اثرات شیوع ویروس کرونا در اقتصاد ایران

کنترل شیوع کرونا نیازمند کم شدن ارتباطات انسانی غیرضروری با هدف قطع زنجیره شیوع کرونا است که به کاهش بسیاری از فعالیتهای اقتصادی منجر می گردد و هزینه های اقتصادی را به دهک های مختلف درآمدی تحمیل می کند. با بررسی گزارش مرکز پژوهش های مجلس مشکلات زیر برای کسب  و کارهای ایرانی بعد از شیوع کرونا معرفی شده است.

• · شوک کرونا از طرفی یک شوک به عرضه نیروی کار است )به دلیل سیاست های قرنطینه خانگی برای کنترل شیوع بیماری)  و از طرفی شوک به تقاضای کالاها و خدمات )کاهش تقاضا و به تعویق افتادن خریدهای غیرضروری و جابجایی تقاضا بین صنایع مختلف(  می باشد. از طرف دیگر در تأمین مواد اولیه تولید نیز مشکلاتی ایجاد شده است. شوک عرضه، شوک تقاضا را به همراه خواهد داشت.  تعطیلی کسب وکارها، منجر به تعدیل نیروی کار، کاهش درآمد افراد و کاهش تقاضا می گردد.  از طرف دیگر عدم اطمینان نسبت به آینده، خانواده ها را به پس انداز بیشتر و به تعویق انداختن خرید اقلام غیرضروری تشویق می کند. همین امر کاهش تقاضای کل بیشتری را موجب می شود. مهمترین موضوع در شوک سمت عرضه  ناشی از اختلال در زنجیره تأمین است
• · بسته شدن مرزهای زمینی توسط کشورهای منطقه ازجمله عراق، افغانستان و ترکیه و مرزهای هوایی به ویژه ترکیه، گرجستان و امارات به بهانه کرونا نیز بر افزایش قیمت ارز، کاهش صادرات و واردات تاثیر خواهد داشت. کاهش و توقف صادرات محصولات به دلیل بسته شدن مرزها یا ممنوعیت واردات از سایر کشورها که به کاهش تولید و  فروش منجر  می گردد.
• · کاهش قیمت نفت: با توجه به شیوع کرونا در اکثر اقتصادهای بزرگ جهان و چشم انداز منفی اقتصاد منجر به کاهش شدید قیمت نفت شده است. البته منازعات میان صادرکنندگان نفت هم در این کاهش شدید قیمت مؤثر  است. لذا با توجه به اینکه اقتصاد ما وابستگی زیادی به درآمد نفت دارد، ما با چالش های متعدد مواجه خواهیم شد.
• · چین بزرگترین مشتری محصولات پتروشیمی ایران است، کاهش فعالیت های اقتصادی این کشور به کاهش صادرات محصولات پتروشیمی ایران منجر می گردد. همچنین کاهش قیمت نفت بر  کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و کاهش درآمدهای ارزی کشور موثر خواهد بود.
• · تولید محصولات شرکت ها  به دلیل کاهش عرضه مواد اولیه سایر شرکت ها، و یا تعطیلی موقت کارخانه ها و یا کاهش شیفت های کاری کاهش می یابند. با این وجود شرکت های تولید کننده مواد غذایی و بهداشتی  به دلایلی مانند ترس مردم از قرنطینه، ماندن در خانه و افزایش میزان مصرف، ترس از کاهش تولید و کمیاب شدن مواد غذایی، فروش بالایی دارند.
• · کسب وکارهای صنعت گردشگری داخلی و خارجی که یکی از موتورهای اشتغال و رشد در دوران تحریم محسوب می شوند، عملاً تعطیل شده شده اند و تعداد زیادی نیرو تعدیل شده اند.
• · افزایش تعداد چک های برگشتی و مطالبات مشکوک الوصول است. زمان تسویه بسیاری از چک ها در اسفندماه می باشد. از ابتدای اسفند ۹۸ بسیاری از صنوف با مشکل مواجه شده اند و این مساله در سال ۹۹ تداوم خواهد داشت.