفت: هر ساله بازار مرکبات به دلیل وجود عرضه فراوان در فصل پاییز و با فعالیت چشم گیر واسطه ها ،دستخوش تغییرات اساسی در قیمت و نحوه عرضه می شود.وی با بیان اینکه باغداران پس از سه تا چهار سال سرمایه گذاری به مرحله تولید و فروش محصول می رسند، افزود: با توجه به ارزش زمین اگر محصولات مرکبات مورد حمایت و بازار آن ساماندهی نشود، ادامه فعالیت به صرفه نیست. وی با بیان این نکته که متوسط درآمد امروز هر باغدار با فرض تولید حداکثری میانگین تولید 25تن در هکتار ، با قیمت سرباغ 800تومان درهر کیلو گرم 20میلیون تومان است که با احتساب هزینه های باغداری اصلا بصرفه نیست.

بر پایه آمار رسمی از جهاد کشاورزی مازندران پارسال حدود سه هزار هکتار از باغات و زمین های بایر استان با تغییر کشت از باغ به زمین شالیزاری تبدیل شده است.

** کارشناسان چه می گویند

کارشناسان کشاورزی در مازندران معتقدند کم تعداد بودن صنایع تبدیلی فراوری مرکبات ، مشخص نبودن وضعیت صادرات و فعالیت غیر حرفه ای باغداری و بی توجهی به انتخاب ارقام مناسب برای فرآوری از عمده مشکلات بخش باغداری مازندران است.به گفته آنان اگر باغداری با انجام فعالیت های حرفه ای شامل هرس ، کودهی ، سم پاشی و مبارزه با آفات صورت بگیرد، به طور یقین با افزایش میانگین تولید مواجه و در نتیجه کاهش قیمت جبران می شود.

بنابر امار رسمی میانگین تولید در هکتار باغ مرکبات در مازندران 25تن است اما کشاورزان نمونه در استان با رعایت اصول علمی تا 90 تن در هکتار نیز محصول مرکبات برداشت کردند.این کارشناسان می گویند مشکل دیگر در باغداری مازندران استفاده از یک محصول پرتقال تامسون است که حدود 70 درصد تولید استان را تشکیل می دهد و این محصول قابلیت ابگیری ندارد و تنها جنبه تازه خوری دارد.کوچک و خرد بودن باغ ها، پیاده نشدن دانش کشاورزی در مزرعه، نداشتن الگوی کشت، باغداری سنتی ، ساماندهی نشدن بازار فروش و صادرات همگی باعث شده تا محصول تولیدی مرکبات مازندران برای کشاورز به صرفه نباشد و یا در واقع به مفهوم دیگر گران تولید شود.

از سوی دیگر در سالهای دهه هفتاد بخشی از زمینهای دشت و جلگه مازندران به خاطر قیمت های خوب مرکبات به باغهای مرکبات تبدیل شده که به گفته کارشناسان این اراضی مستعد باغداری نیستند و در نتیجه تولید به صرفه نباشد.

** امید به بازار صادراتی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه به دنبال ایجاد بازار و فرصت های جدید برای توزیع و فروش محصولات کشاورزی مازندران هستیم، گفت:بسته های تشویقی برای صادرات مرکبات تعریف شد. دلاور حیدر پور با تاکید بر پایداری تولید و جلوگیری از ضرر و زیان تولیدکنندگان، خواستار تکمیل و توسعه زنجیره های تولید برای کاهش فاصله تولید تا مصرف مرکبات و کیوی شد.وی خطاب به کشاورزان توصیه کرد به هیچ عنوان باغداری در دشت ها را ایجاد و یا توسعه ندهند و تاکید کارشناسی کشاورزی بر کشت محصولات زراعی در دشت ها است.وی با تاکید مجدد که امروزه باغ ها در دشت ها بازده اقتصادی ندارند، گفت: کشاورزان می توانند باغ های درجه سه خود را در دشت ها از حالت باغ خارج کنند و به زراعت که درآمد خوبی دارد ،برگردانند.

رئیس اتاق بازرگانی مازندران نیز گفت که در این استان افزون بر 500 هزار تن تولید مازاد مرکبات وجود دارد که با صادرات می توان بازار نابسامان مرکبات را تنظیم کرد و این برنامه نیاز به حمایت مالی تجار با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت دارد.عبدالله مهاجر افزود : تجار ما برای صادرات با مشکل مالی مواجهند و بازگشت سرمایه نیز به کندی انجام می شود و این روند قدرت ریسک کردن تجار ما را برای صادرات کاهش داده است.وی ادامه داد : دولت با پرداخت تسهیلات با نرخ سود پائین و بازپرداخت حداقل یک ساله ، می تواند توان مالی تجار را برای صادرات افزایش دهد و این کمک خوبی برای صادرکنندگان است تا بتوانند محصول مرکبات را صادر کنند.