مازندران استانی با چالش‌های ملی

دستاوردهای سفر آیت الله رئیسی در سمت ریاست قوه قضاییه با سفر به مازندران بر کسی پوشیده نیست، حضوری که جوی سراسر امید ایجاد کرد، از احیای بنگاه های تولیدی راکد تا دستور افتتاح پروژه‌های جدید اقتصادی.
شاید مردم استان که مهمترین نیازشان رفع مشکلات اقتصادی است در بحبوحه همین سفر آیت الله رئیسی دریافتند که دغدغه اییشان نیز توجه به اقتصاد کشور و معیشت مردم است از این رو با مشارکت حداکثری در انتخابات ۱۴۰۰ نگاه مثبت خود را اعلام کردند.
حالا سفر آیت الله رئیسی در سمت رئیس جمهور باری دیگر بارقه‌های امید در دل مردم ایجاد شد چرا که اقدامات عملی اخی رئیس جمهور در بحث آزادسازی سواحل دریای خزر ثابت کرد که او مرد عمل است نه حرف.
در آستانه این سفر مردم این استان پهناور توقع دارند رئیس جمهور وقت بیشتری را در مازندران بگذراند و اما می‌دانیم که با وجود کوتاه بودن قطعا بخش اعظمی از مشکلات مهم استان به سمع و نظرشان رسیده و دستور برای رفع آن‌ها صادر می‌شود.
قطعا مردم مازندران با روحیه انقلابی، درخواست‌های روی زمین مانده خود را از رئیس جمهور مردمی و انقلابی این دولت که با عزمی جدی حتی روزهای تعطیل را پای دردودل مردم می‌نشیند توقع دارند.
اگر نیاز به معرفی باشد باید بگوییم مازندران با جاذبه‌های متعدد، جایگاهی کلیدی در امنیت غذایی مردم کشور و گردشگری دارد، پتانسیل‌های نهفته قابل توجه در این دو مقوله بر کسی پوشیده نیست اما یا عموما به‌طور سطحی مورد توجه قرار می‌گیرند یا در پوشش تصمیم‌ها و فعالیت‌های ناپایدار گم می‌شوند.
بحث تفکیک اراضی و سیر عظیم ساخت و‌ساز در دهه‌های اخیر، پوشش مازندران را به سرعت تغییر داده است، بی‌ثباتی اقتصادی، افزایش هزینه‌های زندگی، افزایش قیمت نهاده‌های تولید، به صرفه نبودن فعالیت‌های کشاورزی و نیز افزایش کاذب قیمت زمین به‌ویژه در سال‌های اخیر، سبب تغییر بی‌سابقه کاربری اراضی به‌ویژه در مناطق نزدیک به پایتخت شده است.
در طی سال‌های اخیر، شاهد شتاب در کاهش سطح اراضی کشاورزی در اطراف رودخانه‌ها،کاهش پوشش جنگل‌ها و کاهش مساحت آن در مازندان بودیم.
از طرفی در مناطق نزدیک به شهرهای دارای تراکم جمعیتی بیشتر و دسترسی بهتر به پایتخت همچون هراز، چالوس و تالار، شاهد افزایش منطقه مسکونی یا تبدیل اراضی کشاورزی، جنگی و مرتعی به مسکونی بسیار بیشتر بودیم که به‌همراه این تغییر کاربری گسترده، اقداماتی ظاهر طبیعت زیبای مازندران را به شدت تغییر داد.
رودخانه‌های استان به‌واسطه انتقال آب، مدیریت نادرست، عدم توجه به حریم و بستر در صدور مجوزهای ساخت و ساز و برداشت بی‌رویه شن و ماسه، عموما یا خشک و بی آب شدند یا جلوه‌های طبیعی و جذاب خود را از دست دادند.
دریاچه بزرگ خزر و تالاب‌ها هم از زیاده‌خواهی‌های انسانی در امان نبوده و نیستند و دچار دگرگونی‌های عجیب و غیرقابل برگشتی شدند.
مازندرانی که به فرموده مقام معظم رهبری از یک طرف به جنگل و از طرفی دیگر به جنگل‌ها، کوه‌ها و دشتها ختم می‌شود، امروز به‌واسطه دست‌اندازی‌ها، دیگر محیط آرامی و مناسبی برای حیات‌وحش و تنوع زیستی نیست و بیشتر جولانگاه کوه‌خواران و جنگل‌خواران شده است.
نبود قوانین بازدارنده و عدم کنترل و نظارت کافی، سبب تفکیک اراضی و توسعه ساخت و ساز در مناطق جنگلی و کوهستانی شده است.
از طرفی هر مسافری در طول سفر با عبور از جاده هراز در می‌یابد که اینجا برنامه مناسب برای مدیریت پسماندهای شهری و صنعتی وجود ندارا و عدم رعایت استانداردهای فنی در غالب کارخانه‌ها و شهرک‌های صنعتی و مصرف کنترل نشده کودها و سموم شیمیایی در کشاورزی، سبب آلودگی محیط زیست شده است.
همچنین، برنامه‌های توسعه استان نیز عموما نه تنها در مسیر توسعه پایدار نیستند بلکه انحراف قابل توجهی با آن دارند، برخی از این برنامه‌ها یا با زیرساخت‌ها و قابلیت‌های موجود تطابقی ندارند و یا ظرفیت‌های سازمانی برای اجرای آن‌ها موجود نیست.
بخش قابل توجهی از ظرفیت‌های موجود مدیریتی و تصمیم‌سازی در استان مازندران، تناسبی با اندازه چالش‌ها ندارند که نتیجه آن غرق شدن بیشتر در مشکلات خواهد بود نه کنترل و کاهش تدریجی آن‌ها.
مطالبی که بیان شد و موارد متعددی که ذکر نشد، به‌طور جدی دو پتانسیل مهم استان از منظر تامین امنیت غذایی و گردشگری را دچار خدشه‌ای عظیم و تا حدی غیر قابل برگشت کرده است.
در بحث انتخاب مدیران، خوشبختانه با ورود استاندار انقلابی به ساختمان سفید استانداری مازندران شاهد انتصاب نیروهای جوان و انقلابی هستیم و این موضوع نقطه عطفی در تغییر سیاست‌های گذشته که حساب خود را پس داده‌اند، خواهد بود، چرا که حل چالش‌ها در مازندران نیازمند تنظیم یک چشم انداز درست که قابلیت عملی شدن داشته باشد است. انتظار می‌رود ریاست محترم جمهور به مازندارن و چالش‌های آن به‌عنوان یک مساله ملی توجه کنند و با برنامه‌ریزی مناسب برای رفع این چالش‌ها، مسیر توسعه پایدار را فراهم کند.