اقناع افکارعمومی؛ ضرورتی پیچیده یا راهبردی حیاتی

الناز پاک نیا-روزنامه نگار / امروز شاید بتوان گفت که اعمال نفوذ و تاثیرگذاری بر افکارعمومی اصلی ترین هدف هر منبع خبری به ویژه در بحران های همه گیر و اخبار موردعلاقه مردم است. پژوهش های اخیر نشان می دهد که مولفه هایی بر اقناع افکارعمومی مخاطبان تاثیرگذار است که بتواند به اعتمادسازی در میان مخاطبان منجر شود. سپس برای تولید پیام های اقناعی عناصری چون صداقت، اعتبار، جذابیت و جلب مخاطب در نظر گرفته و راهبردهای و تکنیک های اقناعی مناسب در نظر گرفته شود، همچنین به نیازها و اهداف مخاطب او از حضور در رسانه ها توجه نموده و پیام های غیرتکراری و جذاب تولید و منتشر نمایند.

حوادث و بحران ها بیش از همیشه نیاز به اطلاع رسانی و آگاهی افکارعمومی را نشان می دهند. در واقع در بحران ها است که نیاز به اطلاعات در میان مخاطبان یک جامعه افزایش می یابد از این رو نیاز به اطلاع رسانی و آگاهی نیز روندی رو به رشد می گیرد.

تحلیل گران رسانه معتقدند که یکی از جلوه های اعمال نفوذ در افکارعمومی، اقناع است. اینکه امروز به مدد شبکه های اجتماعی، افکارعمومی وارد حیات اجتماعی و سیاسی جوامع شده است را نمی توان نادیده گرفت اما آنچه اهمیت دارد این است که افکارعمومی سکان هدایت تصمیمات استراتژیک مختلف را بر عهده دارد.

مردم امروز می خواهند به شیوه های مختلف در سرنوشت خود و کشورشان شرکت کنند و نسبت به آن بی تفاوت نیستند از این روست که در بستری قرار داریم که باید بر اقناع افکارعمومی و در راستای توسعه فرهنگ عمومی و نیز برای مرجعیت قرار گرفتن در  عصر رسانه ها، باید اهداف و سیاست های تعیین شده ای برای این حوزه در نظر گرفت.

آنچه امروز اهمیت دارد راهبردهای موجود در اقناع سازی است که چه اندازه توانسته اقناع افکار مخاطبان را در پی داشته باشد و ارائه الگوی بومی در این زمینه چه اهمیتی دارد.

اقناع افکارعمومی در چه بستری رخ می دهد؟

در بحث اقناع باید به درک این مسئله که بستر رسانه های اجتماعی به مولفه های کانال های چندگانه، تکرار پیام و سیگنال، تعهد، استدلال، عملکرد قبلی، سناریوهای متفاوت، سودمندی پیام، رفتار گیرنده، حذف پیچیدگی در پیام و تعداد پیام های بهینه و ایجاد انگیزه وابسته است، توجه کرد.

در هنگام اقناع به مولفه های پیام های واضح، ارزیابی صداقت پیام، اهمیت پیام و توضیحات کوتاه و موجز، تغییر نگرش سازگاری، ایجاد وابستگی و تعهد اهمیت توجه می شود. برای مدل سازی در اقناع نیز باید عامل های استراتژی یادگیری، گفت وگوی متقاعدکننده شخصی شامل قصد، شکاف، احساسات و استراتژی متقاعدسازی، دستیاران مجازی و آموزش را در نظر گرفت.

اقناع فرایندی پیچیده مستمر و تعاملی است که در آن فرستنده و گیرنده توسط نمادهای کلامی و غیرکلامی به هم مرتبط می شوند که از طریق آن متقاعدکننده سعی می کند متقاعدشونده را تحت تاثیر قراردهد تا تغییری در نگرش یا رفتار خود ایجاد کند.

در واقع متقاعد سازی فرآیندی دو طرفه است که در آن هر دو گروه یا هر دو طرف به یک پیام رویداد نزدیک می شوند و از آن برای تلاش برای رفع نیازها استفاده می کنند. در نتیجه مخاطب هرگز منفعل تلقی نمی شود زیرا او یک مخاطب فعال است.

یکی که به دنبال متقاعدکننده ای است که نیازهای او را پاسخ دهد و دیگری متقاعدکننده فعالی است که می داند باید به نیازهای مخاطب توجه کند و با اتخاذ یک پیام و هدف خاص به نیازهای او پاسخ دهد.

اقناع چگونه رخ می دهد؟

از جمله مهم تریم متغیرها که در ادبیات تحقیق نیز مورد مطالعه گسترده قرار گرفته اند را می توان در مواردی بیان کرد. یکی از مهمترین راهبردها در اقناع افکارعمومی مشابهت است. در مشابهت، پیام ها زمانی که برای افراد آشنا باشند قدرت اقناع بالایی خواهند داشت.

راهبرد دیگر تکرار است به این معنی که اگر پیام زیاد تکرار شود بیشتر اقناع می کند. استدلال های دوجانبه نیز راهبردی دیگر است به این معنی که استدلال هایی که هم در موافقت و هم در مخالفت با موضوع مطرح می شوند می توانند در اقناع موثر باشند. درخواست های هیجانی تبلیغات به خصوص اگر یار هیجانی داشته باشند نیز اقناعی تر خواهند بود. استدلال هایی که با علایق فرد ارائه کننده برخورد می کند نیز در راهبردهای اقناعی قرار می گیرد. پیامی که به نظر می رسد در برابر علایق فردی است که صحبت می کنند بیشتر اقناعی خواهد بود. منبع اقناع مهارت، صداقت و جذابیت نیز راهبردهایی است که می تواند قدرت اقناع را افزایش دهد  به عنوان مثال مطالعات نشان داده وقتی غذا و موسیقی به پیام اضافه شود قدرت اقناع بالا می رود.

ویژگی مخاطبان شامل درجه عزت نفس، میزان اضطراب اجتماعی نیز بر میزان تاثیرگذاری پیام های اقناعی تاثیر بسزایی دارد.

از طرفی با توجه به نتیجه تحقیق در هنگام اقناع افکارعمومی در بستر رسانه های اجتماعی باید به کانال های چندگانه، تکرار پیام، سیگنال، ارائه شواهد، گفت وگو و دیالوگ، ارائه سرنخ، ارائه اطلاعات کافی، برانگیختن احساس نیاز، پیشنهادها و جوایز، صداقت، اعتمادسازی، تعامل انسانی، جذابیت های اخلاقی، معتبرسازی اجتماعی و اعتماد، مولفه های نیاز گیرنده و مسایلی از این دست توجه کنیم.