فریادهای خاموش “امید” در فریدونکنار

سیدزهرا رمضانی: تک درنای سیبری تنها بازمانده گله غربی درنای سیبری 30 آبان ماه امسال وارد تالاب های فریدونکنارشده است و این روزها در منطقه حفاظت شده اوجاکله درحال زمستان گذرانی است.
به گزارش حرف، “امید” پس از حادثه تلخی که در منطقه ازباران در سال 1386 اتفاق افتاد و جفتش “آرزو” را از دست داد؛ دیگر تنهاست و پس از آن حدود 11 سال است که تنها برای زمستان گذرانی در تالاب های مازندران مسیر 5 هزارکیلومتری را طی می کند.
اوجاکله مدتهاست مامن پرندگان مهاجر بوده اما این روزها چهره نازیبایی از دام های هوایی در اطراف منطقه نمایان است، اینجا اکنون پرندگان در سکوت سرد شبانه قتل عام می شوند.
گویا شکارچیان غیرمجاز بر این باورند که سیاهی شب می تواند زشتی کارشان را بپوشاند اما صبح که می شود و تیغه آفتاب بر خون های ریخته شده این پرندگان می تابد زشتی کارشان خودنمایی می کند.
از صحبت اطرافیان چنین برداشت میکنی که هیچ کس جز دامگاه داران حق ورود به این مناطق را ندارند و چنان چه بدون اجازه وارد خلوتگاه نسل کشی آن ها شوی عاقبت شومی در انتظار شماست!
ما به همراه یکی از دوستان که با دامگاه داران منطقه آشنا بود رنج دیدن تک درنای سیبری را پذیرفتیم و به منطقه دامگاه داران وارد شدیم.وقتی از کنار نیزارها گذشتیم در دوردست در میان تالاب های دست ساخت تکه سفید خودنمایی می کرد. دوربین چشمی را برداشته و نگاهی به اطراف کردم، “امید” در شالیزارهایی که کم و بیش در آنها آب بود مغرور و نجیب در حال استراحت نیمروزی است و آفتاب بی رمق در این روزهای سرد زمستانی بر پیکرش می تابید.
برای اولین بار تک درنای سیبری را از نزدیک می دیدم، خوشحال از اینکه بعد از این همه تعریف در مورد درنا توانستم این پرنده رقاص و آوازخوان را ببینم؛ البته امید چند سالی است که جفت ماده خود که آرزو نام داشته را از دست داده و دیگر جفت گیری نکرده و رقص و آواز این پرنده زیبا کمتر مشاهده شده است.
حتی جالب است بدانید درناها وقتی اولین جوجه شان که سر از تخم بیرون می آورد به دنبالشان حرکت می کنند چرا که روباه در کمین است و آن ها وظیفه مراقبت از جوجه تازه متولدشده را دارند و شرایط اقلیمی سبب می شود نرخ جوجه آوری آن ها پایین باشد.کمی آن طرف تر دسته کاکایی ها بودند که به صورت جمعی در آسمان به پرواز در می آمدند وقتی از لنز دوربین دقیق تر نگاه میکنی عقاب تالابی کمیاب را می بینی که در آسمان آبی رنگ در میان کاکایی ها قدرت نمایی می کند.
انگاری استراحت نیمروزی درنا پایان یافته و او در میان شالیزارها دنبال غذای دلخواهش می گردد که ناگاه خیزی برمی دارد و به پرواز درمی آید و در عرض چند ثانیه از جلو دیدگانمان محو می شود.یکی از محیط بانان منطقه که وظیفه حفاظت شبانه روزی درنا را دارد به یکی از دامگاه داران اشاره می کند که سبب شده درنا به پرواز درآید، دوربین را به سمتی که اشاره کرد می چرخانم، می بینیم یکی از دامگاه داران لاشه یک باکلان را در دست گرفته و در حال خارج شدن از تالاب است.
*زمستان گذرانی درنای سیبری در مازندران
در ادامه سالار رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان فریدونکنار می گوید: درنای سیبری هر ساله از اوایل آبان جهت زمستان‌گذرانی وارد منطقه تالابی فریدونکنار می شود و حدود ۴ ماه از سال را تا اوایل اسفند در دامگاه های فریدونکنار، ازباران و سرخرود سپری می کند.
وی بیان می کند: دو محیط بان به طور شبانه روزی و مداوم در حین پایش و مراقبت از تک درنای سیبری هستند و بقیه محیط بانان نیز در حال گشت زنی در مناطق حوزه استحفاظی می باشند.
سالار با بیان اینکه این درنا حدود 20سال قبل با خانواده خود برای زمستان گذرانی به تالاب های فریدونکنار می آمد و امسال یازدهمین سالی است که تنها به این تالاب مهاجرت کرده و دوره میانسالی خود را طی می کند، یادآور می شود: وظیفه حفاظت از درنا در این منطقه بسیار حساس بوده اما به دلیل تعامل خوبی که با جوامع محلی داشته ایم سبب شده خود مردم نیز ما را در حفاظت از “درنا” کمک کنند.
از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران تلاش زیادی جهت تکثیر درنای سیبری شده، به طوری که در سال های گذشته چندجوجه پرورشی درنای سیبری از کشور روسیه برای تقویت جمعیت درنای سیبری به تالاب فریدونکنار برده شد تا درنا سیبری را در سفر همراهی کنند و حتی ردیاب هایی هم تعبیه شد اما جوجه های پرورشی رهاسازی شده قادر به همراهی درنای وحشی در زمان مهاجرت برگشت نبوده اند و این برنامه موفقیت آمیز نبوده است.