خودکفایی برنج به قیمت خشک شدن منابع آبی!

افزایش قیمت برنج ایرانی طی سال‌های اخیر هر زارعی را وسوسه می‌کند تا مشقت‌های کاشت، داشت و برداشت را به جان بخرد و بی توجه به بحران منابع آبی به کشت این محصول آب‌بر بپردازد.با توجه به آنکه برنج یکی از غذاهای اصلی مردم به شمار می‌رود از این رو افزایش قیمت برنج ایرانی طی سال‌های اخیر هر زارعی را وسوسه می‌کند تا مشقت‌های کاشت، داشت و برداشت را به جان بخرد و بی توجه به بحران منابع آبی به کشت این محصول آب‌بر بپردازد.گرچه سطح زیر کشت برنج در استان‌های غیر شمالی ناچیز است، اما کشت این محصول به دنبال محدودیت منابع آبی و خشکسالی‌های اخیر واکنش و انتقادات بسیاری را به همراه داشت.براین اساس مسئولان امر کشت جایگزین در استان‌های غیر شمالی را معرفی کردند تا علاوه بر داشتن صرفه اقتصادی، در حفظ منابع آبی و درآمد کشاورزان تغییری ایجاد نشود.کاوه خاکسار مدیر کل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی گفت: در کشور ما به ازای هر متر مکعب آب ۱۲۰ تا ۲۲۰ گرم برنج برداشت می‌شود در حالیکه متوسط برداشت در دنیا ۵۰۰ گرم است.وی افزود: با توجه به بحران منابع آبی و کاهش بهره‌وری لازم است که در استان‌های غیر شمالی از کشت‌های جایگزین استفاده شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، خاکسار با بیان اینکه تدوین طرح کشت جایگزین در استان‌های غیر شمالی تأثیری در میزان تولید برنج نخواهد داشت، عنوان کرد: طرح افزایش ضریب خوداتکایی در حال اجرا است از این رو با افزایش عملکرد در واحد سطح میزان تولید در استان‌های غیر شمالی قابل جبران است چرا که بیشترین حجم تولید در استان گیلان و مازندران است.مدیر کل دفتر غلات وزارت جهاد ادامه داد: با توجه به تأمین هزینه‌های تولید کشت برنج در استان گیلان و مازندران و قیمت مناسب برنج ترغیب کشاورزان به کشت این محصول را به همراه داشته است.وی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های افزایش ترسیم حمایت از ارقام پرمحصول است، تصریح کرد: با این وجود کشت ارقام پرمحصول در استان‌های شمالی از ۱۱ هزار هکتار سال گذشته به ۲۰ هزار هکتار در سال جاری رسیده است.

*ضرورت محدودیت کشت برنج در استان های غیر شمالی

علی اکبریان نائب رئیس انجمن برنج نیز افزود: محدودیت کشت برنج در استان‌های غیر شمالی به دنبال بحران منابع آبی در دستور کار قرار گرفت.وی افزود: با توجه به آنکه کشاورزان در استان‌های غیر شمالی امرار معاش دیگری ندارند از این رو کشت جایگزین برنج از سوی مسئولین امر تدوین شده است.به گفته اکبریان علی‌رغم حمایت دولت از برنج کاران استان‌های شمالی کشاورزان سایر استان‌ها تمایلی به تولید این محصول ندارند.

*ضریب خوداتکایی برنج

دلاور حیدرپور رئیس جهاد کشاورزی مازندران نیز بیان کرد: سیاست وزارتخانه به دنبال محدودیت منابع آب تدوین کشت جایگزین برنج در استان‌های غیر شمالی است.وی افزود: طی اقدامات تحقیقی و ترویجی تا ده سال آینده در نظر داریم که ۸۰ تا ۸۵ درصد نیاز کشور را در استان‌های شمالی تأمین نماییم.حیدرپور با اشاره به اینکه افزایش ضریب خوداتکایی برنج در استان‌های شمالی یکی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است، بیان کرد: براساس برنامه افزایش ضریب خوداتکایی پیش بینی می‌شود که تولید برنج با افزایش ده درصدی در سال جاری مواجه شود.رئیس جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد: با توجه به قیمت مناسب برنج و حمایت از برنج کاران استان‌های شمالی حدود ۷ الی ۸ هزارهکتار شالیزارهای ر‌ها شده به سطح زیر کشت اضافه شدند.به گفته وی پیش بینی می‌شود که به دنبال تدارک کافی سم و کود، توزیع ماشین آلات و استقبال برنج کاران سطح برنج دونج (رَتون) از ۸۲ هزار هکتار سال گذشته به ۹۵ هزار هکتار در سال جاری برسد.مکانیزاسیون برنج از سال ۷۴ در کشور آغاز شد، هر چند در ابتدا پیشرفت چندانی نداشت، اما طی سال‌های اخیر با برنامه ریزی‌های صورت گرفته روند روبه رشدی را تجربه کرد.با وجود رنج و مشقت زراعت برنج در شالیزارها، توسعه مکانیزاسیون می تواند این زحمات را به شیرینی کاشت و برداشت تبدیل نماید چرا که انجام به موقع عملیات کشاورزی، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه های تولید را در بر دارد.کامبیز عباسی رئیس مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: طی ۷ هزار سال از گذشت تولید برنج کمتر از هزار دستگاه کمباین برنج در کشور وجود داشت و این در حالی است که طی سه سال اخیر این رقم به بیش از ۵ هزار و ۶۰۰ دستگاه رسیده است.به گفته وی تا ابتدای سال 92 تنها 12.5 درصد از مزارع برداشت مکانیزه انجام می‌شد که این رقم در شرایط کنونی به حدود 80 درصد رسیده است.عباسی با اشاره به مزایای برداشت مکانیزه برنج بیان کرد: برداشت مکانیزه برنج کاهش ضایعات، پایداری تولید، کاهش مشقت کاری و بیماری‌های پوستی و همچنین کاهش ۶۰ درصدی هزینه‌های تولید را به همراه داشته است.رئیس مرکز مکانیزاسیون وزارت جهاد از سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد تومانی در اراضی برنج خبر داد و افزود: طی چند سال اخیر به ازای هر هکتار یک میلیون تومان سرمایه‌گذاری صورت گرفت که درنهایت این امر موجب شد تا علاقه مندی به تغییر کاربری در شمال متوقف شود.کاوه خاکسار مدیر کل دفتر غلات وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: براساس آمار مکانیزاسیون طی سال‌های اخیر کشت مکانیزه برنج رشد قابل توجهی داشته است.وی افزود: در طول تاریخ پرداخت یارانه برای استفاده از ماشین آلات کاشت، داشت و برداشت بی سابقه بوده است.خاکسار با اشاره به برنامه‌های ششم توسعه در جهت توسعه مکانیزاسیون تصریح کرد: معاونت امور زراعت وزارت جهاد در نظر دارد که تا پایان برنامه ششم تمامی مراحل کشت برنج در شالیزار‌ها را مکانیزه کند چرا که در کشت سنتی به سبب بالا بودن هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت امکان رقابت در بازار وجود ندارد و این درحالی است که توسعه مکانیزاسیون کاهش ضایعات و هزینه‌های تولید را در بر دارد.