فاجعه معدنی با مجوز دولتی

حسین زحمتکش: در سالی که رهبر معظم انقلاب بر حفظ تولید و اشتغال تاکید دارند و سال ها اولویت سیاست ها و تصمیم گیری کشور را در حوزه تولید، کارآفرین و اشتغال می دانند و تاکید ویژه ای در توسعه فعالیت معادن کرده اند، انتظار می رود که دولت در حمایت از واحدهای تولیدی دقت نظر داشته باشد. متاسفانه با خبر شدیم یکی از واحدهای معدنی فعال مازندران که بیش از دو دهه فعالیت تولیدی و اشتغال زایی دارد و در چند سال متوالی به عنوان واحد نمونه معدنی معرفی شده است به دلیل اهمال سازمان صنعت، معدن و تجارت و صدور مجوزی غیر منطقی در مواجه با بروز یک فاجعه معدنی قرار گرفته است. اولین مشکلی که سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران مسبب بروز آن برای معدن شن‌سازان هراز شد اهمال در دفاع از جانمایی نادرست یک مرغداری در مجاورت این معدن بود. مرغداری که مدت ها است فعالیتی نداشته در پی تحمیل و فشار به مدیر شرکت تعاونی شن سازان هراز برآمد و با طرح دعوی و ارسال آن به دیوان عدالت اداری و با سواستفاده از اهمال سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران،علی رغم تقدم فعالیت معدنی توانست حکم بر تعطیلی کارخانه سنگ شکن این معدن بگیرد، این درحالی است که دادگستری مازندران حکم بر تبرئه معدن شن سازان هراز از اتهامات وارده داده بود. اکنون مشکل حادتری پیش آمده که بررسی آن انگشت تعجب را به دهان می برد!

* ارائه مجوز به اکتشافی غیر ممکن!

مدیرعامل شرکت تعاونی معدنی شن سازان هراز با بیان اینکه علاوه بر مشکلاتی که در عدم جانمایی درست مرغداری مجاور معدن به وجود آمده است این بار با دخالت مستقیم سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با مشکل حادتری مواجه شده ایم، اظهار کرد: در معدن شن سازان هراز برای بهره برداری از منابع معدنی، در مکان هایی که احتمال ریزش وجود داشت فعالیت را متوقف کرده و در مکان دیگری اقدام به بهره برداری کردیم به این امید که اصلاح محدوده از سوی شورای عالی معادن مورد موافقت و فعالیت بهره برداری از افق بالا به پایین صورت گیرد و محدوده ها در بهره برداری ایمن گردد  اما تاکنون چنین اتفاقی بعد از چهار سال محقق نشد.

حسین اسماعیل زاده با بیان اینکه معدن شن سازان هراز آمل از سال 77 مشغول به فعالیت است، اظهار کرد: تاکنون در چند سال متوالی به عنوان تولیدکننده نمونه معرفی شده ایم اما کسب این عناوین نه تنها مشکلی را کم نکرده بلکه باعث شده برخی سودجویان اقدام به تعطیلی این واحد معدنی کنند. تولیدکننده نمونه معدنی در ادامه گفت: سطحی ناهموار و قائم(کوه)، مشرف بر معدن شن سازن هراز است که امکان اکتشاف و بهره برداری از آن غیرممکن بوده اما فردی تاکنون سه مرتبه در خواست اکتشاف و بهره برداری از این منطقه را داده است. وی افزود: درخواست این متقاضی در سال 87 و 88 هر بار توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت و اداره کل منابع طبیعی رد شد اما امسال با درخواست او موافقت و مجوز اکتشاف صادر شد. اسماعیل زاده با تاکید بر اینکه اکتشاف در منطقه ی ناهمواری که شیب توپوگرافی  در حالت قائم دارد ، امکان پذیر نیست، اظهار کرد: حتی اگر امکان اکتشاف نیز به وجود آید ریزش های مربوط به این اکتشاف باعث خسارت های جبران ناپذیر جانی و مالی معدن شن سازان هراز در پایین دست خواهد شد، چه کسی مسئولیت عواقب حوادث احتمالی را می پذیرد. این تولید کننده معدنی، ایمن بودن فعالیت معدنی را بسیار مهم برشمرد و خاطر نشان کرد: به همین منظوراز سال 91 تاکنون مکاتبات متعددی با وزارت متبوع و دستگاه های اجرایی دیگر داشته ایم تا از شرایط معدن شن سازان هراز آگاهی داشته باشند.

اسماعیل زاده  در ادامه تاکید کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران از شرایط خاص و شیب توپوگرافی کوه مشرف بر معدن شن سازان هراز  برای اصلاح محدود و فعالیت از افق بالا به سمت پایین، ایجاد تراشه به جهت برداشت پلکانی، سبک سازی کوه، کاهش ارتفاع  و لق گری آن در جهت ایمن نمودن فعالیت و جلوگیری از حوادث و خطرات احتمالی در جریان بوده  است.

وی تصریح کرد: متاسفانه علی رغم بخش نامه شماره 217827/60 مورخ 8/10/1395 معاونت معدنی وزارت متبوع و نامه شماره 23488/1/95 مورخ 20/9/1395  سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور مبنی بر مخالفت کلی با ثبت محدوده مواد معدنی گروه های 1و2و3 در استان های شمالی گیلان، مازندران و گلستان، شاهد واگذاری کوه قائم و مشرف بر معدن شن سازان هراز هستیم. وی با بیان اینکه سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران با آگاهی به غیر ممکن بودن اکتشاف در این منطقه مجوز اولیه اکتشاف را صادر کرده است، گفت: آیا سازمان نسبت به خطرات موجود در این بهره‌برداری آگاهی ندارد؟ و چگونه به لحاظ فنی قانع شده که می توان در یک منطقه ناهموار کوهی که حال قائم دارد و نمی توان ادواتی روی آن مستقر کرد  و فاقد راه دسترسی است، اکتشاف انجام شود؟

*اصرار بر تعطیلی واحد معدنی شن سازان هراز

به نظر می رسد دست هایی پشت پرده اصرار دارند با صدور چنین مجوزی، فعالیت این تولیدکننده معدنی را از بین ببرند، مصداق این سخن را می توان به صورت جلسه بازدید مشترک چندی پیش کارشناسان سازمان صنعت، معدن و تجارت، نظام مهندسی معدن و خانه صنعت و معدن مازندران در برون رفت از این موضوع را اعلام کردند بسته به صدور مجوز اکتشاف در منطقه ناهموار مجاور معدن شن سازان هراز، فعالیت معدنی این واحد تولیدی علی رغم سرمایه گذاری بیش از 15 میلیارد تومان و اشتغالزایی بیش از 90 نفر دیگر امکان پذیر نخواهد بود!!

وی در این باره گفت: در سمت شرقی معدن شن سازان هراز ریزش های متعددی وجود داشت که فعالیت این قسمت را متوقف کردیم اما کارشناسان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با استناد به صدور مجوز اکتشاف در منطقه ناهموار مجاور معدن اعلام کردند که باید بهره برداری را از قسمت شرقی معدن که امکان حادثه است شروع کنیم! جای تاسف دارد سازمان صنعت، معدن و تجارت عملا اقدام به تعطیلی واحد تولیدی کرده که خود بارها به عنوان واحد تولیدکننده نمونه از آن تجلیل و تقدیر به عمل اورده است!

*مجوزهای غیر فنی!

اهمال سازمان صنعت، معدن و تجارت با ارائه مجوز بسیار غیر منطقی در منطقه ای که امکان اکتشاف وجود ندارد نشان می دهد که این سازمان یا تحت فشار و یا از بی تدبیری کامل در حمایت از تولیدکنندگان به سر می برد. آیا بهتر نبود متقاضی محدوده اکتشافی  فوق را در یکی از مزایده ها و یا محدوده هایی که در اختیار سازمان و وزارت می باشد مستقر می نمود و از بروز مشکلات این چنینی با تدبیر و دوراندیشی جلوگیری به عمل می آورد، این نیاز به حساسیت تمامی دستگاه های اجرایی استانی و فرا استانی در جلوگیری از اتفاقات این چنین می باشد.

نکته قابل تامل نیز مجوزهایی است که سازمان صنعت، معدن و تجارت برای فعالیت های معدنی در این منطقه داده است طبق قانون نظام مهندسی معدن، بهره برداری شرکت های تعاونی معدنی باید حداقل 250 الی 1200 متر با فاصله از هم باشند در صورتی که فعالیت بهره برداران معدنی در این منطقه (جاده بلده) حداقل فاصله 40 تا 70 متر است.

* دلیلی ندارد رسانه در مشکلات معادن دخالت کند!

موضوع معدن شن سازان هراز و مشکلات موجود در این منطقه معدنی را با رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت در جریان گذاشتم، وی بررسی مشکل یک واحد معدنی توسط رسانه را بی مورد دانست و گفت: دلیلی نمی بینم که یک رسانه خود را درگیر موضوع و مشکل یک معدن بکند، مشکلات جامعه انقدر زیاد هست که دیگر احتیاجی به درگیری یک رسانه در مسئله یک معدن نباشد، واقعا موضوع یک معدن انقدر مهم شده است؟

محمد محمد پور عمران در ادامه تاکید کرد: هر اتفاقی که در معدن شن سازان هراز رخ دهد یقینا قانونی بوده و اگر اعتراضی وجود دارد معترض می تواند از مراجع قضایی پیگیری کند. وی افزود: همانطور که در ارائه مجوز به معدن شن سازان هراز قانون در نظر گرفته شد در ارائه معدن مجاور او نیز قانون و نظر کارشناسی اعمال شده است!

بسته به تمام احترامی که شخصا برای ریاست سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران قائل بوده و هستم، اگر سازمان صنعت، معدن و تجارت با چنین رویکردی می خواهد از تولید کنندگان حمایت کند باید فاتحه فعالیت های تولیدی استان را بخوانیم!