عدالت فرهنگی به سبک کانون پرورشی

گروه فرهنگی_ کاهش سرانه مطالعه کتاب‌خوانی از مهمترین بخش‌های مغفول این روزهای زندگی الکترونیکی در جامعه بوده، مردم بیشتر وقت خود را صرف گذراندن در فضای مجازی می‌کنند و کتاب‌ها در کتابخانه‌ها خاک می‌خورند. این در حالیست که در کشورهای پیشرفته برای کتاب‌خوانی برنامه‌ریزی مدونی تربیت داده شده است‌.

البته این موضوع با اینکه نگران‌کننده است ولی همه‌گیر نیست. سونامی بی‌توجهی به کتاب هنوز نتوانسته به جای جای شهرها و روستاها برسد، تا جایی که ما شاهد فعالیت‌های جالب کتابداران در نقاط دور و نزدیک استانمان هستیم.

فعالیت‌های موثر یک مربی سیار کتاب در روستاهای سوادکوه یکی از موارد امیدوارکننده در حوزه کتابخوانی است، ما از این قبیل افراد در استان کم نداریم.
مصطفی نجفی عمران که کارمند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مازندران بوده و در بخش سیار روستایی فعالیت می‌کند، در گفت‌وگوی اختصاصی با حرف مازندران اظهار می‌کند: بنده نزیک به ۶ سال در کانون شاغل بوده و از سال ۱۳۹۷ با افتتاح مرکز سیار روستایی در خدمت کودکان در روستاهای سوادکوه هستم.

وی تصریح می‌کند: در واقع مربی سیار روستایی با یک خودرو حمل کتاب که به آن کتابخانه سیار می‌گوییم به مناطق تحت پوشش که شامل ۲۰ روستا است می‌رود و خدمات متنوع فرهنگی را برای کودکان و نوجوانان انجام می‌دهد.

*رسالت اصلی مربیان سیار روستایی امانت‌دهی کتاب است

نجفی عدم دسترسی بچه‌های روستا به امکانات شهری و همینطور عدالت فرهنگی را از دغدغه‌های کلان کانون عنوان و اعلام می‌کند که در این خصوص خودرویی برای دوست‌داران کتاب تدارک دیده شده که توسط یک مربی کتاب‌ها را به بچه‌های روستا می‌رساند.

این کتابدار بیان می‌کند: رسالت اصلی مربیان سیار روستایی امانت‌دهی کتاب است و در کنار آن کارگاه‌های‌ فرآیندمحور دیگری همچون؛ معرفی و بحث کتاب، قصه‌گویی و شعرخوانی، نقاشی، اریگامی، کاردستی، سفالگری، اردو، مسابقات، بازی و سرگرمی، نمایش خلاق، نمایش فیلم، آشنایی با قرآن و حدیث، برگزاری جشن و بخش‌های متنوع دیگری انجام می‌دهد.

• ۹۰۰ کودک و نوجوان روستایی از خدمات بهره می‌گیرند

این مربی سیار روستایی با اعلام اینکه الان حدود ۹۰۰ نفر از کودکان ما در روستاهای تحت پوشش از خدمات مرکز سیار روستایی بهره‌مند و در واقع عضو این مرکز هستند، می‌گوید: مرکز سیار روستایی همه فعالیت‌ها را به‌صورت رایگان انجام می‌دهد، در واقع برای ارائه خدمات فرهنگی نه تنها مبلغی دریافت نمی‌شود بلکه با هزینه‌هایی نیز همراه است.

وی ادامه می‌دهد: ما در این راستا نیازمند همکاری مضاعف آموزش و پرورش شهرستان‌های سوادکوه و سوادکوه شمالی هستیم تا بتوانیم به اعضای مرکز سیار روستایی که در طول سال در مدارس متمرکز می‌شوند به شکل مطلوبی ارائه خدمات داشته باشیم، البته در ایام تابستان از فضای باز روستا، مسجد و تکایا استفاده می‌کنیم که با همراهی خوب بسیج و دهیاران مواجه می‌شویم.

*باید مشق آینده‌سازان باشیم

نجفی با اشاره به اینکه متاسفانه سرانه مطالعه در کشورمان بسیار پایین است، تاکید می‌کند: ما اگر جامعه کتاب‌خوانی داشته باشیم از فرهنگ غنی‌تری برخوردار خواهیم بود. بنده به‌عنوان مربی و مروج کتاب‌خوانی سعی بر این مهم دارم تا بچه‌ها را از کودکی با کتاب مانوس کنم، چرا که آینده کشور ما با همین کودکان ساخته می‌شود پس باید مشوق این بچه‌ها بود تا مسیر رشد و تعالیشان با بینش درست جلو برود.

این فعال فرهنگی خاطرنشان می‌کند: ما در مرکز سیار روستایی در کنار امانت‌دهی کتاب فعالیت‌های فرهنگی کتاب‌محوری داریم تا با ایجاد حال خوش، بچه‌ها با کتاب همراه شوند و به خوانش بیشتر ترغیب شوند. وقتی به اتفاق بچه‌ها کتاب داستانی می‌خوانیم و نمایش خلاق اجرا می‌کنیم یا شعرخوانی می‌کنیم، تصویر جلد را می‌بینیم و نقاشی می‌کشیم و یا با دختران نوجوان بحث کتاب می‌کنیم، همه این موارد باعث اشتیاق بیشتر جهت کتاب‌خوانی می‌شود.

*دغدغه‌های یک کتابدار سیار!

وی با اشاره به دغدغه‌ها و مشکلات یک مربی سیار روستایی، می‌گوید که او غیر از رانندگی و کتاب‌رسانی در طول سال باید به تنهایی همه فعالیت‌ها را نیز تحت پوشش قرار دهد. در واقع مربی سیار روستایی هم راننده است هم مربی فرهنگی و هم باید روحیه هنری داشته باشد در کنارش جهت فعالیت‌های هنری با بچه‌ها و هم در بخش‌های دیگر همچون سفالگری، کاردستی و سایر فعالیت‌ها که پیشتر اشاره شد فعالیت کند.

نجفی اضافه می‌کند: مربی سیار یک پکیج فرهنگی کانون در روستا برای کودکان و نوجوانان است، “البته بنده خود را کامل نمی‌دانم و همیشه در حال آموختنم”. وظیفه مربی سیار سنگین بوده و هم سخت و هم شیرین است. اغراق نیست اگر بگویم همه سختی امور با لبخند کودکان روستایی شیرین می‌شود.

*خاطرات تلخ و شیرین

این مربی سیار کتاب با بیان اینکه خاطرات بسیاری در طول سال‌های فعالیت برایم رقم خورده که یکی از این خاطرات شیرین این است که، زمانی برای دختران نوجوان روستا کارگاه هنری سفال گذاشته بودم و به اتفاق هم اَشکالی ساختیم و بچه‌ها به منزل بردند. در جلسه بعد وقتی به محل برگزاری فعالیت که فضای سبز روستا بود رسیدم با حضور اکثر مادران بچه‌ها مواجه شدم که اصرار بر حضور و یادگیری داشتند و در آن جلسه تلاش آن‌ها از بچه‌ها بیشتر بود و تقاضای جلسات دیگری هم داشتند. اینکه آن جلسه به‌صورت مادر و فرزندی برگزار شد برایم خوشایند بود.

وی ادامه می‌دهد: یک خاطره تلخ هم دارم، آن هم فوت یک معلم نازنین در ایام کرونا بود. او همیشه با روی باز از بنده استقبال می‌کرد و کلاس را در اختیارم قرار می‌داد تا با بچه‌ها فعالیت کنم.

نجفی می‌گوید: امیدوارم مسئولین امر تعامل بیشتری با بخش سیار روستایی داشته باشند تا بتوانیم با وفاق و همدلی نقش موثری در اعتلای فرهنگ داشته باشیم، همچنین از همه خیرین و افراد دغدغه مند در حوزه فرهنگ درخواست می‌کنم جهت بسط عدالت فرهنگی با خرید یک خودرو سهم بسیار زیادی در رونق کتاب‌خوانی و ایجاد حال خوش برای بچه‌های روستایی داشته باشند.