انکارها و اصرارهای انتقال آب خزر

گزارش- الناز پاک نیا: طرح انتقال آب دریای خزر به استان مرکزی به ویژه استان سمنان، از طرح های جنجالی دولت احمدی نژاد در سال 88 بود که با واکنش های بسیاری روبه رو شد. طرحی که در حوزه محیط زیست مخالفان بسیاری دارد و تقریبا هیچ گروه زیست محیطی با آن موافق نیست.

در طرح جنجالی انتقال آب خزر موافقان آن از استان سمنان شامل استانداران گذشته و امروز و نمایندگان مجلس  هستند، این طرح نمایش خوبی برای نشان دادن قدرت لابی سمنانی ها نسبت به استان مازندران است. لابی که در تهران جلسات محرمانه برگزار می کنند و سپس نامه های آن منتشر می شود. مانند نامه اخیر رئیس سازمان محیط زیست کشور به استاندار سمنان است که آورده است: پیرو صحبت‌های حضوری با جنابعالی درباره طرح انتقال آب دریای خزر (کاسپین) به سمنان اجرای این طرح از نظر سازمان محیط زیست بلامانع است.

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، اجرای طرح انتقال آب به مرکز کشور را کارشناسی نشده عنوان کرده است. از سویی این طرح نیز یکی از چالش های ریاست جمهوری حسن روحانی بود اما وی نیز اجرای این طرح را منوط به ارزیابی های زیست محیطی عنوان کرده است اما هنوز مشخص نشده که کدام طرح ارزیابی زیست محیطی درباره انتقال طرح آب خزر صورت گرفته است. این مباحث، در نامه اخیر فعالان زیست محیطی نیز به این نکته اشاره شده است.

در حالی که نمایندگان مردم مازندران در مجلس شورای اسلامی بارها از منتفی شدن این طرح خبر داده اند اما به نظر می رسد عزم جدی در مرکزنشینان برای این طرح وجود دارد. یوسف نژاد 29 آبان ماه در نشست خبری در ساری بار دیگر از منتفی شدن طرح انتقال آب خزر خبر داد اما هنوز مشخص نیست یوسف نژاد از این نامه اخیر رئیس سازمان محیط زیست مطلع بوده است یا خیر.

بازهم فعالان محیط زیست در این زمینه فعالانه تر عملکرد کرده اند، روز گذشته و در آخرین اظهارنظر شبکه تشکل های محیط زیست و منایع طبیعی مازندران بار دیگر نسبت به مطرح شدن این طرح هشدار داده است. در این نامه آمده است:

مردم شریف ایران، مجمع نمایندگان مجلس، استاندار مازندران،   آقای کلانتری ریاست سازمان محیط زیست کشور، در اقدامی عجولانه و غیر قانونی، موافقت مشروط خود با انتقال آب مازندران به استان سمنان را اعلام کردند. اکنون بر اساس این تصمیم ناگهانی پرسش ها و موارد زیر مطرح است:

با توجه به آنکه این طرح در سال های گذشته با مخالفت صریح و آشکار قریب به اتفاق کارشناسان مستقل، اساتید دانشگاه و کنشگران محیط زیست قرار گرفته است.

با توجه به آنکه سازمان محیط زیست کشور در گذشته مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده است،  با توجه به آنکه مجلس شورای اسلامی در تصویب سند توسعه ششم کشور، بند مربوط به انتقال آب دریای مازندران به سمنان را رسما حذف کرده است و با توجه به آن که هیچ ارزیابی جدیدی در سازمان محیط زیست کشور در موافقت با این طرح صورت نگرفته است. اکنون آقای کلانتری بر اساس کدام طرح آمایش سرزمین، مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی و سنجش ظرفیت توان اکولوژیک، با این طرح موافقت کرده اند؟!!

عواقب فاجعه بار این طرح از جمله در مبدا – آسیب های جبران ناپذیر به اکوسیستم دریای خزر، در مسیر – تخریب و گسست اکولوژیک در جنگل های هیرکانی، در مقصد- شور شدن و تخریب خاک های حساس فلات مرکزی، اقتصادی نبودن طرح، گسترش تنش های اجتماعی بین مردم دو استان، تخریب سرمایه اجتماعی، گسترش شکاف دولت – ملت خواهد بود.

راه های جایگزین انتقال آب منجمله باز چرخانی آب در صنایع، اصلاح الگوی کشت در کشاورزی بخصوص محصولات با آبری بالا، استفاده از سیستم های آبیاری تحت فشار و نوین، احیا و بازسازی قنوات قدیمی، ترمیم لوله های انتقال آب شهری و جلوگیری از هدر رفت آب خواهد بود.

این طرح در مجموع و کلیت خود، یک دام اجتماعی است که هم اعتبارات را برباد می دهد و هم آبرو را!

ما ضمن مخالفت صریح با اجرای این طرح، بار دیگر از مسئولین ارشد استان به ویژه استاندار و مجمع نمایندگان مجلس می خواهیم که با اعلام مخالفت آشکار و استفاده از تمامی ظرفیت های قانونی، مانع از اجرایی شدن این طرح فاجعه بار شوند. اجازه ندهید مازندران را تبدیل به نمکزار ارومیه کنند.

بدیهی است تمامی سازمان های مردم نهاد به ویژه فعالان محیط زیستی استان و کشور از تمامی ظرفیت های اجتماعی، مدنی و قانونی خود در مقابله با اجرای این طرح مخرب استفاده خواهند کرد و یادمان باشد که خیلی زود دیر می شود و خانه بر بستری از ماسه بنا کردن خواهد بود. مازندرانی ها طرح انتقال آب را تمام شده می دانند اما زمزمه های اجرای آن از پایتخت به گوش می رسد باید دید نتیجه این اصرارها و انکارها چه خواهد شد.