طبرستان پایه گذار اوّلین حکومت علویان

حرف آنلاین: بنا به شهادت تاریخ و تتبع سیره نگاران، منطقه طبرستان و مازندران ، از صدر اسلام میزبان علویّین و زیستگاه شیعیان و موالیان امیرالمؤمنین علیه السلام در طول تاریخ بوده و می باشد و در همین منطقه بود که برای اوّلین بار در تاریخ ایران، با قیام مردمی و اقدام عمومی حکومت علویین پایه گذاری گردیده و آغاز به کار کرد. تاریخ نگاران می نویسند: در پی شکست ایرانیان در جنگ نهاوند و فتح ایران توسط مسلمانان عرب در سال 31 هجری؛ اعراب مسلمان بر مناطق مختلف این سرزمین سلطه یافتند و حاکمان منتخب از سوی خلفا و زمامداران اموی و عباسی؛ اداره امور مردم این سامان را در اختیار گرفتند؛ تا قبل از سال های پایانی نیمه نخست قرن سوّم هجری؛ هیچ یک از مناطق ایران شاهد شکل گیری حکومت دینی علوی(=شیعی) نیستیم؛ در این مقطع خاص زمانی است که این نوع حکومت؛ در خطه مازندران شکل می گیرد و سال های سال ادامه پیدا می کند. گفتار مورخان حکایت از آن دارد که مردم دوستدار اهل بیت علیهم السلام در این مرز و بوم؛ از پیشتازان در برپایی این نوع حکومت بوده و در جهت تداوم آن نقش در خور تحسینی را ایفا نموده اند.  پس از تشکیل اولین دولت شیعی، یعنی علویان طبرستان در ایران در قرن سوم هجری، دولت‌های بزرگ شیعی دیگری، همچون آل‌بویه، و فاطمیان و آل‌حمدان در قرن چهارم هجری شکل گرفت.این دولت‌ها، در گسترش تعالیم شیعه امامیه، اسماعیلیه و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی، به خصوص آشکار کردن مظاهر شیعه در ایران، عراق و شمال افریقا نقش غیرقابل انکاری ایفا کردند. در عین حال، این دولت‌ها با اینکه معاصر دولت عباسی بودند که در اوج ضعف خود بود، ولی هرگز نتوانستند امپراطوری بزرگ شیعی را به وجود آورند و همواره برای گسترش قلمرو خود با یکدیگر در رقابت و نزاع بودند.قرن چهارم و پنجم هجری از نظر شرایط سیاسی از بهترین دوران های شیعه به شمار می رود، زیرا خاندان بویه که مذهب شیعه داشتند، در دستگاه حکومت عباسی از نفوذ و اقتدار زاید الوصفی برخوردار بودند. فرزندان بویه به نام های علی، حسن و احمد که قبلا در فارس حکومت می کردند، در زمان «المستکفی » به سال ۳۳۳ وارد بغداد شده، به مقر حکومت راه یافته و مورد تکریم خلیفه قرار گرفتند. احمد، «معز الدوله » ، حسن، «رکن الدوله » ، و علی، «عماد الدوله » لقب یافتند. معز الدوله که منصب امیر الامرائی را داشت، چنان اقتداری به دست آورد که حتی برای مستکفی حقوق و مقرری تعیین کرد. به دستور وی در روز عاشورا بازارها تعطیل و برای امام حسین علیه السلام مراسم سوگواری بر پا گردید، و مراسم عید غدیر با شکوه بسیار انجام شد. کوتاه سخن آنکه آل بویه در ترویج مذهب امامیه اثنا عشری اهتمام بسیار ورزیدند.در زمان صفویه و قاجار نیز سالیان متمادی ایام غدیریه را برپا می کردند ،ولی متأسفانه پس از آن این ایام خجسته به فراموشی سپرده شد و غربت غدیر و  غدیریان در اقصی نقاط جهان سایه افکند.آل علی علیه السلام در نیمه دوّم هجرت از ترس جان و رهایی از گزند بنی العباس و هم برای اشاعه و انتشار مذهب مقدس خویش، از حجاز و حوالی دستگاه خلافت هجرت نموده به شهرستان های دور دست و هر کجا که رفتنِ به آنجا سخت و شوار بود، پراکنده شدند، و یک دسته از این سادات، در امتداد سال ها، کوهستان های ناهمواره و سخت گذر مازندران را پیموده و به میل خود در محلی جای گرفتند.اما به هر آبادی که می رسیدند، با کمال شهامت و همت، مذهب تشیع را که نیرو بخش جانشان بود، تبلیغ و ترویج می کردند،…مردم مازندران همین که به مذهب شیعه در آمدند، سادات را بر خود برتری داده، در گرامیداشت ایشان کمر بستند.خطه ی مازندران در طول تاریخ همواره به عنوان سرزمین مدافعان و منادیان ولایت و ارادتمندان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شناخته شده است که در این بین با درخشش صدها چهره ی علمی همانند طبرسی ها و ابن شهر آشوب ها و طبری ها و شهدای ناموری همچون آیت الله شیخ فضل الله نوری، آیت الله سید عبدالکریم هاشمی نژاد … و سرانجام ده هزار شهید سال های دفاع مقدس، بعنوان پاسدار امین حریم ولایت در آسمان تاریخ اسلامی ایران نورافشانی می کند. تربیت هزاران شاگرد مکتب امام صادق علیه السلام توسط علمای اصیل و ولایی این منطقه، همواره این خطه ی امامیه را به عنوان مهد عالمان و مدافعان حریم ولایت قرار داده است که از جمله آن مراکز علمی می توان به حوزه علمیه کوهستان و حوزه علمیه سعادتیه و امامیه ساری و حوزه علمیه جعفریه ی رستمکلا  اشاره کرد که خواستگاه پرورش هزاران مجتهد، فقیه،محقق برجسته و فدایی ولایت امیر المؤمنین علی علیه السلام بوده است.فقها و راویان حدیث آل الله و مدافعان ولایت، اقیانوس بیکران را مانند که جهان ظرفیت آنان را ندارد، کمالاتشان کنج نشینان را به حرکت درآورد و به هدف رساند، هر چند که دنیا قابلیت و ظرفیت شخصیت وجودی شان را ندارد، اما همواره بال ضعیفان و یار درماندگان بوده و هستند. و به تعبیر صدیق اکبر و فاروق اعظم حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام: «و صحبوا الدنیا بابدان ارواحها معلقه بالمحل الاعلی اولئک خلفاءالله فی ارضه و الدعاه الی دینه، آه آه…! شوقاً الی رؤیتهم؛ در دنیا با بدن‌هایی زندگی می‌کنند که ارواحشان به جهان بالا پیوند خورده است، آنان جانشینان خدا در زمین و دعوت کنندگان مردم به دین خدایند، آه آه … ! چه سخت اشتیاق دیدارشان را دارم. یکی از افتخارات منطقه ی ولایی مازندران، بزرگداشت عید ولایت و امامت با نام «دهه فرخنده ی غدیر» در دارالولایه ی این خطّه ی علوی بوده است.اگر چه بزرگداشت عید سعید غدیر همواره معیار تشیع و علاقمندی به خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام بوده که در هر دوره و زمانی استمرار داشته و دارد ولی گاهی در فراز و نشیب های تاریخ در منطقه ای خاص جلوه های ولایی بروز می نماید که باید به آن با دیده ی انصاف نگریست و درباره آن، حق را همانگونه که می باشد بازگو نمود.آری! بزرگان و زعمای مذهب در هر برهه ای از زمان در حکومت و دولت های مختلف، بزرگترین عید الهی را به نوبه ی خود گرامی داشته و در برخی از موارد محبین آل الله چند روز قبل از آن به استقبال غدیر می رفتند ولکن پس از سالیان متمادی و با ظهور خاندان خادم الشریعه در دیار علویان وابتکار تأسیس دهه ی فرخنده غدیر، این ایام به دهه ای هدفمند و اثرگذار مبدل گشت و حرکتی جهانی در راستای غدیر و ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام صورت پذیرفت که بدان خواهیم پرداخت.علمای دین همواره چراغ راه و کلید سعادت جامعه و ملجاء و پناهگاه امنی برای مردم به شمار می روند که در عصر غیبت ولی دوران امام زمان ارواحنافداه همواره بعنوان پیشوایان دین و مذهب رخ عیان نموده و مردم را به شاهراه قرآن و عترت رهنمون می سازند.در این بین و در میان ستارگان فروزان آسمان تشیع ، خاندانی پا به عرصه ی خدمت به شریعت غراء محمّدی نهادند که پس از قرن ها، خورشید درخشان غدیر را در پس ابرهای قیرگونِ  بی مهری های روزگار، بر افق تاریخ متلألئ نموده و  به غدیر و غدیریان مفهوم دیگری بخشیدند و جایگاه ولایی دیار علویان را پس از قرن ها تثبیت و این منطقه را دارالولایة و خواستگاهِ تجلیلِ هدفمند و تأثیرگذارِ ده روزه ی از عیدالله الاکبر غدیر و مقام شامخ ولایت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نهادند و آنرا با زحمات طاقت فرسایی که مؤسس و بنیانگذار خدومش ، فخر شیعه، حضرت آیت الله علامه حاج شیخ عبدالله نظری خادم الشریعه مدظله العالی متحمل شد بر تارک جهان بر رخ مدعیان کشانیدند که امروزه به فضل خدای منان، دهه فرخنده ی غدیر جهانی گشت.

حجت الاسلام والمسلمین امیری سوادکوهی