هنر 3000 ساله مازندران بر دار فراموشی

زمانیکه تابلوهایی از رنگ‌ها و طرح‌های زیبا را بر جان دل قالی باف نقش می‌بندد و با سرانگشتان هنرمندش، خالق ترکیبی از «زیبایی» و «ذوق آفرینش» می‌شود تا هنر را به مردمان دیارمان هدیه کند.

رنگ‌های ناب با روح و روان او عجین می‌شود و قالیباف را به دنیای شعر و شور می‌برد، ناخودآگاه زیر لب زمزمه می‌کند و آرام می‌خواند از «عشق» و «عرفان» تا «خدایی شدن» و «خدایی ماندن».

پای صحبت قالیباف که می‌نشینی، لطافت روحش را می‌بینی و آرامش قلبش را می‌شنوی و رد سال‌ها گره‌زنی تار و پود را بر چهره‌اش می‌یابی اما همچنان لبخند و تبسم، میهمان صورت خندان؛ و پررنج اوست.

این یعنی، فرشبافی، ناجی روح آدمی می‌شود اگر دلت را با تار و پود آن گره بزنی؛ این یعنی، فرشبافی ناجی «اقتصاد» و «معیشت» می‌شود اگر دار آن را برافرازی و به گره‌گشایی آن معتقد باشی.

۸۱  اتحادیه در مازندران فعالیت می‌کند که ۳۰ هزار عضو دارد و از این تعداد اعضا ۲۵ هزار نفر آن خانم‌ها هستند و کمبود وام، نبود حمایت‌های مالی، نداشتن برنامه‌ریزی برای صادرات و مسایل بهداشتی قالیبافان از جمله مشكلات فراروی، فرشبافان مازنی است.

مدیرعامل شرکت تعاونی فرش و گلیم تبریز در حاشیه نمایشگاه سراسری فرش در قائمشهر، با بیان اینکه برای هشتمین بار است که در استان مازندران نمایشگاه برگزار می کند، گفت: با توجه به این مقطع از زمان استقبال مردم خوب بوده است.

اسماعیل جلالی در آخرین روز از برگزاری نمایشگاه فرش و گلیم دستبافت در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی مازندران، قائم شهر با اشاره  به اینکه این استان دارای محیط های نمایشگاهی مطلوب و مناسب است، اظهار داشت: دید انحصاری افرادی که در عرصه صنعت فرش دستبافت فعالیت دارند موجب کمرنگ شدن رقابت سالم بین همکاران شده است.

وی با بیان اینکه همه دنیا ایران را به نام فرش دستبافت می شناسند، اذعان داشت: این صنعت درحال فراموشی است که نمونه بارز آن تنها یک فروشگاه فرش در مرکز استان مازندران است.

مدیرعامل فرش و گلیم تبریز تصریح کرد: باید مسئولین از صنعت فرش دستبافت حمایت کنند تا این صنعت فراموش نشود.

جلالی عامل رکود صادرات فرش دستباف ایران را تحریم اقتصادی دانست و افزود : بدلیل تحریم اقتصادی بازار داخلی جوابگوی این صنعت نیست و نیاز به تبلیغات بسیار مسئولان دارد.

وی با انتقاد از وجود سیستم قدیمی و سنتی حاکم بربازار فرش ایرانی، اذعان داشت : بازارهای چین و پاکستان با تبلیغات وسیع، جای بازار فرش ایران را در جهان خواهند گرفت.

جلالی با بیان اینکه استقبال از فرش ایرانی در نمایشگاههای خارج از کشور بهتر است، گفت : بعنوان یک شرکت پویا که سابقه دیرینه در صنعت فرش دستبافت دارد به جای حمایت داخلی مورد توجه بازارهای خارجی است.

همچنین هنرمند فرشبافت آملی صاحب غرفه صنایع دستی شامل فرش و گلیم مازندران در این نمایشگاه با اعلام رضایت از امکانات و فضای نمایشگاه بین المللی خواستار تبلیغات بیشتر در خصوص برگزاری نمایشگاه بمنظور استقبال مردم ازاین صنعت شد.

معصومه مرادی با بیان اینکه الیاف مصنوعی موجب انواع بیماری ها می شود، اظهار داشت :با استفاده از منابع طبیعی و دستی درتولید محصولات  می توان از بروز انواع بیماریها پیشگیری و جلوگیری کرد.

وی با اشاره به برخی از مشکلات هنرمندان فرشباف، اذعان داشت: در بحث بیمه به هنرمندان ضربه مالی زیادی وارد شد که اگر بیمه دوباره به حالت قبل برگردد  بافنده با امید و انگیزه بیشتری به فعالیت می پردازد.

این کارآفرین فارغ التحصیل رشته حقوق و علاقه مند به هنر فرش و گلیم دستبافت به جوانان توصیه کرد که از بیکاری گله و شکایت نکنند چرا که می توانند با پشتکار و سرمایه اندک برای خود و دیگران اشتغالزایی کنند.

مرادی که از تسهیلات صندوق مهر امام رضا برای شروع بکارش استفاده کرده است، گفت : با دریافت تسهیلات ۳ میلیون در سه سال گذشته به خودکفایی رسیدم و در حال حاضر دو آموزشگاه در آمل و اردبیل و گارگاههایی را در تبریز، زنجان و همدان با اشتغالزایی برای  ۱۵۴ بافنده آذری، آملی و نیروی شاغل اداره می کنم.

وی با اشاره به اینکه مازندران بافنده های بسیار خوبی دارد، بازدید مسئولان را از اینگونه نمایشگاهها خوشایند دانست و اظهار داشت: با حمایت مسئولان توانستیم گلیم بافی آمل و مازندران را گسترش واین صنعت را  به دیگران معرفی کنیم.

​

مرادی بیان کرد : با توجه به مشکلات مالی مردم که قادر به خرید نقدی فرش نیستند، با ایجاد یک فروشگاه اقساطی در آمل موجب درآمد زایی برای بافنده و رضایتمندی مردم شده است.

همچنین یک تاجر فرش تبریزی گفت : متأسفانه بدلیل تحریم و وضعیت اقتصادی کشور صادرات فرش نداریم.

امیروفادوست با گله مندی از اینکه مشکل اصلی تجارت فرش نبود صادرات عنوان و اظهار داشت: با برگزاری نمایشگاههای مختلف فرش در داخل و خارج کشور باید صنعت فرش دستبافت ایرانی حمایت شود.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران نیز با اعلام اینکه در گام نخست باید تعداد فعالان این حوزه شناسایی و نسبت به ساماندهی تولید و نیز بازار ساماندهی تولید و نیز بازار فرش مازندران اقدام کرد، گفت: بازار فروش فرش باید به نفع فرش‌بافان اصلاح شود.

محمد محمدپور خاطر نشان کرد: برای دستیابی و توسعه بازار فرش نیاز به برندسازی این صنعت است.

 صنعت فرشبافی در مازندران سابقه سه هزار ساله دارد و با دانش بومی در استان تولید می‌شود اگر به این صنعت به درستی توجه شود، در تثبیت جمعیت روستایی و عشایری و نیز مهاجرت آنان به شهر جلوگیری می‌کند و بدون شک، بدون حمایت مجموعه دولت و نظام، اگر فرش دستباف ایران کوه دماوند هم باشد به سادگی دچار فرسایش شده و نابود می‌شود./مهر