حریم سبز جنگل ها در دامن آتش

گروه اجتماعی جنگل‌های هیرکانی به عنوان قدیمی‌ترین نوع جنگل‌های جهان در حالی ثبت جهانی شد که ‏سهم مازندران نیمی از این جنگل‌ها است اما از ابتدای امسال تا ۳۱‌‎ ‎خرداد ماه، ۱۴۴۹ هکتار از ‏جنگل‌های تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست دچار آتش سوزی شد که بیشترین پهنه ‏آتش‌سوزی به ترتیب در استان‌های فارس، کردستان […]

گروه اجتماعی

جنگل‌های هیرکانی به عنوان قدیمی‌ترین نوع جنگل‌های جهان در حالی ثبت جهانی شد که ‏سهم مازندران نیمی از این جنگل‌ها است اما از ابتدای امسال تا ۳۱‌‎ ‎خرداد ماه، ۱۴۴۹ هکتار از ‏جنگل‌های تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست دچار آتش سوزی شد که بیشترین پهنه ‏آتش‌سوزی به ترتیب در استان‌های فارس، کردستان و مازندران بوده است.‏

جالب است بدانیم استان مازندران دارای بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی است که معادل ‌‏۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال کشور می‌باشد، در حالی که ۲ استان دیگر گلستان و گیلان فقط ‌‏۴۷ درصد از وسعت جنگلی شمال کشور را در اختیار دارند. این نسبت در ثبت جنگل‌های ‏هیرکانی نیز حفظ شده است به طوری که از ۱۲ لکه جغرافیایی ثبت شده در میراث جهانی ‏یونسکو ۶ لکه مربوط به مازندران است‎.‎

آنقدر جنگل نداریم که آن را طعمه آتش کنیم، در دهه ۳۰ شمسی مجموع رویشگاه های جنگلی ‏ما در هیرکانی ۳.۵ میلیون هکتار اعلام شده بود و آن زمان در مجموع ۱۸ میلیون هکتار جنگل ‏داشتیم، اما امروز جنگل های هیرکانی به ۱.۶ دهم میلیون هکتار کاهش یافته یعنی بیش از ‏نیمی از این جنگل ها را از دست دادیم و در مجموع اکنون فقط ۱۲ میلیون هکتار جنگل داریم، ‏یعنی ۶ میلیون هکتار جنگل را در طول ۶ دهه اخیر از دست دادیم.‌‎ ‎

گزارشی که انجمن علمی جنگلبانی کشور منتشر شده بود می گوید نیمی از جنگل های ‏هیرکانی موجود هم جنگل های مخروبه هستند و به شدت در آستانه فروپاشی قرار دارند، در ‏زاگرس هم ۳۰ درصد جنگل ها در معرض خشکی کامل قرار گرفتند و ۱۵‌‎ ‎میلیون بلوط را در مدت دو ‏دهه اخیر از دست دادیم‎.‎

با این حساب متوسط سرانه جهانی جنگل ۱۷ صدم هکتار است در حالی که این سرانه در ایران ‏هشت دهم درصد است؛ یعنی سهم ایرانی ها از جنگل یک چهارم استاندارد سرانه جهانی ‏است بنابراین شرایط جنگل های ما به گونه ای نیست که آنرا سالانه طعمه آتش کنیم و سرعت ‏نابودی آنها را بیشتر کنیم‎.‎

در حالی جنگل های خود را با شتاب زیادی از دست می دهیم که مطابق تعریف سازمان ‏ملل، جنگل ها بیش از ۳۳ نوع خدمت غیر قابل معامله ارائه می کنند، یعنی خدماتی که به ‏راحتی نمی شود در نظام اقتصادی حاکم بر جهان برای آن ارزش پولی قائل شد‎.‎

مازندران رده سوم آتش سوزی جنگل ها را دارد

منوچهر فلاحی معاون جانشین یگان حفاظت سازمان محیط زیست دراین باره به خبرنگار محیط ‏زیست ایرنا گفت: از ابتدای سال تا ۳۱ خرداد ماه هزار و ۴۴۹ هکتار آتش سوزی داشته ایم البته ‏این آمار مربوط به مناطق تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست است و آمار کلی را باید ‏سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری ارائه دهد که قطعا بیشتر از اماری است که سازمان محیط ‏زیست در اختیار دارد‎.‎

وی افزود: در این مدت بیشترین آتش سوزی ها در استان های فارس با ۷۵۷ هکتار، کردستان ۳۴۶ ‏هکتار و بعد از آن مازندران بوده است، در تهران هم آتش سوزی داشتیم، البته با توجه به ‏خشکسالی امسال افزایش آتش سوزی ها را پیش بینی کرده بودیم برای همین منظور فروردین ‏ماه بخشنامه ای برای استان ها صادر کردیم که در آن بر انجام اقدامات پیشگیرانه تاکید شد و بر ‏اساس آن قرار شد ادارات کل استانی یک سری برنامه عملیاتی با هدف آماده باش در مقابل ‏آتش سوزی انجام دهند‎.‎

فلاحی اظهار داشت: یک سری استان ها هستند که مناطق مشترک دارند که قرار شد این ‏استان ها برای هماهنگی بیشتر کارگروه مشترکی تشکیل دهند تا وضعیت موجودی امکانات ‏اطفای حریق خود را بسنجند و اگر کمبود و نواقصی بود جبران کنند، در واقع استان ها در حالت ‏آماده باش قرار گیرند تا در صورت وقوع آتش سوزی غافلگیر نشوند‎.‎

وی با اشاره به اینکه ایجاد پد بالگرد از دیگر اقدامات صورت گرفته است گفت: مقرر شد تا ‏مناطقی که سابقه آتش سوزی دارند حوضچه های برداشت آب ایجاد شود و استان ها موظفند ‏با توجه به شرایط مناطف خود آب این حوضچه ها را تامین کنند تا در صورت وقوع آتش سوزی آب ‏مورد نیاز در منطقه وجود داشته باشد‎.‎

معاون جانشین یگان حفاظت سازمان محیط زیست افزود: مساله دیگری که در استان ها بسیار ‏مهم است بحث هماهنگی با ستاد بحران است که در مواقع ضروری بتوانند از خدمات پروازی ‏نهادهایی مانند جمعیت هلال احمر و نیروهای مسلح استفاده کنند، این هماهنگی ها در استان ‏انجام شده تا زمان وقوع بحران غافلگیر نشوند و بحران برای آنها به بحران دیگری تبدیل نشود‎.‎

وی تاکید کرد: همچنین استان ها باید کانون های وقوع حریق را با توجه به سوابق منطقه ‏شناسایی کنند، مثلا در استان گلستان می دانیم که در پارک ملی گلستان همیشه در چه ‏نقاطی آتش سوزی رخ می دهد یکی از کارهایی که باید استان ها انجام می دادند شناسایی ‏کانون های حریق بود تا در آن مناطق اکیپ هایی مستقر شوند، مثلا اکیپ های سیاری هستند ‏که باید به صورت دائم در آن مناطق مستقر شوند تا هر زمانی که آتش سوزی رخ دهد سریع در ‏محل حاضر شوند‎.‎

فلاحی ادامه داد: ۹۰ تا ۹۵ درصد آتش سوزی ها عامل انسانی دارد که از این میزان حدود ۸۵ ‏درصد آن غیر عمدی است از این رو از استان ها خواستیم تا بروشورهای هشدار دهنده در ‏خصوص برخورد با افراد خاطی بین جوامع محلی و گردشگران توزیع کنند که بدانند اگر باعث آتش ‏سوزی شوند چه عواقبی برایشان دارد، همچنین قرار شد اطلاعیه هشدار دهنده در سطح ‏استان ها در جاهایی که سابقه آتش سوزی دارند توزیع شود که می تواند تا حد زیادی بازدانده ‏باشد‎.‎

وی افزود: همچنین درخواست کردیم تا شوراهای محلی، نیروهای بسیج، یگان حفاظت منابع ‏طبیعی و سازمان های مردم نهاد با هم هماهنگ باشند تا در مواقع آتش سوزی نیروها و کارها ‏مشخص باشد و به موقع در محل حاضر شوند‎.‎

وی اظهارداشت: مساله ای که هر ساله با آن درگیر هستیم این است کشاورزان بعد از برداشت ‏محصولات باقیمانده محصولات مانند کاه و کلش را اتش می زنند تا زمین برای کاشت دوم آماده ‏شود که با استان ها مکاتبه کردیم تا ادارات کل جهاد کشاورزی مانع این کار شوند چون با توجه ‏به گرمای هوا و خشکی زمین ممکن است اتش توسعه یابد و از کنترل خارج شود، وقتی که ‏اطلاع رسانی می شود و اگر کسی این کار را  انجام دهد و اتفاقی بیفتد حالت عمدی  به خود ‏می گیرد و باید تاوان دهد‎.‎

به گفته وی همچنین افراد در صورت وقوع آتش سوزی می توانند انرا به ۱۵۴۰ که سامانه فعال در ‏سازمان محیط زیست است اطلاع دهند‎.‎

سرانه اطفای حریق مازندران اختصاص نیافت

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران منطقه ساری اواخر هفته گذشته با اعلام آمادگی در ‏برابر آتش سوزی های جنگلی در مازندران گفته: بودجه‌ای در زمینه سرانه اطفای حریق در ‏مازندران اختصاص نیافت.‏

وی خاطرنشان کرد: قول مساعد در ارتباط با اختصاص سرانه بودجه برای جنگل‌های هیرکانی ‏شمال کشور داده شده که امیدواریم بتوانیم در این راستا گام‌های مثبتی برداریم.‏

مازندران در لیست نبود!‏

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در نشست خبری خود در ابتدای خردادماه ‏امسال گفته است: با توجه به تشدید خشکسالی‌ها و احتمال ایجاد حریق در جنگل‌ها و مراتع ‌‏۱۶ هزارو ۱۵۷ قلم تجهیزات اطفای حریق به ارزش ۶۵ میلیارد تومان برای استان‌های در معرض ‏خطر حریق ارسال می‌شود اما نامی از مازندران برای دریافت این تجهیزات در این لیست دیده ‏نمی شود.‏

مسعود منصور یکی از آسیب های جدی عرصه های منابع طبیعی را حریق توسط عوامل انسانی ‏دانست و اظهارداشت: از این میزان تجهیزات هفت هزارو ۳۰ قلم تجهیزات دفاع شخصی، چهار ‏هزار قلم بی‌سیم دیجیتال و بیش از پنج هزار قلم تجهیزات اطفای حریق به ۲۴ استان کشور ‏برحسب اولویت فراونی حریق و صعب العبور بودن  ارسال می شود.‏

ارسال ۵۰ درصد تجهیزات اطفای حریق با اولویت استان های زاگرسی

رییس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور تصریح کرد: ۵۰ درصد این تجهیزات به ۱۱ ‏استان زاگرسی کشور از جمله کهگیلویه و بویر احمد، فارس، خوزستان، چهار محال بختیاری، ‏آذربایجان ، خراسان شمالی و تهران ارسال می شود.‏

وی گفت: با توجه به شرایط گرم شدن هوا مابقی تجهیزات اطفای حریق  و دفاع شخصی طی ‏دو تا سه روز آینده به دیگر استان های کشور ارسال خواهد شد.‏

منصور خاطرنشان کرد: طی سالهای اخیر همواره اصحاب رسانه تذکر می دادند که ماموران ‏سازمان جنگل ها در مواجه با قاچاقچیان چوب آسیب می بینند بنابراین لازم است تجهیزات دفاع ‏شخصی دراختیار داشته باشند، که در این محموله ها تجهیزات دفاع شخصی ازجمله شوکر، گاز ‏فلفل، لباس و کفش و سایر وسایل ایمنی به استان ها ارسال می شود.‏

رییس سازمان جنگل ها و مراتع و آبخیزداری کشور، افزود: همچنین بیسیم های دیجیتال از موارد ‏کلیدی در حفاظت از عرصه های منابع طبیعی به شمار می رود بنابراین تجهیزات بیسیم دیجیتال ‏شبکه رادیویی برای ارتباط  ماموران ما در عرصه ها با مرکز ارسال می شود که با کمک  بیسیم ‏دیجیتال علاوه بر موقعیت یابی می توان  از مرکز کنترل ما در تهران تمام نیروهایی که این بیسیم ‏را دارند مورد ردیابی و رصد قرار گیرند.‏

منصور با بیان اینکه اولویت ارسال تجهیزات برای استان های زاگرسی کشور است گفت: در ‏تجهیزات اطفای حریق نیز ۳۳۰ دستگاه دمنده و  بسکت آب ۱۰۰۰ لیتری نیز موجود است.‏‎ ‎